Вазирлиги

ривожланганлиги эпедемия ва болалар ўлимига қарши курашдаги 
ютуқлар билан боғланган. 
Ривожланаётган давлатларда туғилишнинг юқорилиги кўпчилик 
мамлакатларда миллий ва диний анъаналар билан боғлиқ. Уларда 
оилани режалаштириш тамойили биринчи даражага чиқмаган. 
«Демографик қиш» ҳукм сураётган мамлакатларда аҳолининг такрор 
барпо бўлишидаги ўртача формула 13-10=3, табиий ўсишнинг юқори 
чегараси йилига 12‰дан ошмайди. «Демографик баҳор» ҳукм сураётган 
мамлакатларда эса, аҳолининг такрор барпо бўлишининг ўртача 
формуласи 28-9=19, табиий ўсишнинг қуйи чегараси йилига 12‰дан 
ортади. II-типдаги кўпгина мамлакатларда табиий ўсишнинг 
ниҳоятда юқорилиги «Демографик портлаш» номини олган. 
Африкадаги Танзания, Мали, Уганда, Буркино-Фасо, Нигер каби 
давлатларда туғилиш йилига 50‰ дан юқори. 

---

23 
Савол ва топшириқлар: 
1. 
“Аҳоли географияси ва демография асослари” номли курснинг предмети ва 
вазифалари қайсилар? 
2. 
“Аҳоли географияси ва демография асослари” номли курснинг тадқиқот 
усуллари қайсилар? 
3. 
XIX аср давомида демографик жараёнлар билан шуғулланган олимларни 
биласизми? 
4. 
“Буюк географик кашфиётлар” демографик жараёнларга қандай таъсир 
кўрсатди? 
5. 
Демографик революция назариясига қачон ва ким асос солди? 
6. 
Демографик тараққиётнинг замонавий концепциясининг шаклланишига 
ҳисса қўшган олимларни санаб беринг. 
7. 
Аҳолининг такрор барпо бўлиши билан боғлиқ Д.Вересов башоратларига 
таъриф беринг. 
8. 
Марказий Осиёда аҳоли туғилишининг юқори бўлиши тўғрисидаги 
фикрларини асослаган олимлар кимлар?