Vodorod atomi, bir protonsuz va bir elektronli eng zo'r element bo'ladi. Bu atomning nurlanishi, chiziqli spektrali orqali o'rganiladi


Download 10.88 Kb.
Sana16.06.2023
Hajmi10.88 Kb.
#1507683
Bog'liq
Vodorod atomi nurlanishi haqida


Vodorod atomi, bir protonsuz va bir elektronli eng zo'r element bo'ladi. Bu atomning nurlanishi, chiziqli spektrali orqali o'rganiladi. Chiziqli spektrali, qurilishida turli elementlarning nurlanishi natijasida hosil bo'lgan chiziqli qatorlardir. Bu, atomning elektronlarining energiyasi va ularning foydalanish tartibi bilan bog'liqdir.
Vodorod atomining nurlanish spektri, yuqorida keltirilgan sabablarga ko'ra, bir protonsuz va bir elektronli eng zo'r elementdan hosil bo'ladi. Vodorod atomi elektronlariga o'ziga xos energiya darajasi beradi. Elektronlar esa yuqori energiya darajalaridan quyidagi darajalarga tushadi.
Chiziqli spektrlar orqali vodorod atomining nurlanishi aniqlash uchun matematik formulalar foydalaniladi. Spektrometriya usullari yordamida bu spektrlar o'qimligi ko'rinishida aks ettiriladi.
Vodorod atomining nurlanish spektri ularning uzunliklari (tob) bilan ifodalangan chiziqli qatorlardan iboratdir. Bu uzunliklar formula orqali aniqlanishi mumkin:
1 / λ = R (1 / n1² - 1 / n2²)
Bu formula orqali λ uzunligi berilgan holda, R Rydberg konstantasi, va n1 va n2 esa elektronning energiya darajalarini ifodalaydi.
Vodorod atomi nurlanishining chiziqli spektralari, fizika, kimyo va boshqa ilmiy sohalarda keng qo'llaniladi. Bu spektralar, atomlar va molekulalar haqida ko'proq ma'lumot olish, kimyo reaksiyalarni tahlil qilish va astrofizikada yulduz yorug'liklarini o'rganish uchun juda muhimdir.
________________________________________________________________________
Vodorod atomi, bir protonsuz va bir elektronli eng zo'r element bo'ladi. Bu atomning nurlanishi, chiziqli spektrali orqali o'rganiladi. Chiziqli spektrali, qurilishida turli elementlarning nurlanishi natijasida hosil bo'lgan chiziqli qatorlardir. Bu, atomning elektronlarining energiyasi va ularning foydalanish tartibi bilan bog'liqdir.

Vodorod atomining nurlanish spektri, yuqorida keltirilgan sabablarga ko'ra, bir protonsuz va bir elektronli eng zo'r elementdan hosil bo'ladi. Vodorod atomi elektronlariga o'ziga xos energiya darajasi beradi. Elektronlar esa yuqori energiya darajalaridan quyidagi darajalarga tushadi.


Chiziqli spektrlar orqali vodorod atomining nurlanishi aniqlash uchun matematik formulalar foydalaniladi. Spektrometriya usullari yordamida bu spektrlar o'qimligi ko'rinishida aks ettiriladi.


Vodorod atomining nurlanish spektri ularning uzunliklari (tob) bilan ifodalangan chiziqli qatorlardan iboratdir. Bu uzunliklar formula orqali aniqlanishi mumkin:


1 / λ = R (1 / n1² - 1 / n2²)


Bu formula orqali λ uzunligi berilgan holda, R Rydberg konstantasi, va n1 va n2 esa elektronning energiya darajalarini ifodalaydi.


Vodorod atomi nurlanishining chiziqli spektralari, fizika, kimyo va boshqa ilmiy sohalarda keng qo'llaniladi. Bu spektralar, atomlar va molekulalar haqida ko'proq ma'lumot olish, kimyo reaksiyalarni tahlil qilish va astrofizikada yulduz yorug'liklarini o'rganish uchun juda muhimdir.




­­­­­­­­
Atom spektrlari – erkin yoki kuchsiz bogʻlangan atomlarning (bir atomli gazlar yoki bugʻlar) elektromagnit toʻlqin chiqarganda (nurlanish Atom spektrlari) yoki yutganda (yutilish Atom spektrlari) paydo boʻladigan optik spektrlari. Atom spektrlari chiziqchiziq, ya’ni alohida-alohida joylashgan spek-tral chiziqlardan tashkil topgan. Atom spektrlari nurlanishning koʻrinuvchi, ultrabinaf-sha va infraqizil sohalarida kuzatiladi. Nurlanish Atom spektrlari atomni turli yoʻllar bilan uygʻotilganda (yorugʻlik, elektronlarning urilish va hokazo) hosil boʻladi. Yutilish Atom spektrlari uzluksiz spektrli yorugʻlik atomar gazlar yoki bugʻlardan oʻtganda pay-do boʻladi. Atom spektrlari spektral asboblar yorda-mida kuzatiladi. Ionlarning Atom spektrlari katta chastotalar tomoniga surilgan boʻlishi bilan neytral atomlarning A. sdan farq qiladi.Atom spektrlaridagi spektral chiziqlar ma’lum qonuniyatlarga boʻysunadi va sodda hollarda spektral seriyalar hosil qiladi. Har bir spektral seriya yuqori energetik sathlardan pastdagi yagona energetik sathga mumkin boʻlgan kvant oʻtishlari natijasida yuzaga keladi. Vodorod atomidagi spektral seriyalar ayniqsa ajralib turadi. Vodorod atomida Layman, Balmer, Pashen, Breket, Pfund va Hamfri seriyalari aniqlangan. Bu seriyalardagi toʻlqin sonlarini quyidagi formula yordamida topish mum-kin: bunda R = 109677,58 sm"1 –Ridberg doimiysi, pk va p– kvant oʻtishlari boʻlayotgan energetik sathlarining bosh kvant sonlari. Layman, Balmer, Pashen, Breket, Pfund va Hamfri seriyalari uchun pk mos ravishda 1, 2, 3, 4, 5, 6 ga teng. Bunday seriyalar boshqa elementlar atomlari uchun ham kuzatiladi. Elementning atom soni oshib borishi bilan seri-yalardagi spektral chiziqlar soni ham oshib boradi va murakkab koʻrinishga ega boʻladi. Elementlar Atom spektrlarining uziga xosligi modda tarkibini aniqlashda, ulardagi spektral chiziqlar ravshanligining 765atomlar konsentratsiyasiga bogʻliqligi – element miqdorini aniqlashda qoʻllaniladi.
Download 10.88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling