X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

G„o„za qator oralariga don ekish. Respubiikamizda boshoqli don 
yetishtirish qishloq xo„jaligi ishlab ehiqarishining asosiy yo„nalishlaridan 
biri hisoblanadi. Hozirgi paytda Respubiikamizda boshoqli donning asosiy 
qismi g„o„za qator oralariga ekilmoqda. 0„zbekiston Qishloq Xo„jaligi 
Ilmiy-Ishlab Chiqarish Markazi, Qishloq xo„jaligini mexanizatsiyalash va 
elektrlashtirish ilmiy- tadqiqot instituti olimlari bilan “Agregat zavodr AJ 
hamkorlikda g„o„za qator oralariga bir yo„la ishlov berish va donni 
mavjud agrotexnika talablari bo'yicha qatorlab ekishni ta‟minlaydigan 
kombinatsiyalashgan agregat ishlab chiqildi.
Kombinatsiyalashgan agregat traktoming old qismiga o'matil- gan 
markaziy, o'ng va chap oldingi ramalar va osish mexanizmiga o'matilgan 
orqangi ramadan tashkil topgan. Agregatning oldingi ramalariga g'o'za 
qator oralariga ishlov beruvchi ish organlari (bir tomonlama yassi 
kesuvchi pichoqlar, yumshatuvchi va o'q yoysimon panjalar), orqangi 
ramasiga esa urug' bunkerlari, g'altakli miqdorlagichlar, ulami harakatga 
keltiruvchi tayanch-uzatmali g'ildiraklar, urug' o'tkazgichlar hamda ekish 
egatini ochuvchi ish organlari va ekkichlar o'matilgan.
Kombinatsiyalashgan agregatni qo'llash natijasida g'o'za qator 
oralariga bir yo'la ishlov berish va donni qatorlab va bir xil chuqur- likka 
ekish hisobiga ko'chatlar to'liq unib chiqadi, urug'lik, yonilg'i sarfi va 
boshqa xarajatlar kamayadi hamda hosildorlik ortadi.
13
Shuningdek, donni qatorlab ekib ketadigan kombinatsiyalashgan 
agregat yordamida g'o'za qator oralariga g'alla ekish texnologiyasi ham 
samarali usul hisoblanadi. Bu texnologiya bo'yicha g'o'zapoya qator 
orasiga g'alla ekiladigan maydonlarda paxta 1-2 marta terim mashinalari 
yordamida terib olingandan so'ng g'o'za qator oralari kultivatsiyalar 
yordamida yumshatiladi. Yumshatilgan qator oralariga NRU-0,5 markali 
osma o'g'it sepgichlar yordamida g'alla urug'i sepiladi, so'ngra urug' 
kultivator yoki maxsus moslamalar yordamida tuproqqa ko'miladi. Bu 
usulning afzalligi shundan iboratki, g'o'zapoya g'alla maysalarini 
sovuqdan va yotib qolishdan himoya qiladi.
13
[e-mail].2017