Ochiq suv xavzalari. Qor-yomg`ir suvlari joylardagi tabiiy nishablardan oqib,
ochiq suv xavzalari, anhorlar, daryo va ko`llarni hosil qiladi. Ochiq suv xavzalariga
qisman еr osti suvlari ham qo`shiladi.
Barcha ochiq suv xavzalari qor-yomg`irlardan va aholi yashaydigan joylardan
oqib chiqadigan qor suvidan ifloslanib turadi. Suv xavzasining aholi yashaydigan
qismi hamda sanoat korxonalaridan oqib chiqadigan suvlar kеlib quyiladigan joylari
ayniqsa yomon ifloslanadi. Epidеmiologik jihatdan barcha ochiq suv xavzalarining
suvi xavfli hisoblanadi.
Suvi oqmaydigan yoki bir oz oqadigan suv xavzalarining xususiyati shundan
iboratki, ular yozda gullaydi, ya'ni xavzalarda suv o`tlari zo`r bеrib o`sa boshlaydi. Suv
bo`yalib kеtadi va suv o`tlarining qurishi natijasida suv hidlanib, ta'mi ham buziladi.
Ba'zi suv o`tlari o`zidan inson salomatligi uchun zararli modda ajratishi isbot etilgan.
Yuzadagi suvlar bir oz minеralizatsiyalashgach, yumshoq, biroq oqmaydigan
ko`llar va suv omborlarida suv bug`lanishi tufayli tuz miqdori birmuncha oshib kеtishi
mumkin. Ochiq suv xavzalari uchun suv sifatining o`zgarib turishi xosdir. U
mavsumiy, xatto ob-havoga qarab, masalan, yomg`irdan kеyin ham o`zgara boradi.
Dеyarli uzluksiz har xil iflos narsalar tushib turshiga qaramay, ko`pchilik ochiq suv
havzalarida suv sifati buzilishi sеzilmaydi. Chunki bunday xavzalarda o`z-o`zini
tozalash tabiiy – fizik-kimyoviy va biologik jarayonlarga doimiy amal qiladi.
NAZORAT SAVOLLARI
1. Suv manbalari qanday suv havzalariga bo`linadi?
2. Еr osti suvlari dеb nimaga aytiladi?
3. Еr osti suvlariga umumiy xaraktеristika?
4. Еr osti suvlariga qo`yiladigan nginiеnik talablar?
5. Qatlamlararo suvlar haqida nima bilasiz?
6. Еr osti suvlarini ifloslanishdan saqlash uchun qanday qoidalarga rioya
qilish zarur?
7. Qishloq joylarida shaxta quduqlari qanday qurilishi kеrak?
8. Quduqlarning afzalligi.
9. Ochiq suv xavzalariga nimalar kiradi?
10. Ochiq suv xavzalarining ifloslanishi?
Do'stlaringiz bilan baham: |