Xaydarova Nodiraning " Rivojlanish psixologiyasi va pedogogik psixologiya"

Al-Buxoriy Universiteti
Pedogogika va Psixologiya fakulteti
1-kurs 2-guruh talabasi
Xaydarova Nodiraning
“Rivojlanish psixologiyasi va pedogogik psixologiya” fanidan tayyorlagan
REFERAT
Mavzu: Dj.Uotsonning bixevioristik nazariyasi
Tekshirdi: D.Norqo’ziyev


Reja:
1.Bixeviorizm haqida tushuncha
2.Uotsonning bixevioristik nazariyasi

Bixeviorizm haqida tushuncha
Bixeviorizmning eng muhim toifalari rag'batlantirish, bu organizmga atrof-muhitning har qanday ta'siri, shu jumladan, hozirgi vaziyat, reaktsiya va kuchaytirish, bu inson uchun atrofdagi odamlarning og'zaki yoki hissiy reaktsiyasi ham bo'lishi mumkin. Shu bilan birga, sub'ektiv tajribalar zamonaviy bixeviorizmda inkor etilmaydi, balki bu ta'sirlarga bo'ysunadigan pozitsiyaga joylashtiriladi.20-asrning ikkinchi yarmida bixeviorizm oʻrnini kognitiv psixologiya egalladi, oʻshandan buyon psixologiya fanida hukmronlik qilmoqda. Biroq, bixeviorizmning ko'plab g'oyalari hali ham psixologiya va psixoterapiyaning muayyan sohalarida qo'llaniladi. Bixevioristik harakatning kashshoflaridan biri Edvard Torndik edi. Uning o'zi o'zini bixeviorist emas, balki "konnektsionist" (inglizcha "bog'lanish" dan - aloqa) deb atagan. Aql assotsiativ xarakterga ega ekanligi Gobbes davridan beri ma'lum. Bu aql hayvonning atrof-muhitga muvaffaqiyatli moslashishini ta'minlaydi, Spenserdan keyin umumiy qabul qilingan. Ammo birinchi marta aynan Torndik tajribalari aqlning tabiati va uning funksiyasini g‘oyalar yoki ongning boshqa hodisalariga murojaat qilmasdan o‘rganish va baholash mumkinligini ko‘rsatdi. Assotsiatsiya endi oldingi assotsiativ nazariyalardagi kabi g'oyalar yoki g'oyalar va harakatlar o'rtasidagi aloqani emas, balki harakatlar va vaziyatlar o'rtasidagi aloqani anglatardi. Bixeviorizmning shiori - bu organizmning tashqi va ichki ogohlantirishlarga ob'ektiv ravishda kuzatiladigan reaktsiyalar tizimi sifatida xulq-atvor tushunchasi. Bu tushuncha rus fanida I. M. Sechenov, I. P. Pavlov va V. M. Bexterevlarning asarlarida vujudga kelgan. Ular aqliy faoliyat sohasi sub'ekt ongining hodisalari bilan chegaralanib qolmasligini, ularni ichki kuzatish (introspeksiya) orqali bilish mumkinligini isbotladilar, chunki psixikaning bunday talqini bilan organizmning ruhga (ongga) bo'linishi. va tana (organizm moddiy tizim sifatida) muqarrar. Natijada, ong tashqi voqelikdan ajralib chiqdi, o'z hodisalari (tajribalari) doirasiga yopildi, uni erdagi narsalarning haqiqiy aloqasidan tashqariga qo'ydi va tana jarayonlari jarayoniga kiritildi. Bunday nuqtai nazarni rad etib, rus tadqiqotchilari ob'ektiv usullarga tayangan holda, integral organizmning atrof-muhit bilan aloqasini o'rganishning innovatsion usulini ishlab chiqdilar, organizmning o'zini tashqi (shu jumladan vosita) va ichki (shu jumladan) birlikda talqin qilishdi. sub'ektiv) namoyon bo'lishi. Ushbu yondashuv butun organizmning atrof-muhit bilan o'zaro ta'sirining omillarini va bu o'zaro ta'sir dinamikasi bog'liq bo'lgan sabablarni aniqlash istiqbollarini belgilab berdi. Sabablarni bilish psixologiyada boshqa aniq fanlarning "bashorat va nazorat" shiori bilan idealini amalga oshirishga imkon beradi deb taxmin qilingan. Bu tubdan yangi qarash zamon talablariga javob berdi. Qadimgi subyektiv psixologiya hamma joyda uning nomuvofiqligini fosh qildi. Buni amerikalik psixologlarning asosiy tadqiqot ob'ekti bo'lgan hayvonlar ustida o'tkazilgan tajribalar yaqqol ko'rsatdi. Hayvonlar turli xil eksperimental topshiriqlarni bajarishda ularning ongida nima sodir bo'lishi haqida mulohaza yuritish samarasiz bo'lib chiqdi. Uotson shunday xulosaga keldiki, ong holatlarini kuzatish fizik uchun bo'lgani kabi psixolog uchun ham kam talab qilinadi. Bu ichki kuzatuvlardan voz kechish bilangina, u ta'kidladi, psixologiya aniq va ob'ektiv fanga aylanadi. Uotson tushunchasida fikrlash aqliy nutqdan boshqa narsa emas.