V. А. Kostetskiy

7 
Huquqiy ong — jamoatchilik ongining bir sohasi bo‘lib, 
unda bilimlar, mulohazalar, baholar, odamlarning huquqqa mu- 
nosabati shakllanadi. Huquqiy ong qanchalik yuqori bo‘lsa, 
huquqiy madaniyat darajasi ham shunchalik yuqori bo‘ladi. 
2-topshiriq. Savolga o‘ylab ko‘rib, javob bering: 
Huquqiy madaniyatli kishi qonunlarni umuman bilmay- 
digan yoki yomon biladigan yoxud bilsa-da, ularni buzadigan 
kishidan nimasi bilan farq qiladi? 
— sud-huquq tizimida qonuniylikni yanada mustahkamlash; 
— yuridik yordam va xizmat ko‘rsatish tizimini takomillashtirish. 
Qonun ustuvorligini ta’minlash uchun avvalo aholining huquqiy mada- 
niyati va ongini yuksaltirish zarur. 
Ma’naviyatli inson huquqqa oid bilimlarni shunchaki egallab qolmaydi. U 
mazkur bilimlarni mushohada qilib, huquqni to‘g‘ri tushunish va unga to‘g‘ri 
munosabatda bo‘lishni yo‘lga qo‘yadi. Agar kishi huquqning ahamiyatini 
to‘g‘ri baholasa va uning talablarini hurmat qilsa, u qonunni buzmaslikka hara- 
kat qiladi. 
Agar kishi huquqqa hurmatsizlik bilan munosabatda bo‘lsa, u albatta qo- 
nunga zid harakat qiladi. Zero, huquq talablarini ozgina pisand qilmaslik ham 
huquq me’yorlarini buzishga olib keladi. Aynan shuning uchun huquqnu bilish 
katta ahamiyat kasb etadi. 
Qonunlarni bilish o‘z-o‘zidan huquqiy madaniyatning yuqori saviyasidan 
darak bermaydi. Qonunlarni yaxshi bilish, lekin, shunga qaramay, ular talabla- 
rini bajarmaslik mumkin. Huquqiy madaniyatning mavjudligi faqat qonunlarni 
bilishnigina emas, balki ularga bo‘ysunishni ham nazarda tutadi. 
Qonunlarni biladigan kishi shaxsiy va ijtimoiy manfaatlarni yuridik jihat- 
dan savodli himoya qilishga, shaxsiy huquqlari va erkinliklarining buzilishiga 
qarshi turishga qodir bo‘ladi. Biroq qonunni bilishning o‘zi unga amal qilish 
uchun yetarli emas. Shu o‘rinda, huquqiy madaniyat nimalardan tashkil topadi, 
degan savol o‘rinli bo‘ladi. 

---

8 
Axloqiy dunyoqarash va e’tiqod huquqiy madaniyatning poydevori hisobla- 
nadi. Mazkur poydevor qanchalik pishiq va astoydil «qurilgan» bo‘lsa, huquqiy 
bilimlar sifati va ulardan oqilona foydalanish, qonunga munosabat (uni hurmat 
qilish), huquqiy normalarga rioya etishga tayyor turish, qonun va huquq ustuvor- 
ligiga erishishda faol qatnashish shunchalik kuchli o‘rin oladi.