Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазир


Download 1.37 Mb.
bet21/26
Sana17.06.2023
Hajmi1.37 Mb.
#1523803
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
Bog'liq
гулзода12

б =Х


Бу нарса йигинди кушилувчиларнинг биридан катта ёки унга тенг булиши мумкинлигини тушуниб олишга ёрдам беради.

  1. 2+х=3, х+3=7, 3+х:=6 тенгламалардаги но-маълум кушилувчи

  1. 3, 4, 1 сонларининг кайси бирига тенг булиши мумкин:

Тенгламаларни ечиш укувини шакллантириш максадида турли-туман тенгламаларни ечиш таклиф этилади:

  1. 18—х=9 тенгламани ечинг ва ечимни текширинг.

  2. Хато ечилган тенгламаларни топинг ва хатоликни тушунтиринг:

20—х=8 х+7=13 х—8=7
х=20—8 х=13+7 х=7—8
х=12 х=20 х=1

  1. х, 7, 10 сонлари билан тенгламалар тузинг, уларни ечинг ва ечимни текширинг.

  2. Берилган тенгламалар ичидан номаълумни булиш (айириш) билан топиладиган тенгламаларни ажратинг ва ечинг.

  3. Берилган тенгламаларда номаълум 5 га тенг булган тенгламаларни топинг.

  4. Тенгламанинг ечилишини куринг ва тушириб колди-рилган белгини куйинг:

70


X




х*2=12 х*2=12
х=12:2 х=12*2

  1. Тенгламаларни ечинг, тенгламаларни ва уларнинг ечимларини таккосланг: х+8=40 х*8=40

х-8=40 х:8=40

  1. Тенгламаларни ечинг: х+18=6, 6—*=8. Бундай тенгламалар ечимга эга эмаслигини укувчилар билан бир-галикда хал киламиз, чунки биринчи тенгламада йигинди кушилувчилардан кичик булиши мумкин эмас, иккинчи тенгламада эса айирма камаювчидан катта булиши мумкин эмас.

  1. синфда тенгламалар устида олиб борилаётган ишнинг якунлаш боскичида ушбу назорат ишинй таклиф этиш мумкин.


  1. ТЕНГЛАМАЛАР ТУЗИШ УСУЛИ БИЛАН МАСАЛАЛАР ЕЧИШ

Масалаларни тенгламалар усули билан ечиш хам шу максадларни кузда тутади. Масалаларни тенгламалар усули билан ечиш масаланинг мазмунини узлаштиришга, уни пухта тахлил килишга ёрдам беради. Укувчилар берилган ва изланаётган микдорлар кайси амалнинг кандай компо-нентлари эканлигини аниклашни урганадилар.
Дастлабки вактларда укувчилар масаланинг маъноси буйича тенгламалар тузадилар, тузилган тенглама буйича амалнинг компонентлари номларини аниклайдилар, амал-нинг кайси компоненти номаълум экани ва масалада нима маълум эканини аниклайдилар. Дастлабки вактларда ма-саланинг киска ёзувида амалларнинг компонентлари ва натижаси номларини ёзиб куйиш фойдали булади, бу эса болаларни масалага унинг математик тузилиши нуктаи назаридан карашларига ёрдам беради.
Тенглама билан ечиладиган дастлабки масалалар бундай куринишда берилади: «Агар уйланган сонга 278 ни кушилса, 450 хосил булади. ^андай сон уйланган?»
Масалани тахлил килиб, унинг киска ёзувини туза-миз:

  • Масалада сонлар устида кандай амал бажарилади (^ушиш амали),

«-)-» белгиси.куиилади.

  • Нечта сон кушилмокда (иккита сон) ?

  • Биринчи сон кандай (У номаълум, уни уйланган)? Номаълум сонни кандай белгилаймиз [ х ]? «+» белги-дан чап томонда карточка куйилади.

  • Иккинчи сон кандай (278)? «+» дан унг томонда карточка куйилади.

71




  • «Хосил булади» сузини кандай белги билан белги-лаш керак («=» белгиси билан)? 278 дан сунг куйилади.

  • Неча хосил булди (450)? 450 карточкани куямиз.

  • Тузилган ифодага диккат билан каранг, у кандай аталади (Тенглама)

  • Бу тенглама эканлигини исботланг (ифодада «=» белгиси ва х бор).

Кушишда сон кандай аталади (Биринчи кушилувчи, II кушилувчи)? Укитувчи сонларнинг устида компонент-ларнинг номлари ёзилган карточкаларни урнатиб куяди.

  • Кушиш натижаси кандай аталади (Йигинди)?

Катакли тахтачада бундай ёзув хосил булди

  1. кушилувчи II кушилувчи Йигинди


Download 1.37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling