Va jahon hamjamiyati mavzusini yoritishda keys- stadi metodidan foydalanish
Download 1.28 Mb. Pdf ko'rish
|
akademik litseyda mustaqil ozbekiston va jahon hamjamiyati mavzusini yoritishda keys- stadi metodidan foydalanish
- Bu sahifa navigatsiya:
- MEТODINING AFZALLIKLARI.
|
2-bob. AKADEMIK LITSEYDA “MUSТAQIL O‘ZBEKISТON VA JAHON HAMJAMIYAТI” MAVZUSINI O‘QIТISHDA KEYS-SТADI MEТODINING AFZALLIKLARI. 25
texnologiyalaridan biri. Uzluksiz ta’lim tizimining shakllanishi o’z-o’zidan kadrlar tayyorlash jarayonining yangicha mazmun kasb etishini ta’minlaydi. Barkamol shaxs va malakali mutaxassisni tayyorlashga yo’naltirilgan uzluksiz ta’lim (shu jumladan, tarbiya) jarayonining yangi mazmuni mazkur jarayonga ilm fan, texnika va ishlab chiqarish sohalarida yaratilgan g’oya, kashfiyot va yutuqlarning tadbiq etilishi. Ushbu jarayonda demokratik, insonparvarlik tamoyillarining ustuvor o’rin tutishi, ta’lim va tarbiya jarayonini insonparvarlashtirish (ya’ni, ta’lim- tarbiya jarayonining asosiy sub’ektlaridan biri bo’lgan o’quvchi – ta’lim oluvchi shaxsning xurmat qilinishi. Uning sha’ni, or-nomusi, qadr-qimmati va huquqlaridaxlsizligining ta’minlanishi), ta’lim oluvchi (o’quvchi) ning pedagogik jarayondagi faol ishtirokini yuzaga keltirish uchun muayyan shart sharoitlarni yaratish, ularning hoxish-istaklari bilan o’rtoqlashish, shaxsiy tashabbuslarni qo’llab quvvatlash, ularda mustaqil fikr yuritish layoqatini tarbiyalash, bu borada muayyan ko’nikma xosil qilish, xosil qilingan ko’nikmaning faoliyat malakasiga aylanishga rag’bat bildirish, o’quv (manb’alari va ko’rsatmali vositalar) mazmunida yuqorida qayd etilgan g’oyalarning o’rin olishiga erishish, ta’lim oluvchilarda bilim olishga nisbatan ichki ehtiyoj, qiziqish, rag’batni yuzaga keltirish, shuningdek, ongli munosabatni qaror toptirish va hokazolar asosida yaratiladi 1 .
muassasalarining faoliyat jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalarni tatbiq etish bir qator shartlarga muvofiq amalga oshiriladi. Хususan, bo’lajak pedagogik faoliyatni tashkil etayotgan o’qituvchilarni yangi pedagogik texnologiyaning mohiyatini ochib beruvchi nazariy ma’lumotlardan xabardor etish; bo’lajak yoki faoliyat olib borayotgan (pedagog) larni yangi pedagogik texnologiya hamda uning mohiyati xususidato’laqonli ma’lumot bera olish
1 Нишоналиев У. Педагогик технология: Истиқбол ва муаммолар.Т.: 1999.11-20 б. 26
imkoniga ega bo’lgan
o’quv manb’alari (o’quv darsligi, qo’llanma, metodik tavsiyanoma, shuningdek, muayyan o’quv fanlari bo’yicha mashg’ulot loyixalari va h.k.) bilan yetarli darajada ta’minlash; ta’lim muassasalari faoliyatida yangi pedagogik texnologiyalarni qo’llash borasida to’plangan yetakchi xorijiymamlakatlar, shu jumladan maxalliy pedagoglarning ilg’or tajribalarini ommalashtirish; bo’lajak yoki pedagogik faoliyat olib borayotgan ta’lim jarayonidagi yangi pedagogik texnologiya nazariyasig’oyalaridan samarali, o’rinli va maqsadga muvofiq foydalana olish ko’nikmasini xosil qilish, ushbu ko’nikmani amaliy faoliyat malakasiga aylantirish uchun zarur shart-sharoit yaratish (chunonchi, nazariy va amaliy konferensiya, seminar vadavra suhbatlari, maxsus o’quv kurslarini tashkil etish, pedagog xodimlarning rivojlangan mamlakatda tajriba orttirishlarini yo’lga qo’yish va h.k.) 1 .
kelish mumkin: 1.Тa’lim jarayoni samaradorligini oshirish, ta’lim oluvchilarning mustaxkam nazariy bilim, faoliyat, ko’nikma va malakalarini shakllantirish, ularni kasbiy mahoratga aylanishini ta’minlash maqsadida o’qitish jarayonida yangi pedagogiktexnologiyadan foydalanish davr taqozosi hamda ijtimoiy zaruriyat sifatida kun tartibiga qo’yilmoqda. 2.Тa’lim jarayoniga yangi pedagogik texnologiyani tadbiq etish kadrlar tayyorlashga yo’naltirilgan umumiy jarayon mazmunining sifat jihatdan o’zgarishini ta’minlaydi. 3. Yangi pedagogik texnologiya nazariyasi g’oyalaridan foydalanish asosida tashkil etilgan ta’lim jarayoni barkamol shaxs va malakali mutaxassisni tarbiyalash borasidagi ijtimoiy buyurtmaning bajarilish xolatining sifat ko’rsatkichiga ega bo’lishiga olib keladi. 1 Рахмонов Я.Ю.Таълим жараёнида ўқувчиларнинг ақлий меҳнат фаолиятини ташкил этишнинг педагогик асослари.Автореферат. Т.: 2006 й.24 б 27
4. Barkamol shaxs va
malakali mutaxassislarning ijtimoiy ishlab
chiqarish jarayonidagi faoliyatlari hamda ularning samarasi ijtimoiy taraqqiyotning tezlashuviga olib keladi. “Case” so’zi, lotincha “casus” – “voqea, hodisa” so’zidan kelib chiqqandir. Boshqacha aytganda, bu tushuncha hayotda yuz beradigan qandaydir voqea yoki hodisani, aniq bir vaziyatning tafsilotini anglatadi. Umuman olganda, keys stadi (aniq bir holat yoki vaziyat) muayyan jarayonda sodir bo’ladigan haqiqiy voqelikni so’zlar, raaqmlar, obrazlarda ifoda etishda namoyon bo’ladi. Bundan tashqari, bu ifoda ta’lim sohasida, hodisa yoki vaziyatning tadqiq etish uchun ishlatiladigan axborot, stenografiya sifatida qo’llaniladi. Keys stadi hodisa yoki vaziyatning oddiy tafsilotidan farqli o’laroq, u o’quv materialini o’zlashtirish uchun ko’maklashuvchi axborotni o’z ichiga oladi. Bunga duch kelgan muammoni aniqlash va uning yechim yo’llarini izlash orqali erishiladi. Keys stadi muayyan o’quv maqsadli bilim olish vositasi sifatida ishlab chiqilishi zarur. Ushbu maqsadlar keng ko’lamli bo’lib, axborotlar, ma’lumotlar tafsilotlar yoki bilan ta’minlanishini nazarda tutadi, ular muayyan qarashlar yoki usullarni namoyon etishda qo’llanilishi mumkin. “Keys stadi” atamasini o’qitish va tadqiq etish yo’nalishlarida qo’llashda turlicha yondoshish zarurligini alohida qayd etish lozim 1
Mutaxassislar mazkur terminni tashkilotlarni jadal o’rganish, ifodalash va tahlil etish uchun ishlatadilar, uning natijasida yangi nazariya yaratiladi, mavjud nazariya tekshirib ko’riladi, yangi yechimlar aniqlanadi. Keys usuli birinchi marta Garvard biznes maktabida bo’lg’usi advokatlarni amaliy malakalarga o’rgatishda ishlatila boshlangan edi. Vaziyatlar mazmuni va tafsilotini ifodalashning turli xil ko’rinishlari mavjud. Keys stadi bir yoki bir necha iboralardan tortib, yuzlab varaqlardagi hajgacha ega bo’lishi mumkin. Yirik hajmdagi keys stadiga duch bo’lgan o’quvchilar, odatda keys-stadining tafsiloti qanchalik yirik bo’lsa, shunchalik
1
обучения студентов [Текст] / Л. В. Покушалова // Молодой ученый. — 2011. — №5. Т.2. — С. 155-157.
28
murakkab deb hisoblaydilar. Bu noto’g’ri xulosadir – chunki ko’pchilik qisqa keyslar chigalroq bo’ladi. Keysni tuzishda muayyan vaziyatni ifodalash uchun uning yozma shaklidan shart emas. Vaziyatlarni ifodalash uchun fotografiya, videofilmlar, audioyozuvlar yoki slaydlardan foydalanish mumkin. Barcha ushbu vositalar o’quvchilarga vaziyatni haqiqatda yaqinroq gavdalantirishga yordam beradi. Shu bilan birga yozma shakldagi axborot, masalan fotografiya shaklidagi axborotdan ko’ra qayta ishlash va tahlil etish qulayroqdir. Bu hollarda fotografiyalarni yozma shakldagi axborot bilan to’ldirish zarur. Yozma keyslarni o’rganish tajribasi bo’lgan o’quvchilarni o’qitishda multivositalar axborotlardan foydalanilgan keyslarni qo’llash maqsadga muvofiqdir. Keys stadi ( muayyan vaziyatlar) individumlar, sheriklar, guruhlarda, korxonalarda, hattoki butun bir mamlakat miqyosida o’zining ta’lim xususiyatiga ko’ra yuzaga keluvchi muammolarni ifodalash mumkin. Keyslar ta’limning turli sohalarida: biznes, boshqaruv, tibbiyot, arxitektura, qurilish hamda nostandart muammolar majmuasi yechimini qabul qilish malakasini talab etadigan barcha fanlarda qo’llanilishi mumkin.
Download 1.28 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|