Va ahamiyati

modeli deyiladi. 
Ma'lumotlarning iyerarxik modeliga mos holda yaratilgan ma'lumotiar 
omboriga ma'lumotlarning iyerarxik ombori deyiladi. 
Ma'lumotlarning iyerarxik tizimini yaratish va undan foydalanish uchun 
yaratilgan tizimga ma'lumotiar omborini boshqarishning iyerarxik tizimi 
deyiladi. 
Iyerarxik tizimli jadvalning birinchisida qator nomeri va unda 
iovlashgan mahsulot kategoriyasi berilgan. Kategoriyalar keyingi sathda 
iovlashgan mahsulot turini izlashda kerak bo'ladi. Ikkinchi va uchinchi ithdagi 
jadvalda esa har bir mahsulotning narxi haqidagi ma'lumot berilgan. 
Ma'lumotiar omborini iyerarxik tizim tartibida tashkil qilish foydalanuvchi 
uchun ma'lum quiayliklar yaratadi. 
Tarmoqli tizim. Tarmoqii tizim iyerarxik tizimga nisbatan ancha 
qulayliklarga ega, chunki bu tizimda ma'lumot (fayl) lar o'rtasida ko'p 
yo'nalishli aloqalarni o'rnatish mumkin. Bunday aloqalar foydalanuvchiga 
kerakli ma'lumot (fayl)ni shajaraning yuqori sathlaridagi fayllarga murojaat 
qilmasdan topish imkonini beradi. Masalan, do'kondagi mahsulotlar 
jadvalibilan mahsulotlar narxi jadvallari orasida alohida bog'liqlik o'rna-tilib, u 
kerakli mahsulot narxini topish imkonini beradi. 
Bir pog'onadagi ma'lumotning boshqa pog'onadagi ma'lumot bilan ikki 
yoki undan ortiq rnarta bog'lanadigan turiga ma'lumottarning tarmoqli 
modeli deyiladi. 
Ma'lumotlarning tarmoqii tizimini yaratish va undan foydalanish uchun 
yaratilgan tizimga ma'lumotiar omborini boshqarishning tarmoqli tizimi 
deyiladi. 
Relyatsion tizim. Relyatsion tizim 1970- yilda IBM firmasining xodirni 
E.F.Kodd tomonidan taklif etilgan bo'lib, hozirgi paytda eng ko'p tarqalgan 
tizimlar qatoriga kiradi. Chunki bu tizimda ma'lumotiar orasida eng qulay 
bog'lanishlarni amalga oshirish mumkin. 
Ma'lumotlarning relyatsion modeliga mos holda yaratilgan ma'lumotiar 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

omboriga ma'lumotlarning relyatsion ombori deyiladi. 
Ma'lumotlarning relyatsion tizimini yaratish va undan foydalanish uchun 
yaratilgan tizimga ma'lumotiar omborini boshqarishning relyatsion tizimi 
deyiladi. 
Ma'lumotlarning jadval ko'rinishida saqlanishiga ma'lumotlarning