Xronologiya va metrologiya” fanidan O`quv uslubiy majmua

Yuliy Sezar va papa Grigoriyning kalendar islohatlari.
Rim imperatori Yuliy Sezarning kalendar islohoti. Sozigenning yangi kalendar tuzish faoliyati. Yangi Yulian kalendari mohiyati. Oy nomlarining o'zgartirilishi. Yanvarga 2 quyoshga kun aprel, sentabr, noyabrga ega bir qo'shimcha kunning kiritilishi. Yulian kalendarining xristian cherkovi tomonidan qabul qilinishi. Yulian kalendari asosida turli eralarning paydo bo'lishi. Eramizgacha XI asrda diniy hisoblarga ko'ra pasxa sikli bo'yicha 3 eraning qabul qilinishi. Mahalliy Yulian kalendarining paydo bo' lishi.
Yulian kalendarida kabisa yilining qabul qilinishi. Sezarning vafotidan keyin har uch yilda bir qo'shimcha kunni qo'shilishi natijasida tropik yiliga nisbatan paydo bo'lgan xatoliklar. Imperator Aygust davrida bu xatoni to'g'irlash maqsadida 16 yil davomida kabisa yilining ishlatilmaganligi. VIII asr Yulian kalendarining qo'llanilishi. Yulian kalendarining tropik yiliga nisbatan bir yilda 11 minut 14 sekundga farq qilishi. 128 yilda bir sutka farqning kelib chiqishi natijasida bahorgi teng kunlikning 11 rnartga to' g' ri kelib qolishi. XXI asrda papa Grigoriyning kalendarini isloh qilish to' g' risidagi farmoni. 1582 yil 4 oqtyabr payshanba kunidan so'ng 15 oqtyabrga o'tish haqida qaror qilinishi. Yangi kalendarning Grigorian kalendari nomi bilan tarixga kirishi. 1582 yilda Grigorian kalendarining Frantsiya, Italiya, Ispaniya, Janubiy Niderlandiya, Portugaljyada qabul qilinishi. Protestan daviatlarining Grigorian kalendarini uzoq vaqt qabul qilmaganligi. 1873 yilda Grigorian kalendarining Yaponiyada, 1911 yilda Xitoyda qabul qilinishi. 1916 yil Bolgariyada, 1919 yili Ruminiyada, Serbiyada qabul qilinishi. 1924 yildan buyon Grigorian kalendarining Gretsiyada, 1927 yildan Turkiyada, 1928 yildan Misrda qo'llanishi.
Grigorian kalendarining dunyoning ko'pgina davlatlarida amaliyotda yagona kalendar sifatida ishlatilishi.
Era reduktsiyasi.
Era tushunchasi. Era turlari. Eralaming, hukmdorlarning hukmdorlik qilgan davrlari bilan bog'liqligi. Nabonasar erasi. Salavkiylar erasi. Musulmon erasi. Vizantiya, Aleksandriya eralari.
Hijriy yilni milodiy yilga aylantirilishi. Eralarini hisoblab chiqishi. Iudey kalendari bo'yicha sanalarni aniqlash.