O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI
O’ZBEKISTON MILLIY UNVERSITETI
IJTIMOIY FANLAR FAKULTETI
FALSAFA VA MA’NAVIYAT ASOSLARI KAFEDRASI
ONTOLOGIYA VA BILISH NAZARIYASI FANIDAN
KURS ISHI
Mavzu:Bilish faoliyatida ratsionallik va irratsionallik dinamikasi
Ilmiy rahbar: Katta o’qituvchi (PhD) M.T.Xidirov
Toshkent - 2023 yil
MUNDARIJA:
KIRISH
|
….......................................................................................
|
3 – 4
|
|
|
|
I BOB
|
mifologiya insoniyat taraqqiyotining ilk bosqichi sifatida.
|
|
1.1.
|
Mifologiyaning falsafadagi tahlili
|
5- 7
|
1.2.
|
Mifologik dunyoqarashning o’ziga xos shakllari
|
8 - 10
|
|
|
|
II BOB
|
mifologik dunyoqarsh.
|
|
2.1.
|
Mifologik dunyoqarash olamni idrok etishning asosiy vositasi
|
10 -12
|
2.2.
|
Dunyoqarashning falsafiya asoslari va ularning o’zaro tasnifi
|
13- 19
|
ХULOSA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
|
20-22
|
|
|
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI . . . . . . . . . . .
|
23
|
|
|
Kirish
Маvzuning dolzarbligi.
Bilish faoliyatida ratsionallik va irratsionallik dinamikasi, insan davranishini yoritishda katta ahamiyatga ega bo'lgan muhim muddalolardan biridir. Bu mavzuga oid fikrlar esa o'zaro farqlilik ko'rsatishi mumkin.
Bazilariga ko'ra, ratsionallik – bu aqliy, ma'lumotga asoslangan, tadqiqotga asoslangan va nazoratli fikrlash uslubi. Bu fikrlash uslubi, harakatlarimizni musbat natijalarni ko'rsatishga qaratilgan, nazoratli va tahlil qilishga tayyor bo'lishimizga yordam beradi. Ushbu fikrlash uslubi, ma'lumotlarni to'plashda, nazoratda va muhim qarorlarni qabul qilishda juda muhimdir.
Boshqa fikrlar esa, irratsionallikni kuchli tarzda ko'rsatishadi va bu fikrlash uslubi, odatda, o'z fikrlashining asosiy manbasiga ko'ra amalga oshiriladi. Bu fikrlash uslubi, odatda, o'zining maqsadlariga yo'naltirilgan, shaxsiy va tarixi an'anaga asoslangan. Bu fikrlash uslubi, o'zini fikrlashda maxsus duyg'ular va intuisiya asosida amalga oshiradi.
Shuningdek, boshqa fikrlar, ratsionallik va irratsionallikning bir-biriga qarshi yo'naltirilishi ekanligini to'g'risida ko'rsatishadi. Ular, bilim va ma'lumotlarga asoslangan fikrlash uslublarini qo'llab-quvvatlashadi, lekin xayol va intuisiya asosida fikrlashni ham qadrlashadi. Bunday fikrlash uslublariga ko'ra, fikrlashni boshqarishda ham, fikrlarimizni o'zining manbasiga asoslangan, shaxsiy va tarixi an'anaga qarshi yo'naltirishimiz kerak.
Bundan tashqari, ba'zi fikrlar, ratsionallik va irratsionallikni bir-biriga qo'shishni ham ko'rsatishadi. Bu fikrlash uslubi, ma'lumotlarga, intuisiyaga va hattoki xayolga asoslangan. Ushbu fikrlash uslubi, fikrlashda yuqori darajada ozodlik beradi, shuningdek, barcha fikrlash uslublarini birlashtiradi va fikrlashda kengaytirilgan o'zgina qarashlarga ruxsat beradi.
Shunday qilib, bilish faoliyatida ratsionallik va irratsionallik dinamikasi haqida faylasuflarning fikrlari juda farqli bo'lishi mumkin. Ular o'zlarining fikrlash uslublariga qarab, shaxsiy ko'nikmalariga asoslangan va boshqa muhim ma'lumotlariga ko'ra fikrlash uslublarini qo'llaydilar. Lekin umuman olganda, fikrlash uslublari va fikrlarimizning o'zaro muvofiqligi, bizning fikrlash va qaror qabul qilishda muhim ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |
