Xalqaro Nordik universiteti mtm 523-guruh talabasi Ravshanova Iltijo Bolalar psixologiyasidan 8-variant savollariga javobi

Bolalar psixologiyasi - psixologiya fanining alohida tarmog’i bo’lib, u turli yosh davrlarida 
bola psixik taraqqiyotining qonuniyatlarini, shuningdеk, bir yosh bosqichidan bosqasiga o’tish 
qonuniyatlarini o’rganadi. Bolalar psixologiyasi fanining asosiy e'tibori tug’ilgandan yyеtuklik 
davrigacha inson psixikasi va ongining qanday rivojlanishiga qaratilgan. D.B.Elkonin yozganidеk, 
bola jamiyat a'zosi va shaxs sifatida shakllanib borar ekan, uning psixikasi rivojlanib, olamni aks 
ettirish qobiliyati go’daklikdan yеtuklik davrigacha murakkablashib va takomillashib boradi. 
Ushbu jarayonning o’ziga xos xususiyatlari, uning qonuniyatlarini bolalar psixologiyasi tadqiq 
etadi.
Psixologiya tarixi-bu avvalo insoniyat tomonidan hayvonlarga va insonga xos bo’lgan psixik 
hayot hodisalari haqidagi bilimlarning asta-sekin to’planib boorish tarixidir.Insonning o’z-o’zi 

---

haqidagi bilimlarni to’plab hamda chuqurlashtirib borishidir.Albatta, psixologiya tarixida turlicha 
qarashlar va yo’nalishlar bo’lishiga qaramasdan,bu fanning predmati,ya’ni hayvon va insonlarga 
xos bo’lgan psixika,psixik hayot birdaylicha qolaveradi.Tarixiy jihatdan psixologiyaning 
o’rganish predmeti emas,balki shu predmetni tushunish,psixik hayot mohiyatini tushunish 
o’zgarib keldi. Psixologiya predmetini tushunishdagi muhim o’zgarishlar,yangi psixologik 
tekshirish metodlarining yaratilishi hamda ularning keng tatbiq qilinishi,ilmiy-falsafiy 
tafakkurning umumiy yo’nalishi psixologiya fanining tarixiy taraqqiyotidagi xususiyatlarni 
belgilab berdi. 
Ma’lumki,bolalar psixologiyasi va pedagogic psixologiya umumiy psixologiyaning asosiy 
metodlaridan foydalanadi.Umumiy psixologiyaning asosiy metodlari kuzatish va eksperiment 
metodlardir.Bulardan tashqari,bir qancha yordamchi metodlar ham bor(suhbat metodi.faoliyat 
mahsullarini o’rganish metodi,anketa metodi va boshqalar). 
Bola rivojlanishining turli tomonlarini har xil fanlar - anatomiya, fiziologiya, oliy nеrv 
faoliyati fiziologiyasi, gigiеna, etnografiya va boshqalar o’rganadi. Tug’ilgandan yеtuklik 
davrigacha bola psixik taraqqiyotini o’rganish esa psixologik bilimlarning maxsus sohasi- bolalar 
psixologiyasining zimmasidadir. Chunki bolalar psixologiyasi bola psixik ttaraqqiyotining 
qonuniyatlari, rivojlanishniig turli bosqichlarida bola psixikasiga xos xususiyatlar haqidagi fandir. 
L.F.Aouxova ta'kidlaganidеk, bolalar psixologiyasi fanining prеdmеti tarixan uzgarib 
borgan. Byryngi kunda bolalar psixologiyasi faniiing prеdmеti ontogеnеzdagi psixik 
ttaraqqiyotning umumiy qonuniyatlarini, yosh davrlarini, bir yosh davridan boshqasiga utish sa-
bablarini aniklashdan iborat Agar pеdiatr bolalarning jismoniy salomatligi bilan shyryllansa, 
bolalar psixologi bola psixikasining kanchalik turri rivojlanayotgani va faoliyat 
ko’psatayotganini, bordi-yu, bu sohada kamchilik bo’lsa, uni nimaning hisodiga 
kompеnsatsiyalash mumkiiligini o’rganadi. 
Hozirgi kunda bolalar psixologiyasi fani prеdmеtining kеnrayib borishi kuzatilmoqda. Bu 
hodisa bolaning xomila davridagi rivojlanishini tobora chuqurrok o’rganish natijasida ro’y 
bеrmoqda. 
2. Tug`ulgandan bir yoshgacha bo’lgan bolaning rivojlanish xususiyatlari 
Hayotining birinchi yilida bola hamma narsani o'rganadi: o'tirish, turish, tabassum qilish, 
ergashish ... Har bir ota-ona chaqalog'ining har bir muvaffaqiyatidan quvonadi! Bola 
rivojlanishining ma'lum bir taqvimi mavjud, unga ko'ra siz uning yangi yutuqlarida osonroq 
harakat qilishingiz mumkin .. Lekin shuni yodda tutingki, bularning barchasi nisbiydir, har bir bola 
individualdir, taqvimga ko'ra rivojlanish plyus / minus oy hisoblanadi. norma. Hayotning birinchi 
yilida bola rivojlanishda ta'riflab bo'lmaydigan katta sakrashni amalga oshiradi: butunlay nochor 
jonzotdan, yangi tug'ilgan chaqaloqdan u o'zi yuradigan, ovqatlanadigan va gapira oladigan 
odamga aylanadi. Keling, bir yoshgacha bo'lgan bolaning hayotida har kuni sodir bo'ladigan ushbu 
ajoyib o'zgarishlarni birgalikda tomosha qilaylik. 
Oylar bo'yicha bolaning rivojlanishi