Variant 2 Metodologiya tushunchasi Analogiya ilmiy bilish va tadqiqotiy izlanishning evristik metodi sifatida Intuitsiya tadqiqotiy jarayonda shuursizlik va onglilikning bog’liqligi lahzasi sifatida

---

Variant - 2 
1. Metodologiya tushunchasi 
2. Analogiya ilmiy bilish va tadqiqotiy izlanishning evristik metodi sifatida 
3. Intuitsiya tadqiqotiy jarayonda shuursizlik va onglilikning bog’liqligi 
lahzasi sifatida 
 
 
1. Eng umumiy ma'noda metodologiya deganda muayyan faoliyat sohasida 
qo'llaniladigan usullar tizimi tushuniladi. Lekin falsafiy tadqiqotlar kontekstida 
metodologiya, eng avvalo, uslublar haqidagi ta’limotdir. ilmiy faoliyat, ilmiy 
uslubning umumiy nazariyasi. Uning vazifalari ilmiy bilish jarayonida tegishli 
usullarni ishlab chiqish imkoniyatlari va istiqbollarini o'rganishdan iborat. Fanning 
metodologiyasi usullarni tartibga solish, tizimlashtirish, ularni turli sohalarda 
qo'llash maqsadga muvofiqligini aniqlashga intiladi.
Fanning metodologiyasifanda sodir bo'ladigan bilish jarayonlarini, ilmiy 
bilishning shakl va usullarini o'rganuvchi ilmiy bilish nazariyasidir. Shu ma'noda u 
falsafiy xususiyatga ega bo'lgan metafan bilim sifatida ishlaydi.
Metodologiya uslubning umumiy nazariyasi sifatida falsafa va fanda paydo 
bo'lgan usullarni umumlashtirish va rivojlantirish zarurati bilan bog'liq holda 
shakllangan. Tarixiy jihatdan dastlab fan metodologiyasi muammolari falsafa 
doirasida (Sokrat va Platonning dialektik metodi, Bekonning induktiv metodi, 
Gegelning dialektik metodi, Gusserlning fenomenologik metodi va boshqalar) ishlab 
chiqilgan. Shuning uchun fan metodologiyasi falsafa, ayniqsa bilish nazariyasi kabi 
fan bilan juda chambarchas bog'liq. 
Bundan tashqari, fan metodologiyasi 19-asrning ikkinchi yarmidan boshlab 
rivojlangan fan mantiqi kabi fan bilan chambarchas bog'liq. Fanning 
mantig'i zamonaviy mantiq tushunchalari va texnik apparatlarini ilmiy bilimlar 
tizimlari tahliliga tatbiq etuvchi fandir.
Fan mantiqining asosiy muammolari: