Valyuta kursi, valyuta pozitsiyasi va nazorati turlari bajardi: bi-72 guruh talabasi baxromjon boqiyev reja

VALYUTA KURSI, VALYUTA POZITSIYASI VA NAZORATI TURLARI

Bajardi: BI-72 guruh talabasi

BAXROMJON BOQIYEV

Reja:

• Huquqiy asos.
• Valyuta kursi.
• Valyuta pozitsiyasi.
• Valyutani tartibga solish.

HUQUQIY ASOS

• “Valyutani tartibga solish to`g`risida”gi qonun yangi tahrir (22.10.2019.)
• “Kapital harakati bilan bog‘liq ayrim valyuta operatsiyalarini amalga oshirish tartibi to‘g‘risida”gi nizom(ro‘yxat raqami 2536, 17.12.2013-y.)
• Vakolatli banklar tomonidan xorijiy valyutadagi hisobvaraqlarni yuritish tartibi (ro‘yxat raqami 511, 22.10.1998-y.).
• “Valyuta birjasi faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risida”gi nizom(ro‘yxat raqami 2788, 18.05.2016-y.)
• “Tijorat banklarida jismoniy shaxslar bilan valyuta ayirboshlash operatsiyalarini amalga oshirish tartibi to‘g‘risidagi nizom” (ro‘yxat raqami 3029, 29.06.2018-y.)

“Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi qonun 4-modda:

• valyuta kursi — chet el valyutasining O‘zbekiston Respublikasi valyutasiga nisbatan kursi;
• valyutani nazorat qilish — valyutani nazorat qiluvchi organlarning valyutani tartibga solish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari talablariga rezidentlar va norezidentlar tomonidan rioya etilishini ta’minlashga qaratilgan faoliyati;
• valyuta operatsiyalari — valyuta qimmatliklariga bo‘lgan mulk huquqining va boshqa huquqlarning o‘tishi bilan bog‘liq operatsiyalar, valyuta qimmatliklaridan to‘lov vositasi sifatida foydalanish, valyuta qimmatliklarini O‘zbekiston Respublikasiga olib kirish, jo‘natish va o‘tkazish, shuningdek O‘zbekiston Respublikasidan olib chiqish, jo‘natish va o‘tkazish, rezidentlar va norezidentlar o‘rtasida O‘zbekiston Respublikasi valyutasidagi operatsiyalar;
• valyutani tartibga solish — valyuta qimmatliklarining muomalada bo‘lish tartibini, valyuta qimmatliklariga egalik qilish, ulardan foydalanish va ularni tasarruf etish qoidalarini belgilash yuzasidan valyutani tartibga solish organining faoliyati;

8-modda

• O‘zbekiston Respublikasi hududida chet el valyutasini sotib olish va sotish bo‘yicha operatsiyalarda valyuta kursi chet el valyutasiga bo‘lgan talab va taklifdan kelib chiqib, shartnomaviy asosda belgilanadi.
• O‘zbekiston Respublikasi valyutasining chet el valyutasiga nisbatan kursini aniqlashda faqat bozor mexanizmlaridan foydalaniladi.
• Markaziy bank chet el valyutasini sotib olish va sotish tartibini belgilashda chet el valyutasiga bo‘lgan talab va taklif asosida valyuta kursini aniqlash uchun shart-sharoitlar yaratilishini nazarda tutadi.

VALYUTA POZITSIYASI

Valyuta pozitsiyasi – dilerning talab va majburiyatlarini nisbati. U ikki qismdan iborat, ya’ni “uzun” va “qisqa” pozitsiyadan.

• “Uzun” pozitsiyada dilerning talablari aks etadi. Talablar esa, diler tomonidan valyuta sotib olinganda hosil bo’ladi.
• “Qisqa” pozitsiyada dilerning majburiyatlari aks etadi. Majburiyatlar esa, diler tomonidan valyuta sotilganda hosil bo’ladi.

№	operatsiyalar		Valyuta pozitsiyalari
	Sotib olingan (talab)	Sotilgan (majburiyat)	Funt-sterling	dollar	marka	Shv. franki	dollar	marka
	1000 f.st	1550 dol.	1000				1550
	900 dol.	2295 marka	1000				650	2295
	2000 dol.	4000	1000	1350		4000		2295
	3950 marka	1000 f.st.		1350	1655	4000
Kurs bo`yicha f.st.ga o`rkazish				870.968	418.987	222.278
1.55 doll=1 f.st.
3.95 marka=1f.st.
3.255 shv. fr.=1 f.st.
Jami: f.st.			1289.955			1222.278
Daromad: f.st.			61.677

VALYUTA POZITSIYASI

YOPIQ VALYUTA POZITSIYASI

OCHIQ VALYUTA POZITSIYASI

OCHIQ VALYUTA OPERATSIYASI

Agarda dillerning talablari majburiyatlaridan ko‘p bo‘lsa, unda valyuta pozitsiyasi “uzun” pozitsiya bo'yicha ochiq hisoblanadi. Agarda dillerning majburiyatlari talablaridan ko‘p bo‘lsa, unda valyuta pozitsiyasi “qisqa” pozitsiya bo‘yicha ochiq hisoblanadi. Dillerning talab va majburiyatlari o‘zaro teng bo‘lsa, unda valyuta pozitsiyasi yopiq hisoblanadi.

Valyutani tartibga solish

• O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki valyutani tartibga soluvchi davlat organidir.

Vakolatlari:

• norezidentlar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi hududida, shuningdek rezidentlar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi hududida va uning tashqarisida amal qilinishi majburiy bo‘lgan normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qiladi;
• valyuta operatsiyalarini amalga oshirish qoidalarini belgilaydi;
• valyuta birjalari faoliyatini litsenziyalaydi va tartibga soladi;

Valyutani tartibga solish

• banklar uchun ochiq valyuta pozitsiyasining limitlarini belgilaydi;
• O‘zbekiston Respublikasi banklari uchun valyuta operatsiyalari hisobi va hisoboti shakllarini hamda ularni taqdim etish tartibi va muddatlarini belgilaydi;
• tashqi sektor statistikasini tuzish uchun barcha rezidentlar va norezidentlar tomonidan taqdim etilishi majburiy bo‘lgan valyuta operatsiyalarining hisobi va hisoboti shakllarini belgilaydi;
• O‘zbekiston Respublikasi banklarining valyutani tartibga solish to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etishga doir faoliyatini tartibga solishni va nazorat qilishni amalga oshiradi.
• Markaziy bank O‘zbekiston Respublikasida va uning tashqarisida valyuta operatsiyalarining barcha turlarini amalga oshirish huquqiga ega.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!