Viruslarga qarshi himoyalash vositalari

Kompyuter viruslari

1. "Kompyuter virusi" tasnifi

Kompyuter virusi shunga o'xshash targ'ibot mexanizmi uchun biologik viruslar bilan analog tomonidan nomlangan: virusning kompyuterni talon-taroj qilish jarayoni inson tanasini talon-taroj qilayotgan virus jarayoni bilan bir xil. Inson virusi hujayrani bosib oladi, shundan so'ng u ko'paya boshlaydi. Kompyuter virusi uchun ham xuddi shunday: virus dasturga kirgandan so'ng, u ham shunga o'xshash tarzda harakat qiladi.
Taxminlarga ko'ra, "virus" so'zi birinchi marta dasturga nisbatan Gregori Benford tomonidan 1970 yil may oyida Venture jurnalida chop etilgan "Yaralardagi odam" ilmiy-fantastik hikoyasida ishlatilgan.
Kompyuter kompyuteri — takrorlash (o'z-o'zini takrorlash) qobiliyati bilan xarakterlanadigan kompyuter dasturi yoki zararli kod turi.
Virus kompyuter tizimiga kirgandan so'ng, u zararsiz vizual yoki tovush effektlari bilan cheklanishi mumkin, ammo u ma'lumotlarni yo'qotish yoki buzish, shaxsiy va maxfiy ma'lumotlarning oshkor bo'lishiga ham olib kelishi mumkin. Eng yomon holatda virusdan zarar ko'rgan kompyuter tizimi ishlamay qoladi yoki hujumchining to'liq nazorati ostida bo'ladi.
Agar virus muallifi zararli ta'sirlarni dastur qilmasa ham, virus operatsion tizim va boshqa dasturlar bilan o'zaro ta'sirning nozikligi hisoblanmagan xatolar tufayli kompyuterning halokatiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, viruslar odatda RAMda yoki ma'lumotlarni saqlash qurilmalarida bo'sh joyni egallab, ba'zida juda muhim bo'lib, tizimning boshqa resurslarini olib qo'yadi.
Shuning uchun viruslar zararli dasturlar deb tasniflanadi.

2. Kompyuter viruslari mualliflari

Viruslar o'z-o'zidan paydo bo'lmaydi, balki odamlar tomonidan yaratiladi. Virus yozuvchilarini zararli dasturlarni yaratishga va tarqatishga majbur qiladigan eng ehtimoliy sabablar quyidagilardir:
• oddiy o'smirlik xo'rligi, erishilgan intellektual daraja asosida o'zini ta'kidlashga urinishlar. Aslida, bunday kompyuter xo'rligi oddiy ko'cha xo'rligidan farq qilmaydi, faqat "o'z-o'zini ta'kidlash" orqa soylikda yoki internetda bo'lib o'tadi;
- Jabrlanuvchining resurslarini o'g'irlashga qaratilgan firibgarlik: zarar ko'rgan kompyuterni yashirincha boshqarish, Internetga kirish parollarini, WebMoney "qopchiqlari" dan mablag'larni o'g'irlash va shaxsiy bank hisobvaraqlariga kirish kodlari (agar jabrlanuvchi ushbu xizmatdan foydalansa). Korporativ tarmoqlar hujumga uchragan taqdirda, u holda biz josuslik haqida gapiryapmiz: qoida tariqasida, bu tegishli maxfiy ma'lumotlarga ega bo'lish maqsadida tarmoqqa kirib borish, moliyaviy qiymati.
Viruslarning asosiy qismi dasturlash tilini endigina o'rgangan va qo'lini sinab ko'rmoqchi bo'lgan o'quvchilar va maktab o'quvchilari tomonidan yaratiladi. Bunday viruslarning sezilarli qismi ko'pincha ularning mualliflari tomonidan tarqalmaydi.
Ikkinchi guruh ham o'zlarini virus yozishga va tarqatishga bag'ishlashni qaror qilgan yoshlardan (aksariyat talabalardan) tashkil topgan. Qoida tariqasida ular "klassik" viruslarning ko'plab modifikatsiyalarini yaratadilar, yoki viruslar juda ibtidoiy va ko'plab xatolar bilan. Ular ko'pincha virus konstruktorlaridan foydalanadilar, ular operatsion tizim haqida minimal bilimga ega bo'lgan holda ham yangi viruslar yaratishda qo'llaniladi.
Katta va tajribali bo'lib borar ekan, ushbu virus yozuvchilarining ko'pchiligi uchinchi, eng xavfli guruhga kiradi, ular dunyoga "professional" viruslarni yaratadi va ishga tushiradi. Bular yaxshi o'ylangan va yaxshi moylangan dasturlar.
Virus mualliflarining to'rtinchi guruhi "tadqiqotchilar". Ushbu guruh mutlaqo yangi infektsiya usullarini ixtiro qilish, yashirish, antiviruslarga qarshi kurash va h.k. bilan shug'ullanadigan iste'dodli dasturchilardan iborat. Ushbu dasturchilar viruslar uchun emas, balki "kompyuter virusologiyasi" salohiyatini "tadqiq qilish" uchun virus yozadilar.
Zararli dasturlarni yaratish va tarqatish (shu jumladan viruslar) Rossiyada Rossiya Federatsiyasi Jinoyat kodeksi (28-bob, 273-modda) boʻyicha maʼmuriy javobgarlikka tortiladi.

3.