Xi. Мавзу: Ёруғлик интерференцияси. Когерент тўлқинлар. Фазалар ва йўллар фарқи. Машғулот режаси

) га

S2 тўлқинники эса

) га

пропорционал бўлади.

S1 ва S2 лар босиб ўтилган йўллар катталиги ва – биринчи

ва иккинчи муҳитдаги электромагнит тўлқининг тарқалиши тезлиги , тўлқинларнинг фазовий тезлиги.

У ҳолда S1 ва S2 тўлқинларнинг Р нуқтадаги ҳосил қилган фазaлар фарқи

(7)

- оптик йўллар фарқини ифодалайди.

- эътиборга олсак

иккита ўзаро когерент тўлқинлар орасидаги фазалар фарқи.

Агарда:

(8)

Изоҳ: Маъруза вақтида юқоридаги қонуниятларга батафсил тўхтанилади.

 

3.Интерференция манзарасининг минимум ва максимум шартлари

3.Интерференция манзарасининг минимум ва максимум шартлари

Ўзаро когерент тўлқинларнинг қўшилиши натижасида кузатиладиган интерференция манзарасини ҳосил бўлишини кўриб чиқамиз (3-расм).

 

3-расмдаги белгилашлар:

3-расмдаги белгилашлар:

– ўзаро когерент ёруғлик нурлари тарқатувчи нуқтавий ёруғлик манбалари;

–иккита ёруғлик нурларининг босиб ўтган йўллари;

– тўлқинлар орасидаги йўл фарқи;

Р – нуқта қўшилиш жойи (мисол тариқасида олинган).

Э – интерференция манзараси кузатиладиган экран.

– интерференция манзарасидаги иккита максимум орасидаги масофа .

Изоҳ: Маъруза вақтида 3-расмдаги қонуниятлар атрофлича тушунтирилади.

3-расмдан:

,

га тенг бўлади (қовуслар очилиб содалаштирилади)

бу қийматни (7) тенгламага қўйсак:

бу қийматни (7) тенгламага қўйсак:

, бундан итенсивликнинг максимуми кузатилади (l, d →,

λ камайса қисқариб, инеференция манзарасининг максимумлари бир-бирига яқинлашади.

, бўлса

қийматларида интенсивликнинг минимуми кузатилади.

d < λ бўлса итеференция манзарасининг аниқлиги ошади. Амалда d бўлади. Чунки d < λ ҳосил қилиб бўлмайди.