Variant oligopoliya bozorida firmalar hatti-harakati Mehnatga bo‘lgan talab va uning xususiyati Resurslar o‘zgaruvchanligi sharoitida foydani maksimallashtirish

Qisqa va uzoq muddatli o‘rtacha umumiy xarajatlar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik

Qisqa muddatda doimiy, o'zgaruvchan va o'rtacha va marjinal xarajatlar farqlanadi.

doimiy xarajatlar (F.S) ishlab chiqarish hajmiga bog'liq bo'lmagan xarajatlar (ingliz tilidan. belgilangan- belgilangan). Bular, birinchi navbatda, binolarni ijaraga berish, asbob-uskunalar, amortizatsiya, ish haqi rahbarlar va boshqaruv xodimlari.
o'zgaruvchan xarajatlar (VC) - bu xarajatlar, ularning qiymati ishlab chiqarish hajmiga bog'liq (ingliz tilidan. o'zgaruvchilar- o'zgaruvchan). Bularga xom ashyo, elektr energiyasi, yordamchi materiallar tannarxi, ishlab chiqarishda bevosita ishtirok etuvchi ishchilar va rahbarlarning ish haqi kiradi.
Umumiy xarajatlar(TS) konstantalarning yig‘indisi va o'zgaruvchan xarajatlar:

O`zgarmas xarajatlar (TFC - fixed costs) - bu qisqa muddatli oraliqda mahsulot ishlab chiqarish hajmiga bog`liq bo`lmagan xarajatlardir (mahsulot ishlab chiqarish hajmi oshganda ham, kamayganda ham o`zgarmaydigan xarajatlar). O`zgarmas xarajatlarga binodan, texnikadan, inshootlardan, ishlab chiqarish uskunalaridan foydalanish bilan bog`liq xarajatlar, ijara haqi, kapital ta′mirlash, ma′muriy xarajatlar kiradi.
O`zgaruvchan xarajatlar (TVC - Variable Costs) - mahsulot ishlab chiqarish hajmiga bog`liq bo`lgan xarajatlar, ya′ni mahsulot hajmi oshganda yoki kamayganda o`zgaradigan xarajatlar. O`zgaruvchan xarajatlar Q ga bog`liq funksiya bo`lib, TVC(Q) ko`rinishida yozilishi mumkin.
Umumiy xarajatlar (TC - Total Costs) - qisqa muddatli orliqda ma′lum miqdorda mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan o`zgarmas va o`zgaruvchan xarajatlarning yig`indisiga teng: TC  TFC TVC(Q).

5 Narx bo‘yicha taklif elastikligi va uni aniqlovchi omillar
Talab va taklifning tahlili narxga bog‘liq va narxga bog‘liq bo‘lmagan omillar ta’sirida vujudga keladigan talab va taklifning umumiy o‘zgarishlarni yuzaga chiqarishga turtki bo‘ldi. Bular orqali talab va taklifning asosiy bazaviy qonuniyatlari shakllantirildi. Biroq, tadqiqotchi uchun bularning hammasi ham yetarli emas, u doimiy ravishda yanada aniqroq tahlillarga ehtiyoj sezadi. Narxlar, daromad yoki bozor kon’yunkturasining boshqa ko‘rsatkichlarini o‘zgarishiga bozorning sezuvchanlik darajasini aniqlash uchun maxsus ko‘rsatkichidan - elastiklik koeffisientidan foydalaniladi.