Узбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети оила щу+У+и асослари


Download 0.5 Mb.
bet13/58
Sana02.11.2023
Hajmi0.5 Mb.
#1740124
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   58
Bog'liq
оила хукуки

Оила конунчилигининг предмети

Щар бир фаннинг ыз предмети былганидек Оила конунчилиги щам уз предметига эга. Оила хукуки муносабатига кирадиган унинг предмети Узбекистон Республикаси Оила кодексининг 5-моддасида берилган. Унга кыра оила тыгрисидаги конун щужжатлари никох тузиш, никохнинг тугатилиши ва уни хакикий эмас деб топиш шартлари ва тартибини белгилайди. Оила аъзолари: эр-хотин, ота-она ва болалар (фарзандликка олувчилар ва фарзандликка олинганлар) ыртасидаги, оила тыгрисидаги конун щужжатларларида назарда тутилган щолларда ва доирада эса кариндошлар хамда ызга шахслар ыртасидаги шахсий номулкий ва мулкий муносабатларни, шунингдек ота-она карамогидан мащрум былган болаларни оилага олиш каби масалаларни тартибга солади.


Оила конунчилиги оила хукук и предметини ташкил киладиган муносабатларни ифодалашда икки мезон, ылчовдан фойдаланган. Биринчидан, конун оила хукук и билан тартибга солинадиган хукук ий муносабат иштирокчилари доирасини белгилайди: булар оила аъзолари, оила тыгрисидаги конун щужжатларида назарда тутилган щолларда ва доирада бошка кариндошлар ва шащслар. Аммо бу кырсатилган мезон-ылчовлар етарли щисобланмайди. Оила аъзолари ыртасида ызининг юридик табиатига кыра жуда кып ва щар хил муносабатлар вужудга келиши мумкин. Бу муносабатлар маъмурий хукук ий, мещнат хукук ий ва бошка хукук ий муносабатлар былиши мумкин.
Бу муносабатлар конун биринчи мезон-ылчовидан фойдаланиш билан бир вактда иккинчи мезон-ылчови щам белгиланган, яъни оила хукук и конунчилиги факат оила аъзолари ыртасида вужудга келадиган шахсий номулкий ва мулкий характердаги муносабатларнигина тартибга солади. Аммо оила хукук и предметини белгилаш учун бу мезон етарли щисобланмайди. Масалан, бир оилада яшаб турган опа-сингил, ака-укалар ыртасидаги карз шартномаси тузилишида оила аъзолари ыртасида мулкий муносабатлар вужудга келади. Бу хукук ий муносабатлар оила конунчилиги билан эмас, балки фукаролик конунчилигининг шартнома муносабатларини тартибга солиш асосида щал килинади.
Оила хукук ининг предметига кариндошларнинг бир-бирига нисбатан муносабатлари, масалан, куда- андачилик, уларнинг ызаро хукук ва мажбуриятлари щам киради. Оила хукук ининг предметига яна оила аъзоларининг иштирок этиши билан вужудга келадиган ижтимоий муносабатлар щам киради. Уларнинг ыртасидаги никох, кариндошлик, фарзандликка олиш, щомийлик ва васийлик муносабатлари щам оила хукук и билан тартибга солинади. Масалан, Оила кодексининг 73-моддаси болани тарбиялаш, унга таълим беришга былган хукук и ота-онанинг бошка шахслар ыртасида вужудга келадиган мутлок муносабатдан, яъни щеч ким томонидан болага берилаётган тарбияга аралашмаслик, унга халакит бермаслик каби шахсий хукук ини амалга оширишга ижозат беради.



Download 0.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   58




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling