Xulqi og‘ishgan bolalar psixologiyasi

Xulq og‘ishini takrorlanuvchi (ko‘p marotaba yoki uzoq muddatli), deb xarakterlash mumkin. Agar yetti yoshli bola ota-onasidan so‘ramay shirinliklar uchun uncha katta bo‘lmagan mablag‘ni olgan bo‘lsa, kelgusida ijtimoiy tartibni buzmasa, ushbu xulqni og‘ishgan sifatida ta’riflash noto’g’ri bo‘ladi.

• Xulq og‘ishini takrorlanuvchi (ko‘p marotaba yoki uzoq muddatli), deb xarakterlash mumkin. Agar yetti yoshli bola ota-onasidan so‘ramay shirinliklar uchun uncha katta bo‘lmagan mablag‘ni olgan bo‘lsa, kelgusida ijtimoiy tartibni buzmasa, ushbu xulqni og‘ishgan sifatida ta’riflash noto’g’ri bo‘ladi.
• Aksincha, o‘smir tomonidan doimiy tarzda anglangan holda pul o‘g‘irligi sodir etilsa – bu og‘ishgan xulq shakllaridan biri hisoblanadi.

Xulqni og‘ishgan, deb tasnif qilish uchun u avvalo, shaxsning umumiy yo‘nalganligi bilan muvofiqlashishi zarur. Bunda xulq nostandart vaziyatlar oqibati (masalan, jarohatdan keyingi sindrom doirasidar axloq), inqirozli vaziyat oqibati (masalan, yaqin odamining o‘limi tufayli birinchi oy davomidagi qayg‘u reaksiyasi) yoki o‘z-o‘zini muhofazalash oqibati (masalan, hayot uchun real xavfning mavjudligida) bo‘lmasligi lozim.

• Xulqni og‘ishgan, deb tasnif qilish uchun u avvalo, shaxsning umumiy yo‘nalganligi bilan muvofiqlashishi zarur. Bunda xulq nostandart vaziyatlar oqibati (masalan, jarohatdan keyingi sindrom doirasidar axloq), inqirozli vaziyat oqibati (masalan, yaqin odamining o‘limi tufayli birinchi oy davomidagi qayg‘u reaksiyasi) yoki o‘z-o‘zini muhofazalash oqibati (masalan, hayot uchun real xavfning mavjudligida) bo‘lmasligi lozim.
• Og‘ishgan xulqning xususiyatlaridan yana biri u tibbiy me’yorlar chegarasida ko‘rib chiqiladi. U garchi patologik holat bilan uyg‘unlashsa-da, psixik kasalliklar yoki patologik holat bilan tenglashtirilmasligi darkor. Psixik parokandalik holatida psixik kasal odam patologik xulqni namoyon qilishi tabiiydir. Patologik xulq tibbiy me’yorlardan og‘ishadi va darajasi tibbiy aralashuvni talab qiladi va psixiatriyada, masalan, psixik kasallarning deviant xulqi sifatida o‘rganiladi. Patologik xulq - kasallik holati ta’siri ostida shaxsning o‘z harakatlarini anglash va nazorat qilish qobiliyatining ahamiyatli tarzda pasayishini nazarda tutadi.