Xorijiy mamlakatlar g’aznachilik tizimlari fani

XORIJIY MAMLAKATLAR G’AZNACHILIK TIZIMLARI fani

2-mavzu. RIVOJLANGAN MAMLAKATLARDA G’AZNACHILIK TIZIMLARINING XUSUSIYATLARI

Reja:

• 1. Xorijiy mamlakatlar g’aznachilik tizimlarining xususiyatlari
• 2. Byudjet tizimini boshqarishda g’aznachilik mexanizmining modellari
• 3.Xorijiy tajribalar asosida g’aznachilik tizimini takomillashtirish yo’nalishlari

Xorijiy mamlakatlar g’aznachilik tizimlari

• G’aznachilik barcha tushumlarni va to’lovlarni Nyu-Yorkdagi Federal rezerv bankida o’zining bosh hisobraqami orqali nazorat qiladi. G’aznachilik barcha soliqlarni va boj to’lovlarni yig’adi, markazlashgan holda barcha yig’imlarning yig’ilishini va ba’zi muassasalarga xizmatlar ko’rsatishni ta’minlaydi. Tushumlarni yig’ishda bank tizimidan foydalaniladi.

• Rivojlangan mamlakatlar amaliyotidagi davlat byudjetining g’azna ijrosi tajribasini O’zbekistonda joriy etish va rivojlantirish, davlat moliyaviy resurslarini boshqarishning axborotlashtirilgan tizimini joriy etish davlat moliyasining holati to’g’risida tezkor va ishonchli axborotlar olish imkonini beradi, bu esa davlat moliyasini samarali boshqarishni ta’minlaydi. Ana shu holatlarning mavjudligi, shuningdek, davlat moliyasini boshqarishning mohiyat jihatdan yangi – byudjet tizimi byudjetlarining g’azna ijrosi mexanizimini joriy etish shart-sharoitlari, imkoniyatlari, afzalliklarini, g’aznachilikning ishlash mexanizmlarini o’rganishning zarurligi mazkur fanning kelib chiqishiga sabab bo’ldi.

XMG’T
Byudjetning
XMG’T
G’aznachilik

“G’azna” inglizcha “treasure trove” co’zidan olingan bo’lib, insonlar tomonidan ma’lum bir maqsadlarda erga ko’milgan oltin va kumushning topilishi hamda bu topilma podsholarga tegishli bo’lganligini anglatadi. Boshqa iqtisodiy adabiyotlarda “g’aznachilik” – terminiga iktisodiy kategoriya sifatida ikki xil ta’rif beriladi. G’aznachilik – davlat byudjeti kassasini ta’minlaydigan va davlat moliyasini boshqaradigan maxsus davlat organidir. G’aznachilik – mamlakatning moliya siyosatiga va iqtisodiyotni boshqarishga javob beradigan vazirlikdir.

• “G’azna” inglizcha “treasure trove” co’zidan olingan bo’lib, insonlar tomonidan ma’lum bir maqsadlarda erga ko’milgan oltin va kumushning topilishi hamda bu topilma podsholarga tegishli bo’lganligini anglatadi. Boshqa iqtisodiy adabiyotlarda “g’aznachilik” – terminiga iktisodiy kategoriya sifatida ikki xil ta’rif beriladi. G’aznachilik – davlat byudjeti kassasini ta’minlaydigan va davlat moliyasini boshqaradigan maxsus davlat organidir. G’aznachilik – mamlakatning moliya siyosatiga va iqtisodiyotni boshqarishga javob beradigan vazirlikdir.
• G’aznachilik - Maxsus davlat moliya organi bo’lib davlat byudjetining ijrosini ta’minlaydi, o’zida yagona markazlashgan pul fondlarini shakllantiradi, shuningdek davlat tomonidan soliqlari yig’ish va ulardan foydalanishni ta’minlaydi. Ko’pchilik hollarda g’aznachilik Moliya vazirligi tarkibiga kiruvchi yagona tamoyillarga asoslangan tizimdir. AQSh, Avstraliya, Braziliya kabi davlatlarda byudjet ijrosi g’aznachilik orqali amalga oshiriladi.