Xronologiya va metrologiya” fanidan O`quv uslubiy majmua

Rus kalendarlari tarixi.
Qadimgi rusda vaqt hisobi.. Rus o'lchov birliklari. Qadimgi yozma yodgorliklar. Rusda birinchi marta ho'jalik ishlarini tartibga tushurish Svyatoslavning "To'plami" (1076y). 1828- yilda birinchi marta qadimgi Novgorodning Antoneyvich cherkovi xori rahbari Kirik (1110 y.tug'ilgan) ishini nashr etilshi. Kirik ishi orqali "Dunyoning paydo bo'lishidan" 1136 -yilgacha bo'lgan yil,oy va kunlarni aniqlash.
Pyotr I davrida yangi kalendar islohoti. Rossiyada Yulyan kalendarlarining qabul qilinishi. 1699-yildan Moskvada birinchi kalendar nashr etilishi. 1918-yil 24-yanvarda RSFSR XKS dekreti bilan 1918-yilning fevralidan G'arbiy Yevropa kalendarlariga o'tilishi.
Vaqt mintaqasining vaqtni hisoblashdagi ahamiyati.
Soat farqligining 24 meridiandan iborat ekanligi. Soat farqliklari orasidagi farqning bir xilligi. Soat farqliklarini dengiz, oqean va kam sonli aholi punktlaridagi chegaralari meridianlar, davlatlar va ma'muriy chegaralar, temir yo'l, daryo, tog' cho'qqilari orqali o'tishi. Xalqaro bitimga ko'ra birinchi meridianning kenglikdan o'tishi. (Grinvich meridiani) Yozgi vaqtning joriy etilishi. 1941 yil “Dengiz almanaxi” to'plamining yuzaga kelishi.
XIX asrda qator davlatlarda yagona vaqtga o' tilishi. Rossiya fuqaro vaqti uchun Pulkavo observatoriyasining “Peterburg vaqti” joriy etilishi. 1878 yilda S. Fleming taklifi. Fleminning sisternasiga ko'ra yer yuzi bo'ylab 15 kenglikdagi 24 asosiy meridian qabul qilinishi. Fuqaro vaqti bilan qo'shni ikkinchi meridian oralig'idagi farqning 1 soat bo'lishi. S. Fleming taklifining keng qo'llab quwailanishi.
Vaqt farqliklarining ilk bor 1883 yil AQSH da kiritilishi. 1884 yil Vashingtongda 26 davlat vakillarini ishtiroqida konferentsiyada vaqt farqliklariga o'tish haqida xalqaro bitim qabul qilinishi. 1825 yilda fuqaro vaqtining joriy etilishi.
O'zbekiston hududida 1919 yil, 1931 yilda vaqt farqligining kiritilishi. O'zbekiston mustaqil bo'lgach unda yagona vaqt hisobiga amal qilinishi. Shunga ko' ra yozgi vaqt hisobining bekor qilinishi.