Узбекистон республикаси согликни саклаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази андижон давлат тиббиёт институти


Download 450.23 Kb.
bet55/164
Sana17.02.2023
Hajmi450.23 Kb.
#1204879
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   164
Bog'liq
Dermatologiya дарслик

ТУГУНЛИ КИЧИМА
Тугунли кичима биринчи марта 1880 йилда ёзилган. 1909 йилда бу касалликка тугунли кичима номини биринчи марта Hyde берган.
Келиб чикиш сабаблари бир гурух олимларнинг фикрича эндокрин узгариш (асосан аёлларда учраб, жинсий безлар бузилиши) сабаб булса, иккинчи олимларнинг фикрича интоксикация сабаб булади.
Клиникаси: бу касалликда аввало терида, асосан оёк ва кулларда кичишиш пайдо булади. Кичишиш зурлигидан касаллар терини темир нарсалар (пичок, кайчи, баъзан гишт парчаси) билан кашлайдилар. Кейинчалик терининг кичишган жойларида каттик ловиядек тугунчалар пайдо булади. Тугунлар усти конли калок билан копланади, баъзан гиперкератоз хосил булади. Тошмалар бир-бири билан кушилмайди, аксинча алохида-алохида гурух булиб жойлашади.
Тугунлар узок вакт туради, кейинчалик аста-секин сурилади. Сурилганда агар кашлаш натижасида чукур шилинган булса, урнида атрофи корайган чандик колади.
Агар касаллик узок вакт давом этса тошмалар, баданда юзда ва бошда пайдо булиши мумкин.
Диагноз: Тугунли кичимани кизил ясси темираткининг гипертрофик шаклидан ажрата билиш керак. Кизил ясси темираткида тугунчалар, кичикрок, кичишиш камрок булади. Шиллик каватларда, асосан огиз бушлигида тошмалар пайдо булади.
Баъзан тугунли кичима искабтопар чакан жойда кизариб шишганлар йуколганда кейинги тугунлар сакланиб колиш натижасида бошланади, кейинчалик тугунлар, искабтопар чакмаган жойларда хам пайдо булади.
Даволаш: асосан келиб чикиш сабабларини аниклаш ва унга карши даволаш. Купинча антигистаминлар, витаминлар, баъзан безгакка карши дорилар хам яхши фойда килади.
НЕЙРОДЕРМИТ
Бу касалликни 1891 йили Брок ва Жане томонидан «Нейродермит» деб аталган хамда терининг бирламчи кичишиши ва иккиламчи дагалланиши (лихенификация) билан кечадиган тери неврози деб каралган.
Нейродермитнинг асосан икки хили: чекланган ва диффуз шакллари фарк килади. Касалликнинг келиб чикиш асосий сабаблари – асаб системасининг, ички секрет безлари функциясининг, ички аъзолар, модда алмашинувининг бузилиши ва ташки мухитнинг таъсиридир.
Чекланган нейродермит: Нейродермитнинг бу хили билан асосан катталар, 19 ёшдан то 60 ёшгача огрийдилар. Касалликнинг учоги ясси холда жойлашган булиб, асосан 3 та зона ажратилади.

  1. Ташки – периферик зона булиб догли ёки сургичлар шипертрофиясининг бошланиш зонаси; 2) Урта – тугунчали зона; 3) Ички – инфильтрацияли зона.

Биринчи ташки зона асосий жарохатланган жойни белбог сингари ураган булиб ички ва ташки чегарасини аник эмас, шунинг учун сог тери билан хам, иккинчи тугунчали зона билан хам аник чегараси йук.
Иккинчи урта зона уз номидан куриниб тургандек, тугногич бош кисмидан, то ясмик катталигича келадиган тугунчалардан иборат, тугунчалар бошланишда ок-пушти, кулранг ёки саргиш рангда булиб, кейинчалик тукрок кизилрок ок-киил, жигарранг-кизил рангга утади. Тугунчалар нотугри шаклда булиб, тери сатхидан озгина юкорига кутарилади. Устки кисми ясси, ялтираган булиб конталаш калок билан копланган.
Янги бошланган жарохат атрофида ташки зона булмайди, шунда тугунчали зона, ташки зонани ташкил килади. Ташки зона пайдо булганда купинча тугунчали зона сурилиб кетади, унда иккита ташки ва ички зона колади.
Учинчи ички зона асосан факат инфильтрация эмас, балки лихенификациядан иборат. Бунда тери калин тортиб зичлашади, бурмалари кескин ифодаланган булади.
Чекланган невродермит учун асосан уч хил симптом характерлидир:

  1. Каттик кичишиш; 2) Лихенификация; 3) Жарохатнинг курук кечиши, сув чикиш факат кашлаш оркали булиши мумкин, узича пуфакча булиб, сув чикмайди.

Чекланган нейродермитнинг нотипик турларига куйидагилар киради:

Download 450.23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   164




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling