Volume-6, Issue-1, March-2022 72 psixologiya fanining fan sifatida shakllanishi

PEDAGOGS 
 international research journal
www.pedagoglar.uz
 

Volume-6, Issue-1, March-2022
 
78 
hursand qilish mumkin. Aksincha hayotdan mamnun hursand insonni bir so‘z bilan 
qalbini vayron qilish va uni yuragiga zarba berish mumkin bunday hayotiy misollar 
atrofimizda deyarli har kuni sodir bo‘ladi desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
Inson ongli mavjudot bo‘lib u hayvondan shu ongi bilan ajralib turadi.
Ong insonda bolalik chog‘idan boshlab shakllanadi. Ong ostidagi ma‘lumotlar bola 
3-yoshga kirguniga qadar yozilib 5-yoshgacha bu ma’lumotlar yanada 
mustahkamlashib, o‘rnashib boradi va bolaning butun xayotini belgilashi ham hech 
gap emas. Bunga misol qilib dunyoga kelgan chaqaloq qanchalik kutilgan va 
sevilgan bo‘lsa bolalik chog‘lari ona mehriga to‘yib, yaqinlari atrofida suyukli 
bo‘lgan bola, ongida hamma insonlar yaxshi, dunyo yaxshi, chunki men yaxshiman 
degan ustanovkalar o‘rnashib voyaga yetadi va hayot davomida qiyinchiliklar 
yo‘lida uchraganda ulardan chiqib ketish yo‘llarini topa oladi. Lekin buning teskari 
tomoni ham bor bola kutilmagan, ona esa tug‘ruq davrida boladan voz kechishni 
hohlagan, uyda turli xil ziddiyatlar, kelishmovchiliklar bor oilalardagi bolalar ongida 
men yomonman va dunyo ham undagi yashovchi insonlar ham yomon degan 
ustanovkalar bilan voyaga yetadi va xayotda ko‘p qiyinchiliklarga uchrashi mumkin. 
Ong bizga yaratuvchi tomonidan berilgan buyuk ne‘matdir. Ongning nima 
ekanligini tushunishimiz uchun, avval ongsizlikni bilish kerak. Misol uchun, ruhiy 
kasalliklar shifoxonasidagi bemorlarning ko‘pchiligi ongsiz harakat qilishadi. 
Ularning ko‘ziga allanimalar ko‘rinib, qulog‘iga qandaydir ovozlar eshitiladi. 
Kimlar bilandir gaplashadi, kimlardandir qochadi. Bu harakatlarni ular ongsiz 
ravishda bajarishadi. Es-hushi joyida odam hamma narsani nazorat qila oladi. Ong 
hamma narsani anglab, so‘ng bizga yetkazadi. Ongni o‘stirish uchun ko‘p kitob 
mutoalasi bilan mashg‘ul bo‘lishimiz ilm olish uchun harakat qilishimiz o‘z 
ustimizda ishlashimiz lozim zero oliy ma’lumotli odam bilan o‘rta ma‘lumotli odam 
o‘rtasida sezilarli farq bor. O‘z ustida tinimsiz ishlab, ko‘p o‘qigan odamning ongi 
ham yuqori bo‘ladi. Xulosa qilib shuni aytadigan bo‘lsak psixologiya fani eng 
qadimgi fanlardan bo‘lib uning shakllanishida ko‘plab psixolog olimlarning 

---