Va terrorizmga
O‘zbekistonda davlat va din munosabatlari
Download 0.78 Mb. Pdf ko'rish
|
Ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning manaviy-marifiy asoslari
|
O‘zbekistonda davlat va din munosabatlari. O‘zbekiston
mustaqillikka erishgan ilk yillaridan diniy sohaga o‘zbek xalqi ning milliy ma’naviyatining ajralmas qismi sifatida alohida e’ti bor qaratildi. 1992yil 2iyul kuni Oliy Kengashning X sessiyasi da O‘zbekistonning Birinchi Prezidenti Islom Karimov quyidagi muhim fikrlarni bayon etgan: «Din odamzodni hech qachon yo mon yo‘lga boshlamaydi. Din bu dunyoning o‘tkinchi ekanini, oxiratni eslatib turadi, odam bolasini hushyor bo‘lishga, harom yo‘llardan uzoq yurishga, yaxshi bo‘lishga, yaxshi iz qoldirish ga undab turadi. Biz dinga bundan keyin ham barcha shartsha roitlarni yaratib beramiz. Diniy rasmrusumlarga, bayramlarga, diniy tarbiya va ta’limga yurtimizda doimo jiddiy e’tibor berila di». Shu nuqtayi nazardan, O‘zbekistonda davlat va din munosa batlari quyidagi tamoyillar asosida olib borilmoqda: 34 – dindorlarning diniy tuyg‘ularini hurmat qilish; – diniy e’tiqodlarni fuqarolarning yoki ular uyushmalarining xususiy ishi deb tan olish; – diniy qarashlarga amal qiluvchi fuqarolarning ham, ularga amal qilmaydigan fuqarolarning ham huquqlarini teng kafolat lash hamda ularni ta’qib qilishga yo‘l qo‘ymaslik; – ma’naviy tiklanish, umuminsoniy axloqiy qadriyatlarni qaror toptirish ishida turli diniy uyushmalarning imkoniyatlaridan foy dalanish uchun ular bilan muloqot qilish yo‘llarini izlash zarurati; – dindan buzg‘unchilik maqsadlarida foydalanishga yo‘l qo‘ymaslikni e’tirof etish. Mustaqillik yillari dinning huquqiy davlat, fuqarolik jamiyati da tutadigan o‘rni va mavqeyi aniq belgilanib, bu sohada mustah kam qonunchilik poydevori yaratildi. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida «diniy tashkilotlar va birlashmalar davlatdan ajratilgan hamda qonun ol dida tengdirlar», degan demokratik tamoyil mustahkamlab qo‘yil gan. Fuqarolar millati, irqi va dinidan qat’i nazar, teng huquqli ekanligi belgilanib, ularning vijdon erkinligi, urfodatlari, milliy an’analari hurmat qilinishi kafolatlangan. «Agar biz adolatli davlat, erkin jamiyat qurmoqchi bo‘lsak, bu oliyjanob maqsadni amalga oshirish yo‘llari ming yillik diniy aqida- lar bilan mushtarak ekanligini yodda tutishimiz lozim. Bu muqad- das maqsad yo‘lida, kerak bo‘lsa, jon fido qilish zarur deganimiz- da, aynan adolatli davlat va dinning ildizlari mushtarak ekanligini unutmaylik. Ana shunda, o‘ylaymanki, Yaratganning o‘zi bizning bar- cha xayrli ishlarimizga madadkor bo‘ladi, sabr-toqat va kuch-quvvat bag‘ishlaydi». Islom Karimov Ushbu konstitutsiyaviy qoida 1998yil 1may kuni qabul qilingan yangi tahrirdagi «Vijdon erkinligi va diniy tashkilot lar to‘g‘ri sida»gi Qonunning 5moddasida ham o‘z ifodasini top 35 gan. Qonunda tarixiy, madaniy, ijtimoiy omillarni hisobga olin gan holda davlat va diniy tashkilotlar orasidagi munosabatlar belgilangan. Unga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasida din davlat dan ajratilgan. Hech bir dinga yoki diniy e’tiqodga boshqalari ga nisbatan bironbir imtiyoz yoki cheklashlar belgilanishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Davlat turli dinlarga e’tiqod qiluvchi va ularga e’tiqod qilmay digan fuqarolar, har xil e’tiqodlarga mansub diniy tashkilotlar o‘rtasida o‘zaro murosa va hurmat o‘rnatilishiga ko‘maklasha di, mutaassiblik va ekstremizm asosida diniy munosabatlarni keskin lashtirishga, turli konfessiyalar o‘rtasida adovatni avj oldi rishga qaratilgan xattiharakatlarga yo‘l qo‘ymaydi. Muayyan dinga e’tiqod qiluvchilarni boshqasiga kiritishga qaratilgan prozelitizm va missionerlik faoliyati qonunan man etiladi. Sekulyarizatsiya tamoyillariga asoslangan holda davlat diniy tashkilotlar zimmasiga o‘zining hech qanday vazifasini bajarishni yuklamaydi, ularning qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan faoliyati ga aralashmaydi hamda hech qaysi diniy tashkilotning faoliyatini yoki dahriylik targ‘ibotiga oid faoliyatni mablag‘ bilan ta’minla maydi. O‘z navbatida, diniy tashkilotlar hech qanday davlat va zifalarini bajarmaydi. Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari vakillariga diniy omil asosida tazyiq o‘tkazishga yo‘l qo‘yilmaydi. Yashirin diniy faoliyat taqiqlanadi. O‘zbekiston Respublikasi qonunlari diniy mohiyatdagi siyosiy Download 0.78 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|