Xo‘jalik hisobining mohiyati, boshqaruv tizimidagi ahamiyati va buxgalteriya hisobining umumiy tavsifi


Download 0.78 Mb.
bet71/75
Sana21.01.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1107127
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   75
Bog'liq
UMUMIY KITOB (4)

Сув ресурсларининг ер усти манбалармга куйидагилар киради: дарблар, коллар, сув омборлари, турли хнп каналлар ва ховузлар, ер устидаги бошка сув хавзаларн хамда сув манбалари.
Сув ресурсларининг ер ости манбалари га артезиан кудукларн ва скважиналар, вертикал ва горизонтал дренаж тармоклари хамда бошка нишоетлар брдамида чикаэиб олинадиган сувлар киради.
Фойдаланилган сув нинг хажми:солик солинадиган базадир.
Сувдаи улчагич асбобларсиз фойдаланилган такдирда, унинг хажми сувдаи фойдаланиш лимитларидан, сув истеъмолининг технологик ва санитария нормаларидан, экинлар хамда дов-дарахтларни сугориш нормаларидан ёки маълумотларнинг тугрилигини таъминловчи бошка усуллардан келиб чиккан холда аникланади.
Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун соликдан куйидагилар озод килинади:

  • чёрнйбиячилари" ассоциация с и мулкида булган, ишловчилари умумий сонининг камида 50 фоизини ногиронлар, 1941-1945 йиллардаги уруш ва мехнат фронта фахрийларн ташкил этган корхоналар, бундан савдо, воситачилик, таъминот- сотиш ва тайёрлов фаолияти билан шугулланувчи юридик шахслар мустасно. Мазкур имтиёэнн олиш хукуки белгияанаётганда ходимларнинг умумий сонига штатда булган ходимлар киритилади;

  • сув учун бюджетга солик утказган юридик шахслардан сув олган истеъмолчилар;

  • ихтиерий тугатилабтган юридик шахслар - тадбиркорлик субъектлари - юридик шахсларни давлат руйхатидан угказувчи орган ихтиёрий тугатиш тугрисида кабул килинган карор хакида хабардор килинган кундан эътнборан. Ихтиёрий равишда тугатиш конун хужжатларида белгиланган муддатларда тугалланмаган ёки тугатиш тартиб-таомили тухтатилган ва фаолият кдйтадан бошланган такдирда, ушбу имтиёз кУлланилмайди хамда солик суммаси имтиёз кулланилган бутун давр учун тулик микдорда ундирилади.

Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун соликни хисоблаб чикаришда солик солинадиган база куйидаги хажмларга камайтирилади:

  • согликни саклаш муассасаларида даволаш максадида фойдаланиладигая ер ости минерал сувлари хажмига, бундан савдо тармогида реализация килиш учун фойдаланилган сув хажми мустасно;

  • дори воситаларини тайёрлаш учун фойдаланиладнган сув хажмига;

  • атроф мухитга зарарли таъсир курсатишининг олдини олиш максадида чиказиб олинадиган ер ости сувлари хажмига, ишлаб чикариш ва техник эхтиёжлар учун фойдаланилган сув хажми бундан мустасно;

  • шахтадан сувлар ни кочириш учун, фойдали казилмаларни казиб олиш вактида чикаэиб олинган ва катламдаги босимни сакдаб туриш учун ер каьрига кайтариб куйиладиган ер ости сувлари хажмига, бундан ишлаб чикариш ва техник эхтиёжлар учун фойдаланилган сув хажми мустасно;

  • гидроэлектр станциялари гидравлик турбиналарининг харакати учун фойдаланиладиган сув хажмига;

  • кишлок хужалигига мулжалланган шурланган ерларни ювиш учун фойдаланиладиган сув хажмига.

Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солик суммаси солик солинадиган базадан ва белгиланган ставкалардан келиб чиккан холда хисоблаб чикарилади.
Юридик шахе ташкил этган ва ташкил этмаган холда тузилган дехкон хужаликлари учун сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солик суммаси давлат солик хизмати органлари томонидан солик солинадиган базадан ва белгиланган ставкалардан келиб чиккан холда белгиланади.
Мисол. Тошкент шахрида «Сувокава» трести маълумотларига кура, сув утказиш тармогига 72% ер усти ва 28% ер остидаги манбалардан сув келиб тушади. Айтайлик, корхона бир ойда 10 минг куб м. сув сарфлаган. Бунда ер устидаги манбалардан олинган сув хажми:
10 ООО х 72 :100 = 7 200 куб м. ни, ер ости манбаларидан олинган сув хажми:
10 000 - 7 200 = 2 800 куб м. ни ташкил этади.
2011 йилда саноат корхоналари учун ер устидаги манбалардан олинган сув учун солик ставкаси 1 куб м. га 29,8 тийин ва ер ости манбаларидан олинган сув учун солик ставкаси 37,9 тийин килиб белгиланган. Соликнинг умумий суммаси:
(7 200 х 29,8) + (2 800 х 37,9) = 214560 + 106120 =320680 сум булади.
Бухгалтерия хисобида ёзув куйидагнча булади:

  • соликни хисоблаш:


Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling