Variant oligopoliya bozorida firmalar hatti-harakati Mehnatga bo‘lgan talab va uning xususiyati Resurslar o‘zgaruvchanligi sharoitida foydani maksimallashtirish


Download 293.34 Kb.
bet1/3
Sana26.01.2023
Hajmi293.34 Kb.
#1128280
  1   2   3
Bog'liq
3-variant


3-VARIANT

  1. Oligopoliya bozorida firmalar hatti-harakati

  2. Mehnatga bo‘lgan talab va uning xususiyati

  3. Resurslar o‘zgaruvchanligi sharoitida foydani maksimallashtirish qoidasi

  4. Qisqa va uzoq muddatli o‘rtacha umumiy xarajatlar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik

  5. Narx bo‘yicha taklif elastikligi va uni aniqlovchi omillar



1, Oligopoliya - bir nechta firmalar mavjud bo'lgan bozor, ularning har biri bozorning katta qismini boshqaradi (yunoncha "oligos" dan - oz, ozgina). Bu zamonaviy bozor tuzilishining ustun shakli.
OligopoliyaBu nisbatan kam miqdordagi sotuvchilar ko'plab xaridorlarga xizmat qiladigan bozor. Oligopoliya - bu juda kam miqdordagi firmalar ustunlik qiladigan nomukammalli raqobat bozorining bir turi.
Oligopoliyalarni quyidagicha tasniflash mumkin:
sof oligopoliya - bu firmalar bir hil mahsulotlar (tsement, po'lat, neft, gaz) ishlab chiqaradigan vaziyat;
tabaqalashtirilgan oligopoliya - kompaniyalar shu kabi mahsulotlarni (avtomobillar, samolyotlar, telefonlar, kompyuterlar, sigaretalar, ichimliklar va boshqalar) ishlab chiqaradigan vaziyat;
kollektiv oligopoliya - bu firmalar bir-birlari bilan mahsulot narxi yoki chiqishini aniqlash uchun o'zaro hamkorlik qilishlari. Bunday struktura o'zaro kelishuv va bozor monopolizatsiyasi belgilariga ega.
Oligopoliyalarning xatti-harakatlari strategiyalari ikki guruhga bo'lingan. Birinchi guruh firmalarning raqobatchilar bilan harakatlarini muvofiqlashtirishni ta'minlaydi (kooperativ strategiya), ikkinchisi - muvofiqlashtirish yo'qligi (kooperativ bo'lmagan strategiya).
2.
Mehnatga talab uning narxi boʻlmish ish haqi miqdoriga nisbatan teskari mutanosiblikda, yaʼni ish haqi oshsa mehnatga talab qisqaradi, agar u pasaysa, mehnatga talab oshadi. Mehnat bozoridagi mehnat taklifi ish haqiga nisbatan toʻgʻri mutanosiblikda boʻladi. Moddiy muhtojlik sharoitida koʻp ishlab, koʻp pul topishga intilish mehnat taklifini oshiradi.
Mehnat bozorida mehnatga talab taklifdan oshib ketsa ish kuchi taqchilligi, mehnat taklifi talabdan koʻp boʻlsa ishsizlik paydo boʻladi.
Ish kuchiga talab ish beruvchilar ma'lum vaqt ichida ma'lum bir ish haqi stavkasi uchun ishlatmoqchi bo'lgan mehnat miqdori sifatida aniqlanadi. Ishlab chiqarish omili sifatida ishchi kuchiga bo'lgan talab kelib chiqadigan talabdir: tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishda ishchi kuchidan foydalanish talab qilinadi va ishlatilgan mehnat hajmi to'g'risida qaror ishlab chiqarish hajmi to'g'risidagi qarorning boshqa tomonidir. yaxshi.
Oddiy model ishchi kuchiga bo'lgan talab quyidagi zarur shartlarga asoslanadi:
a) Firmaning maqsadli vazifasi foydani ko'paytirishdir.
b) firmaning xulq-atvori ishlab chiqarish funktsiyasining ikki omilli turi bilan tavsiflanadi, omillarga mehnat va kapital kiradi.
v) firma tovarlarning raqobatdosh bozorida va raqobatdosh mehnat bozorida ishlaydi.
d) firmaning mehnat xarajatlari faqat xodimlarning ish haqidan iborat.
Qisqa muddatda firma ishlab chiqarish omili sifatida belgilangan miqdordagi kapitalga ega bo'ladi va faqat bitta omil - ishchi kuchidan foydalanish miqdori to'g'risida qaror qabul qiladi.
Ishlab chiqarish funktsiyasi faqat bitta ishlab chiqarish omilining - mehnatning funktsiyasi sifatida ifodalanishi mumkin:
Q = f (L, K) yoki Q = f (L),
bu erda Q - ishlab chiqarish hajmi;
L - mehnat omili;
K - bu ma'lum bir davrda asosan doimiy bo'lgan kapital omili.
Mehnatning marjinal pul mahsuloti ish haqiga teng bo'lgan mehnatning marjinal xarajatlariga tengdir. Maksimal foyda natura shaklidagi mehnatning cheklangan mahsuloti real ish haqiga teng bo'lganda erishiladi. Agar mexnatning marjinal mahsuli real ish haqidan oshib ketsa, u holda ish beruvchilar teng kelguniga qadar yollashni davom ettirish foydali bo'ladi. Agar mexnatning chekka mahsuloti real ish haqidan kam bo'lsa, u holda ish beruvchiga ba'zi ishchilarni ishdan bo'shatish, ya'ni ishlatilgan mehnat miqdorini marginal mahsulot marginalga teng bo'ladigan darajaga kamaytirish foydali bo'ladi.



Download 293.34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling