Вазорати таълими ол�,фан ва инноватсияҳои �умҳурии
�збекистон
ДОНИШКАДАИ �ЗБЕКИСТОН-ФИНЛАНДИЯ
ФАКУЛТАИ ФАНҲОИ АНИҚ ТАБИ� ВА МАДАНИЯТИ
�ИСМОН�
КАФЕДРАИ ФАНҲОИ ТАБИ�
60110900 – РАВИЯИ ТАЪЛИМИ БИОЛОГИЯ
АЗ ФАННИ “
БОТАНИКА”
МАВЗ�Ъ:
Оилаи чиноргиҳо,туркум ва намудҳои васеъ паҳнгашта ва
намудҳои ба муҳофиза гирифташуда
ТАРТИБДИҲАНДА :
Дониш��и гур�ҳи 224
Рахматова Жасмина
РОҲБАРИ ИЛМ�:___________________________
Корҳои курс� дар кафедраи фанҳои таби� ан�ом дода шуданд.
МУДИРИ КАФЕДРА: ____________Phd. Хамроева Фируза
Кори курс� дар �аласаи кафедра санаи ___ феврали соли 2023 ҳимоя шуда, бо ______
фоиз баҳогузор� карда шуд.
РАИСИ КОМИССИЯ:___________________________________
АЪЗОҲО: _______________________________________________
Самарқанд– 2023
КОРИ КУРС�
Платан , ё дарахти чинор (Plаtanus) — як �инси дарахт,
ягона намояндаи
оилаи монотипии чиноргиҳо (Platanaceae). Бисёр намудҳо растаниҳои
гаронбаҳои ороиш� мебошанд, ки дар боғдории шаҳр истифода мешаванд.
Ин насл тақрибан даҳ намуди баргрез ва ҳамешасабзро дар бар мегирад, ки
дар нимкураи шимол� - дар баҳри Миёназамин, Амрикои Шимол�, Осиёи
Марказ� ва Осиёи Хурд, инчунин дар Аврупои �анубу Ғарб� ва Марказ�
паҳн шудаанд.
Дарахтони
чинор дар Кавказ, Русия, Крим, Украина (Закарпатия, Киев,
Запороже, Лвов, Николаев, Херсон, Одесса) вомех�ранд.
Доираи табиии насл
Дар �аҳони қадим танҳо ду намуди чинор дар шароити таби� мер�янд -
Platanus orientalis (Чинори шарқ�) ва Platanus kerrii.
Доираи табиии чинори
шарқ� дар соҳили баҳри Сиёҳи Қафқоз, дар Русия, Гур�истон, Арманистон
ва Озарбой�он, дар ним�азираи Балкан (Албания, Юнон), �азираҳои Кипр
ва Крит, дар �азираҳои Эгей мутамарказ шудааст. Бахр, дар Осиёи Хурд ва
Миёна, дар соҳили шарқии баҳри Миёназамин (Сурия, Лубнон, Исроил) ва
дар баъзе �ойҳои нашъунамо дар хоки Эрон, Афғонистон.
Майдони табиии
Platanus kerrii Ҳиндухитой (Ветнам, Лаос) мебошад. Дар Дунёи
Нав дар
шароити табии Америкаи Шимол� Platanus racemosa (Калифорния), Platanus
wrightii, Platanus mexicana, Platanus lindeniana (Мексика), Platanus occidentalis
(ИМА) мер�яд. Мувофиқи тақсимоти флористии замин А.Л.Тахтаджян
(1974), миқёси табиии намудҳои �инси Platanus
lindeniana дар доираи
салтанати флористии голарктик� ва танҳо як
намуди Platanus kerrii дар
минтақаи Ҳиндухитойи подшоҳии Палеотропик мебошад. Миқёси намудҳои
�инси Platanus lindeniana аз �иҳати ҳудуд� бо замин ва уқёнус �удо карда
шудааст.
