Xalqaro turizm nazariyasi vaamaliyoti

2.2.2-rasm.Everest choʻqqisi
Qorli togʻlar orasida sayohat qilishni xohlaydiganlar uchun Tibetda yoʻl bor. Bundan tashqari, yaqinda Pekin va Lxasa oʻrtasida temir yoʻl qatnovi yoʻlga qoʻyildi. Shunday qilib, dunyoning eng baland choʻqqilariga sayohat ancha soddalashtirildi.
Xitoyda ichki turizmga alohida eʼtibor berilishi kerak . Mamlakatning mehnatga layoqatli aholisining aksariyati bepul taʼtil jadvaliga ega emasligi sababli, hukumat odamlarning mamlakat boʻylab sayohat qilishlari mumkin boʻlgan festival taʼtillari tizimini tashkil qildi. Bir yil ichida „oltin haftalar“ deb ataladigan uchta davr Yangi yilga toʻgʻri keladi, 1 may (Mehnat kuni) va 1 oktyabr (XXR milliy bayrami). Ayni kunlarda chiptalar va mehmonxonalar narxi bir necha barobar oshdi, madaniy va tarixiy joylar mahalliy sayyohlar bilan toʻlib ketdi. Chet ellik sayyohlar Xitoyga sayohatni rejalashtirishda ushbu omillarni hisobga olishlari kerak.
Nihoyat, Xitoyda xarid qilish-turizm ham hisobga olinishi kerak. Hamma biladiki, dunyoda ishlab chiqarilgan mahsulot va tovarlarning asosiy qismi „Xitoyda ishlab chiqarilgan“ yorligʻi bilan taʼminlanadi, tabiiyki, bu tovarlarning narxi manba mamlakatda buyurtma boʻyicha arzonlashadi. Darhaqiqat, eng yaxshi sifat va narx nisbatidagi koʻp narsalarni butiklar va savdo markazlari bilan toʻldirilgan Xitoyning yirik shaharlarida topish mumkin. Shu bilan birga, har qanday didga mos keladigan esdalik sovgʻalarining keng assortimenti: xitoy uslubidagi interyer buyumlari, turli xil vazalar va haykallar, nayranglar, aksessuarlar va boshqalarni Samoviy imperiyaga sayohatni eslab qolish uchun esdalik sifatida sotib olish mumkin. Maʼlum maʼnoda, Xitoyni doʻkondorlar uchun „Makka“ deb atash mumkin.
Xitoy uni 1-2 hafta davomida oʻrganish uchun juda katta. Turoperatorlarning tavsiyalari va oʻz taassurotlaringiz asosida siz Samoviy Imperiyaga juda koʻp turli yoʻnalishlarni tanlashingiz mumkin. Eng rivojlangan sayyohlik yoʻnalishlarini ikki qismga boʻlish mumkin: markaziy mintaqa, jumladan Pekin va Shanxay kabi tarixiy diqqatga sazovor joylar va zamonaviy metropoliyalar va sayyoh Xitoy tabiati bilan tanishishi mumkin boʻlgan atrofdagi viloyatlar — goʻzal milliy bogʻlardan tortib to goʻzal plyajlargacha.
Bir necha asrlar oldin Xitoyga tashrif buyurgan birinchi sayohatchilar Buyuk Ipak yoʻli boʻylab harakatlanishgan. Bungacha Samoviy Imperiya va Markaziy Osiyo mamlakatlarini engib boʻlmas togʻlar va ufqsiz choʻllar ajratib turgandek edi. Lekin bir fursat tufayli mamlakatlar oʻrtasida aloqa yoʻlga qoʻyildi, savdo aloqalari oʻrnatildi. Bir necha ming yillar davomida Xitoy ipakni tashidi, uning ishlab chiqarishdagi nou-xau mamlakat uchun katta sir boʻlib qoldi, Gʻarb esa Afrikada ishlab chiqarilgan paxta, urugʻlik va hatto fil suyagi kabi turli xil tovarlarni olib keldi.
Shu tariqa Xitoyning Shinjon, Gansu va Shensi viloyatlari Oʻrta Osiyo va uzoq xorij grafliklari madaniyatini oʻzlashtira boshladi. Bugungi kunda ular Xitoy va Turkiston madaniyatlari aralashgan ajoyib oʻlkadir, shu bilan birga u erda yashovchi turli millatlar ularga oʻzgacha muhit qoʻshmoqda. Bu mintaqa Xitoyning boshqa viloyatlaridan sezilarli darajada farq qiladi.
Osiyoga uzoq safarga otlanar ekanmiz, zamonaviy zamon Marko Polosi rolini o‘ynash va uning G‘arbdan Sharqqa Turkmaniston , O‘zbekiston va Qirg‘iziston orqali dunyoning eng go‘zal va jumboqli davlatlaridan biriga boradigan yo‘lidan borish eng yaxshi variant bo‘ladi.
2022-yilning birinchi choragida Xitoyning turizm bozori maʼlumotlari oʻtgan yilning shu davriga nisbatan sezilarli pasayishni koʻrsatdi . Masalan, Madaniyat va turizm vazirligi maʼlumotlariga koʻra, Yangi yil bayrami va bahor bayramida ikki bayram oraligʻida mamlakat boʻylab 52 million 251 million kishi sayohat qilgan, bu oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 5,3 foizga kamayganini koʻrsatadi. va mos ravishda 2,0 foizni tashkil etdi. Buni, albatta, koʻproq yuqumli variantlar tufayli koʻplab mintaqaviy va global epidemiyalar bilan Covid-19 ning qayta tiklanishi bilan izohlash mumkin. Biroq, yozgi taʼtil mavsumi boshlanishi bilan chiptalar savdosi sezilarli darajada oshgani sababli, pasayish yana bir bor teskari koʻrinadi. Bu bizga Xitoyning turizm bozorini yaqinlashtirish va uning pandemiyadan keyin qanday oʻzgarganini oʻrganish uchun noyob imkoniyatni taqdim etadi . Biz yangi xitoylik sayohatchi kimligini muhokama qilamiz, yoʻnalish tendentsiyalarini, shuningdek, turizm bozori talab qiladigan xizmatlar turlarini koʻrib chiqamiz .
Global Business Travel Association (GBTA) maʼlumotlariga koʻra , Xitoy 2021-yilda ish safari xarajatlari boʻyicha dunyo miqyosida birinchi oʻrinni egalladi. Darhaqiqat, xuddi shu toifadagi oʻtgan yilga nisbatan 38 foizga pasayganidan soʻng, Xitoyning korporativ sayohat xarajatlari 31,7 foizga oshgan. 2021 yilda mahalliy bozor qayta tiklandi — butun dunyo boʻylab oʻsish sur’atini ikki baravar oshirdi.
Tadqiqotga ko‘ra, 2021-yilda xitoylik tadbirkorlar 2020-yilga qaraganda 16,3 foizga ko‘p sayyohlik agentliklaridan foydalangan. Xitoyning yetakchi shaharlarida, jumladan Pekin, Shanxay va Guanchjouda bu raqam 24,6 foizga oshgan.
2024-yilga kelib, Xitoyda ishbilarmonlik sayohati sanoati tiklanishi va pandemiyadan oldingi darajaga yetishi kutilmoqda, ishbilarmonlik sayohatlari uchun umumiy xarajatlar 400 milliard AQSh dollaridan oshadi. Xitoyning ishbilarmonlik sayohati sohasidagi kuchli tiklanish sur’ati Trip.com guruhining 2021-yildagi faoliyatida oʻz aksini topdi, Trip. Biz (CTripning biznesga bagʻishlangan boʻlimi)dagi mehmonxonalarni band qilishlar deyarli uch barobarga koʻpaydi.
Yoshlarning Xitoy madaniyatiga boʻlgan ishtiyoqi ortib borayotganligi sababli, madaniy turistik takliflar yanada ommalashdi.
Turli muzeylar, masalan, yaqinda butun mamlakat boʻylab qidirish roʻyxatida dolzarb mavzuga aylandi. 2022-yil boshida Sanxingdui xarobalari hududidagi madaniy yodgorliklarning topilishi muzey turizmida bumni boshlab berdi. Xuddi shunday, Yangzhou shahridagi (Jiangsu provintsiyasi) Xitoyning Buyuk Kanal muzeyi mashhur sayyohlarni roʻyxatdan oʻtkazish joyiga aylandi, shuning uchun u bir oylik sinov muddati davomida 250 000 dan ortiq tashrif buyuruvchilarni jalb qildi.
Shu bilan birga, anʼanaviy xalq madaniyatining organik integratsiyasi yanada ommalashdi va maʼbadning neʼmatlari va nomoddiy madaniy meros tajribalari kabi tadbirlar sayyohlar orasida juda mashhur. Misol uchun, Anxuy shimolidagi qishloq bozori, Huainan Shouxian baraban, Suzhou Sixian Sizhou operasi va Taihe sher fonari kabi ajoyib spektakllarni sahnalashtirdi va koʻplab sayyohlarni jalb qildi. Fujianning turli joylarida „Fu“ madaniyati atrofida ajoyib, mavzuli tadbirlar oʻtkazildi .
5G davrida tezlashadigan Internet, katta maʼlumotlar va sunʼiy intellektning yangi ilovalari bilan raqamli texnologiyalar turizm sanoatiga toʻliq integratsiya qilinmoqda. Xitoyning eng yirik uyali aloqa operatorlaridan biri bo‘lgan China Unicom rahbari Lyu Lixonning ma’lum qilishicha, kompaniya 2025-yildan kechiktirmagan holda 6G texnologiyasini sinovdan o‘tkazishni boshlaydi. Bu bilan kompaniya 2030-yilgacha Xitoyda oltinchi avlod tijorat uyali aloqa tarmog‘ini yaratishni maqsad qilgan.Mutaxassislarning ta’kidlashicha, tarmoq faqat yopiq formatda ishlaydi, ya’ni hamma ham 6G texnologiyasidan foydalana olmaydi, ammo, ushbu 10 yillikning oxiriga qadar texnologiyani mamlakatda yanada kengroq joriy etish rejadasi bor.
Ushbu loyiha mualliflari 2025-yilgacha Xitoyda oltinchi avlod uyali aloqa tarmog‘idan foydalanishning eng dastlabki ssenariylarini amalga oshirishlarini, buning natijasida mamlakat bu boradagi yetakchi mavqeini saqlab qolishini ta’kidlamoqda Bu sayyohlik taʼminoti va isteʼmoliga oʻzgarishlar olib keldi, yangi biznes modellarini ragʻbatlantirdi va umuman turizm sanoatining yuqori sifatli rivojlanishiga olib keldi.
Xitoyning elektron tijorat va texnologiya begemoti Alibaba 2018-yil dekabr oyida o‘zining birinchi robotlashtirilgan mehmonxonasi- FlyZoo mehmonxonasini debyut qildi. Ushbu „kelajak mehmonxonasi“ kompaniyaning ona shahri Xanchjouda Alibaba onlayn sayyohlik agentligi (Fliggy) bilan hamkorlikda tashkil etilgan. kompaniyaning boshqa boʻlinmalari, jumladan Alibaba AI Labs va Alibaba Cloud.
Ushbu yuqori texnologiyali mehmonxonaning asosiy maqsadi sunʼiy intellekt Xitoyning mehmondoʻstlik sektorini qanday oʻzgartirayotganini va u boshqa mamlakatlarning sayohat va mehmondoʻstlik sektorlarini innovatsiyalarni qabul qilishga undashini koʻrsatishdan iborat.
FlyZoo Hotel bosh direktori Vang Qun bir necha intervyularida kompaniya Xitoydagi avtomatlashtirilgan mehmonxonalar uchun „aqlli miyalar“ni, shuningdek, tashrif buyuruvchilar uchun yanada ixtisoslashgan tajribalarni rivojlantirishda davom etishini tez-tez taʼkidlagan.
2.3.Xitoy iqtisodiyoti dinamikasi va turizmning undagi o’rni
Jahon banki 2022 va 2023 yillarda Xitoy iqtisodiyoti o`sishi sekinlashishini prognoz qildi. Bunga ko`chmas mulk bozoridagi inqiroz va COVID-19 tarqalishiga qarshi kurash sabab qilib ko`rsatilgan.
Qiyd etilishicha, Xitoy YaIM 2022 yilda 2.8 foizga, keyingi yil esa 4.5 foizga o`sishi mumkin. Iyun oyida bu ko`rsatkich mos ravishda 4,3% va 5,2% ni tashkil etishi taxmin qilingandi.
“Xitoy hukumatining koronavirus tarqalishini oldini olishga qaratilgan harakatlari jiddiy iqtisodiy oqibatlar hisobiga amalga oshirilmoqda”, – deyiladi bank hisobotida.
Ma`lum qilinishicha, ko`chmas mulk bozoridagi vaziyat ham iqtisodiyotga o`z ta`sirini ko`rsatmoqda: qurilish hajmi va uy-joy sotuvi kamaymoqda, iste`molchilarning ko`chmas mulk bozoriga ishonchi pasayib ketgan. Qarzga botib qolgan qurilish kompaniyalari ob`ektlarni oxirgacha yakunlamay, tashlab ketyapti.