Узр олий ва урта махсус таълим вазирлиги

Бетон қоришмасининг хоссалари ва бетоннинг структураси.
Бетон қоришмаси мураккаб кўп компонентли система бўлиб, у боғловчи материалнинг заррачаларидан, янги хосил бўлган минераллардан (сув билан боғловчини реакцияси натижасида) тўлдирғичлардан, сув, баъзи вақтларда кўшилган қўшимчадан, киритилган хаводан иборат бўлади.
Бетоннинг хоссаларига асосан цемент буткасини микдори ва сифати таъсир этади, чунки факат цемент буткаси дисперс (майда) система хисобланади.
Маълум структура хосил қилган системани механик куч таъсир этганда реологик хоссаларини ўзгартириш ва куч таъсири тўхтатилганда яна ўз холатига қайтиш хусусиятига тиксотропия дейилади.
Бетон техгологиясида бу хосса кенг фойдаланилади- яъни бикр, қуюқ, бетон қоришмасидан буюмни қолипда олиш вақтида силкитиб олинади.
Буюм ва кострукцияларда бетоннинг сифати юқори бўлиши учун, яхши ишлов бериш учун бетон қоришмасини жойлаштириш шартига туғри келадиган қуюқлиги (консистенция) бўлиши керак.
Одатда қуюк,-суюқлигини аниқлаш учун жойлашувчанлик ёки бикрлик билан белгиланади.
Бетон қоришмасининг жойлашувчанлигини аниқлаш учун, яъни бетон қоришмасини ўз оғирлиги билан ёйилиши ва сочилиб кетиши учун стандарт конус дан фойдаланилади. (ГОСТ 10181-81)
Бетонни жойлашувчанлиги қуйдаги омилларга боғлик,:
- сув миқдори (асосий омил);
- цемент бутқасини миқдори ;
- цементни нормал қуюқлиги;
- тўлдирғичларни йириклиги;
- қўшимчалар;
- цемент тури, тулдирғичларни тури


Бетон қоришмасини қуюқ-суюқлиги, шу бетондан олинадиган буюмнинг ўлчамларга, арматурани кам-кўплигига, қолипга қуйиш усулига, зичлаштиришга қараб лойиҳа талабида берилади.
Олинаётган буюм мураккаб, серарматура бўлса ишлатиладиган бетон қоришмаси суюқроқ қилиб танланади.
Вакт ўтиши билан цемент билан сувни кимёвий бирикиши натижасида бетон қоришмасини жойлашувчанлиги аста-секин камайиб боради.
Бетонни структураси.
Бетон қоришмасини қуюқлашиб қотиши натижасида бетоннинг структураси шаклланади. Бетонни структураси уни хоссаларини белгилайди.
Бетон аста секин қотиб боради, агар яхши температура ва намлик бўлса мустахкамлиги тез ошади.