Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги узбекистон республикаси фанлар акаде


Download 4.93 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/90
Sana08.09.2023
Hajmi4.93 Mb.
#1674133
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   90
Bog'liq
Yuksak osimliklar sistematikasi (O.Pratov, Q.Jumayev)

пустлок п ар ен хи м аси ва 
ни ^ оя т п о я н и н г таш к и 
Кавати иккиламчи коплов- 
чи тукима жойлашган.
11-раем.
 Саговник: 1-умумий куриниши; 
2-3-макроспорафилларининг хиллари.
Баъзан бош илдиз маъ- 
лум вакгдан сунг усишдан
тухтаб, унинг урнига бир канча кушимча илдизлар тарак­
кий этади. Илдизнинг учки кисмида илдиз кипчаси бор.
Илдизни ташки томонидан перидерма ураб олган. Пустлок 
кавати бир неча кават тирик паренхима хужайралардан таш- 
кил топган. Ундан ичкарида эндодерма ва куп каватли пери- 
циют жойлашган. Илдизнинг ички кисмида мураккаб утка­
зувчи богламлар булиб, унда 1-3 та радиал чузилган ксиле- 
малар, флоэма билан навбатлашаб жойлашган.
Купчилик саговникларнинг спорофиллари куббаларда 
тупланган. Мегоспорангия урурчи усимликнинг мегоспорофил 
деб аталувчи генератив баргларининг култигада жойлашган. 
Саговниклар икки уйли усимликдир. Уларнинг чангчи (эр- 
каклик) ва урурчи (ургочи) куббалари бошка-бошка усим­
ликларда тараккий этади. Стробилалар (куббалар) саговник­
ларда поясининг учидаги барглари орасида шаклланади.
Саговникларнинг купайиш органлари пояларининг 
учида жойлашади. Уни Шимолий Осиёда (Жанубий Япо- 
нияда) усувчи, баландлиги 3 метргача етадиган ревллута 
цикаси мисолида куриш мумкин. Уларнинг узунлиги 2 м 
гача етади. Чангчили усимлик тупининг учки кисмида жойла 
чангчили куббалари хосил булади. Уларнинг узунлиги 50- 
70 см. Куббанинг учида микроспорофиллар урнашган. Мик-
www.ziyouz.com kutubxonasi


роспорофилларнинг пастки кисмида бир канча микросо- 
руслар жойлашган булиб, уларнинг хар кайсисида 2 тадан
4 тагача микроспорангийлар урнашган. Микроспорангий - 
лар етилгандан сунг узунасига чатнаб, улардан бир канча 
эллипссимон майда споралар гукилади.
Урупсуртакда уругланиш жараёни куйидагича руй беради. 
Микроспора (чанг) чанг йули оркрли чанг камерасига туш- 
гандан с^нг, унинг ичидаги вегетатив хужайраси усиб, узун 
найчани (гаусторияни) хосил этади ва у нуцелус тукимасига 
Кадар усиб боради ва антеридиал хужайра булиниб, сперма- 
ген хужайрани хосил кдлади. Спермаген хужайра тез катгала- 
шиб, сунгра булинади ва куп хивчинли 2 та сперматозоидни 
Хосил этади. Сперматозоидлар эса чанг найчаси оркрл келиб, 
архегонийнинг тухум хужайраси билан кушштади. Уругланган 
тухум хужайрадан зигота, зиготадан эса кейинчалик урушинг 
муртаги тараккий этади. Шундай килиб, 

Download 4.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling