Xarakter va uning rivojlanishi

Xarakter va uning rivojlanishi

Reja:

• Xarakter haqida umumiy tushuncha
• Xarakter strukturasi
• Shaxslararo munosabatlarda shaxs xarakteri xususiyatlarining shakllanishi va rivojlanishi

Xarakter - bu individual o'ziga xos barqarorlik to'plamidan shakllangan shaxsning quyi tuzilishi shaxsiy xususiyatlar, voqelikka o'z munosabatini bildirish va ma'lum bir shaxs uchun odatiy xatti-harakatni keltirib chiqarish.
Xarakterning psixik hodisa sifatidagi asosiy xususiyati shundan iboratki, xarakter doimo faoliyatda, shaxsga nisbatan atrofdagi voqelikka va odamlarga nisbatan namoyon bo`ladi. Xarakter hayot davomida shakllanadi va hayot davomida o'zgarishi mumkin. Xarakterning shakllanishi insonning fikrlari, his-tuyg'ulari va motivlari bilan chambarchas bog'liq. Demak, insonning ma’lum turmush tarzi shakllangani bilan uning xarakteri ham shakllanadi. Shuning uchun xarakterning shakllanishida turmush tarzi, ijtimoiy sharoit va o'ziga xos turmush sharoitlari muhim rol o’ynaydi.

Xarakter xislatlari 2 ta guruhga bo’lindi:

Xarakterning ma'naviy sifatlari:
mehnatsevarlik, halolik,
kamtarlik, mehribonlik h.k
Xarakterning irodaviy xislatlari: qat’iyatlik, jasurlik, mardlik, intiluvchanlik h.k
Xarakter, temperament bilan bir qatorda, shaxs namoyon bo'lishining eng muhim shakllaridan biridir. Ammo temperament shaxsning dinamik tomonini belgilasa, xarakter shaxsiyatning mazmunidir. Har bir insonning o'ziga xos xususiyati bor. Xarakter insonning barcha harakatlariga, fikrlari va his-tuyg'ulariga muhr qo'yadi. Ushbu ko'rinishlar orqali biz ma'lum bir shaxsning xarakterini baholaymiz
Xarakterni tekshirishga urinishlar qadim zamonlardan beri qilingan. Mustaqil xarakter ta'limoti shakllandi - xarakterologiya uzoq rivojlanish tarixiga ega. Asrlar davomida bu ta'limotning eng muhim muammolari har xil vaziyatlarda inson xatti-harakatlarini bashorat qilish uchun xarakter turlarini aniqlash va ularni tashqi ko'rinishlar bilan aniqlash edi. Shuni ta'kidlash kerakki, xarakter tipologiyasini yaratishga urinishlar har doim ham asoslanmagan ilmiy usullar. Bunday urinishlardan biri insonning xarakteri va harakatlarini uning tug'ilgan sanasi bilan tushuntirishdir. Ushbu printsip asosida qurilgan insonning taqdiri va xarakterini bashorat qilishning turli usullari deyiladi munajjimlar bashorati. Shunga o'xshash yana bir urinish odamning xarakterini uning ismi bilan bog'lash edi.