Vaziyatli keys Xorijiy investitsiyalarning kirib kelishi

Vaziyatli keys
Xorijiy investitsiyalarning kirib kelishi.
Xitoy iqtisodiyoti so‘nggi 30 yil ichida o‘sib bormoqda. Xitoy yuqori yalpi ichki mahsulot bo'yicha dunyoda 2-o'rinni egallaydi. 2019-yilda YaIM 6,449 milliard dollarni, 2021-yilda esa 11,290 milliard dollarni tashkil etdi.


Vaziyatga oid savollar va topshiriqlar:

1. Xitoyning iqtisodiy o'sishi davom etadimi?

2. Iqtisodiy o'sishni davomiyligini ta'minlash uchun yana choralar ko'rish kerak?

Keys uchun 1- yechim:
Xitoy 1970-1978 yillar mamlakatda eksportni rivojlantirish va eksport mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun iqtisodiy siyosatni qo‘llay boshladi. Shu maqsadda Qula shahrida xorijiy investorlar uchun sarmoyaviy muhit yaratilgan. Ichki iste’mol bozorining kattaligi, ichki talabning yuqoriligi, arzon ishchi kuchi, soliq imtiyozlarining mavjudligi xorijiy investorlarni befarq qoldirmadi. Natijada ishlab chiqarish asta-sekin o'sib bordi. 2015-2016 yillarda mamlakatimizga xorijiy sarmoyalarni jalb qilish bo‘yicha dunyoda to‘rtinchi, 2018 yilda uchinchi, 2019 yilda ikkinchi o‘rinni egalladi. Investitsiyalar texnika va texnologiyalar ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan. Xitoy 1970-yillarda bozor iqtisodiyotiga kirdi. 43 yil davomida Xitoy iqtisodiyoti bozor talab va taklifiga moslashdi. Iqtisodiy barqarorlik xorijiy investorlarning Xitoy bozorini zabt etishining kafolatidir. Aholining turmush tarzi bozor iqtisodiyoti qonunlariga moslashgan.Xitoyliklar tejamkor xalq sifatida tan olingan. Ularning mablag‘ni tejash ko‘nikmalariga ega bo‘lishi iqtisodiyotda inflyatsiyaning o‘sishining oldini oladi. Xo'jalik mablag'larining to'planishi foiz stavkalarining oshishiga olib kelmaydi, bu esa ishlab chiqarishni qo'llab-quvvatlovchi asosiy omillardan biridir. Aholining bozor iqtisodiyoti qonuniyatlarini yaxshi bilishi uning talablariga rioya etishi, o‘z davlatiga bo‘lgan ishonchi va hurmatini bildiradi. Davlat va aholining bozor iqtisodiyoti sharoitlariga bo'ysunishi iqtisodiy o'sishni yanada ta'minlash uchun bajarilishi kerak bo'lgan asosiy talablardan biridir. Xitoy xalqi uzluksiz iqtisodiy yuksalish tarafdori bo‘lish kelajak avlodlar taqdiriga befarq bo‘lmaslik demakligini yaxshi biladi.
Keys uchun 2- yechim:
Mamlakatda qachonki bo’sh yotkan resurslar to’liq foydalanilsa, ishlab chiqarish rivojlansa, iqtisodiy o’sish davomiyligi ta’minlanadi. Xitoy o’z resurslaridan oqilona foydalanib kelmoqda. Kelajakda investitsiyalarni mamlakatning ma’lum bir hududlargagina emas, balki mamlakat hududi bo’ylab kengaytirsa, moliyaviy siyosat va moliyaviy tizimni to’g’ri yo’lga qo’yib ishlab chiqarish geografiyasini kengaytirsa, iqtisodiy o’sishni davomiyligini ta’minlashga erishiladi mening shaxsiy fikrimcha!!!


2 - Vaziyatli keys
Jahon iqtisodiyotida Hindiston rivojlanayotgan agrar-industrial mamlakat hisoblanadi. 1991 yildan boshlab Hindistonning iqtisodiy siyosati tubdan o'zgardi. O'sha yillarda mamlakat kichik davlat hisoblangan bo'lsa-da, dasturiy ta'minot sanoatiga ilk marta kirib kelishi uning iqtisodiy sanoatining dastlabki o'sishiga ijobiy ta'sir ko'rsatdi va bugungi kunda ham Hindiston davlati bu sohada yetakchi hisoblanadi.


Ushbu masala bo'yicha savollar va vazifalar:

1. Ushbu mamlakatda dasturiy ta'minot sanoatining paydo bo'lishining sabablari nimada?

2. Hindiston davlatining iqtisodiy siyosatini yanada rivojlantirish uchun nimalar qilish kerak.

Keys uchun 1- yechim:
Hindiston agrosanoat mamlakati hisoblanadi. Tabiiy boyliklari tufayli boy mamlakat sanalsa-da, aholining 2/3 qismi qashshoqlikda yashaydi. Janubiy mintaqa shimoliy qismiga qaraganda ancha rivojlangan. 1950 yildan boshlab Janubiy mintaqada yengil, keyin esa og'ir sanoat rivojlandi. Yengil va og'ir sanoatning raqobatbardoshligi pastligi sababli sanoatda ishlab chiqarish ulushi kamaydi va bu holat 1991 yilgacha saqlanib qoldi. Mamlakatda kompyuter sanoati rivojlanmagan bo‘lsa-da, bu sohaga yo‘naltirilgan investitsiyalar mamlakat iqtisodiyotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi. Mamlakatda muhandislik ixtisosligi bo‘yicha bitiruvchilarning ko‘pligi va ingliz tilini bilish darajasining yuqoriligi investorlarning e’tiborini tortgan omillardan biri sifatida qaraladi. AQShda kompyuter muhandislari yetishmaydi va ularning maoshi hind muhandislaridan ancha yuqori. AQShda muhandisning yillik daromadi 70 000 dollarni tashkil qiladi, ammo Hindistonda bu ko'rsatkich faqat 5000 dollar edi.
Mamlakatni iqtisodiy inqirozdan olib chiqadigan omil faqat uning tabiiy resurslariga emas ularning intelektual qobilyatiga ham bog’liq.
Keys uchun 2- yechim:
Hindiston davlati moliyaviy siyosatini to’g’ri tizimlashtirish va dasturiy ta’minot sohasidagi rivojlanishni to’xtatmaligi va iloji boricha malakali kadrlarni o’z mamlakatida olib qolishga harakat qilishi loazim. Shu bilan birgalikda Hindiston ingliz tiliga e’tiborni ham tushurmasligi zarur!!!