Xardi – Vaynberg qonuni

Demak a – geni 60 % bo`lsa A geni 40 % bo`ladi
Quyonlar qulog`ining uzun bo`lishi A, kalta bo`lishi a genga bog`liq. Quyonlar populatsiyasida 500 ta quyon bor va ularning 245 tasi qulog`i kalta bo`lsa Aa va AA geni foizini toping
Yechimi
AA va Aa – uzun quloq aa – kalta quloq
500 ta ----- 100 %
245 ta ------ x x = 49 % aa
aa- 49 % bo`sa 36 dan ildiz ostida 7 chiqadi 7 ni 10 ga ko`paytirsak 70 %.
Demak a – geni 70 % bo`lsa A geni 30 % bo`ladi
Aa geni fozi 2 x 0,3 x 0,7 = 0,42 yoki 42 %
500 ta ---- 100 %
x ta ------ 42 % x = 210 ta Aa
AA geni fozi
0,3 x 0,3 = 0,09 yoki 9 %
500 ta ---- 100 %
x ta ------ 9 % x = 45 ta AA
Ma`lum bir odam populatsiyasida 5000 ta organizm bor. Ularning 450 tasi ko`k ko`zli insonlar bo`lsa, AA, Aa genotipli insonlar sonini toping
Yechimi
A – qo`y ko`z; a – ko`k ko`z
5000 ta ------ 100 %
450 ta ------- x x = 9 % aa
aa- 9 % bo`sa 9 dan ildiz ostida 3 chiqadi 3 ni 10 ga ko`paytirsak 30 %.
Demak a – geni 30 % bo`lsa A geni 70 % bo`ladi
AA geni fozi 0,7 x 0,7 = 0,49 yoki 49 %
5000 ta ---- 100 %
x ta ------ 49 % x = 2450 ta AA
Aa geni fozi
2 x 0,7 x 0,3 = 0,42 yoki 42 %
5000 ta ---- 100 %
x ta ------ 42 % x = 2100 ta Aa
Formula orqali genlarni foizini hisoblash
2 x AA soni + Aa soni
---------------------------- = A
2 x jami son
Aa soni + 2 x aa soni
---------------------------- = a
2 x jami son
Masala
AA lar 400 ta, Aa lar 200 ta, aa lar 650 ta bo`lsa, a va A geni foizini toping
Yechimi
Jami organizmlar soni 400 + 200 + 650 = 1250
2 x 400 + 200
------------------ = A
2 x 1250 A = 0,4 %
200 + 2 x 650
------------------ = a
2 x 1250 a = 0,6 %