Vazirligi samarqand davlat universiteti

Bilish faoliyatida ratsionallik va irratsionallik dinamikasi
Bilimning reallik bilan mutanosibligi. . Ratsionalizm va empirizmda bilishga munosabat. Ratsionallik, uning tiplari, uning ilmiy bilishda irratsionallik bilan mutanosibligi. Ilmiy ratsionallik haqidagi yangi tasavvurlar. Ilmiy bilishda ratsuionallik va irratsionallik. Bilish faoliyati strukturasi. Bilish nazariyasi tanqidi.
Bilishda subekt va obektning o‘zaro aloqasi. Bilish nazariyasining tarixiyligi. Bilishda subekt va obekt o‘zaro aloqasi. Subekt bilish faolligi manbai. Obekt bilish faoliyati qaratilgan hodisa. Bilish faoliyat turi sifatida. Bilish nazariyasi va kibernetika. Bilish taraqqiyoti modellarining mantiqiy tahlili. Bilish reallikning inikosi sifatida. Bilishdagi qarama-qarshiliklar.
Ijtimoiy gumanitar bilish va bilim mutanosibligi
Ijtimoy-gumanitar bilim muammo sifatida. Ananaviy gnoseologiyada tabiiy ilmiy bilimlarga munosabat. Ananaviy gnoseologiya abstraksiyalari. Falsafa bilim tipi sifatida. Qadriyatlarga asoslangan bilish faoliyatining afzalliklari. Tabiatshunoslik va jamiyatshunoslikning o‘xshash jihatlari va farqlari. Tabiatshunoslikda bilishning o‘ziga xos xususiyatlari.
Matning falsafiy - metodologik tahlili ijtimoiy bilim negizi. Matn - har qanday ijtimoiy fanning birlamchi borlig‘i. Ijtimoiy fanlarning kognitiv amaliyotdagi roli. Matnlarning yashirin mazmunini aniqlashning zarurligi. Falsafiy metodologiya va adabiyotshunoslik metodologiyasi. Ijtimoiy - gumanitar bilimda makon, vaqt va xronotop uyg‘unligi.
Gnoseologiyaning rivojlanish tarixi: Qadimgi dunyo va O‘rta asrlar
Qadimgi dunyo va O‘rta asrda gnoseologik qarashlar tasnifi. Eng qadimgi tasavvurlar. O‘rta asr faylasuflari ijodida gnoseologiya muammolari. Markaziy Osiyo mutafakkirlari ijodida bilish masalalari. Markaziy Osiyo bilish nazariyasining xususiyatlari. Sufizm gnoseologiyasi. Sufizm bilish nazariyasida subekt va obekt masalasi. Sufizmda haqiqatni bilish muammosi. Sufiylar talimotida aql va tafakkur rolining cheklanganligi masalasi. Sufiylar talimotida hissiy va ratsional bilimlarning mutanosibligi.
Yangi davrda bilish masalalari. Yangi davrda falsafiy tafakkurning rivojlanishiga tasir ko‘rsatgan ijtimoiy-madaniy omillar. Marifatparvarlar ijodida gnoseologiya masalalari. Nemis klassik falsafasida gnoseologiya masalalari. Nemis klassik gnoseologiyasining ahamiyati.
XX asr G‘arbiy Evropa falsafasida gnoseologiya. XX asrning gnoseologik muammolari. Pozitivizm soxta bilimni haqiqiy bilimdan farqlash haqida. Empiriokrititsizm pozitivizmning ikkinchi tarixiy shakli. Neopozitivizmda ilmiy bilish metodologiyasi. Postpozivitizm pozivitizmning to‘rtinchi shakli. Postpozivitizm tugallangan klassika. Strukturalizm va poststrukturalizm.