X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

partiyasidan o„rtacha namuna olinadi. Bundan mavjud barcha qoidalarga 
rioya qilish kerak. 0„rtacha namlanadigan urug„ning miqdori ekin turiga, 
urug„ning yirikligiga qarab har xil boiadi. Ko„pchilik don ekinlari uchun 
o„rtacha namuna miqdorini 1000 gramm mayda urugiar uchun 100 g deb 
olinadi.
0„rtacha namunasidan uchta olinadi. Birinchi namunani urug„ning 
tozaligi unib chiqish darajasi va kuchi, hayotchanligi va
65

---

1000 ta urug„ning vaznini aniqlash uchun ishlatiiadi. Ikkinchi urug„ 
namunasidan esa urug„ning namligi va ombor zararkunandalari bilan 
zararlanishi aniqlanadi. Bu urug' namunasi toza quruq shisha idishga 
solinib, surg„uch bilan mahkamlab yorliq yopishtirib qo„yiladi. Uchinchi 
urug„ namunasi kasalliklar bilan zararlanishini aniqlash uchun ishlatiiadi 
va bu namuna qog„ozxaltaga solinadi.
0„rtacha urug
4
namunasi davlat urug„chilik inspeksiyasi tomonidan 
instruktaj olgan xo„jalik, tajriba muassasalari agronomlari tomonidan 
olinib, ikki nusxa akt bilan hujjatlashtiriladi.
Bunda maxsus qabul qilingan hujjat shakli toidirilib, unda urug„ning 
to„la tavsifnomasi beriladi. Bu aktga namuna olgan agronom, xo„jalik 
rahbari va urug„ saqlashga javobgar ombor mudiri qoi qo„yadi. Aktning 
bir nusxasi xo„ja!ikda, ikkinchi nusxasi namuna bilan birga davlat urug„ 
inspeksiyasida turadi.
Urug„likning asosiy xususiyatlari - tozaligi, unib chiqish darajasi, 
namligi, boshqa ekin va begona o„tlar soni bo„yicha ekish sinfiari 
belgilanadi. Bug„doy, javdar, arpa, suli, zig'ir urugiari uch sinfga, 
makkajo„xori, marjumak, tariq, no„xat, kungaboqar, qand lavlagi, ko„p 
yillik o„tlar urug„i ikki sinfga boiinadi. Maxsus urug
!
chilik xo'jaliklarida 
urugiik maydonlarida I-sinf, ayrim hollarda 2-sinf urugiari ekilishi 
mumkin. Sinflar bo„yicha urug„- ning urugiik sifatlari (G.S. Posypanov, 
1997) jadvalda keltirilgan.
Qishloq xo„jalik ekinlari urugining urugiik sifatiga labora- toriyada 
oikazilgan analiz asosida davlat urugiik inspeksiyalari tomonidan hujjat 
beriladi.
Laboratoriya tahlillarining natijasiga ko„ra urugiikning sifati 
bo„yicha, «konditsiyali urug„ guvohnomasi» yoki «tahlil natijalari» degan 
hujjatlar beriladi. Guvohnoma urugiik sifati bo„yicha standartga javob 
bergan urug„ partiyalariga beriladi.