Y3000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schyotlar
Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
	debet	kredit
1	Xaridorlar qarzlari kelib tushgan pul o‘tkazmalari bilan qoplangan	5710	4010	Jamg‘arma bankining, pochta bo‘linmasining kvitansiyalari
2	Ajratilgan bo‘linmalardan pul o‘tkazmalari olingan	5710	4110	Jamg‘arma bankining, pochta bo‘linmasining kvitansiyalari
3	Boshqa debitorlardan pul o‘tkazmalari olingan	5710	4890	Jamg‘arma bankining, pochta bo‘linmasining kvitansiyalari
4	Bankdagi hisob-kitob schyotiga kiritish uchun kassadan naqd pullar inkassatorlarga topshirilgan	5710	5010	Ilova qaydnomalar, chiqim kassa orderi
5	Bankdagi valyuta schyotiga kiritish uchun kassadan naqd pullar inkassatorlarga topshirilgan	5710	5020	Ilova qaydnomalar, chiqim kassa orderi
6	Jamg‘arish usuli bo‘yicha, "Yo‘ldagi o‘tkazmalar" turkumidagi valyuta pul mablag‘lari bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	5710	6230	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
7	Hali bankka kelib tushmagan pul mablag‘larini o‘tkazish yo‘li bilan qisqa muddatli bo‘nak olingan	5710	6310	Jamg‘arma bankining, pochtaning kvitansiyalari
8	To‘g‘ri hisobdan chiqarish usuli bo‘yicha "Yo‘ldagi o‘tkazmalar" turkumidagi valyuta pul mablag‘lari bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	5710	9540	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
9	Jamg‘arish usuli bo‘yicha, "Yo‘ldagi o‘tkazmalar" turkumidagi valyuta pul mablag‘lari bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	3290	5710	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
10	Korxonaning ayrim toifadagi xodimlariga o‘tkazmalar amalga oshirilgan	4790	5710	Jamg‘arma bankining, pochta bo‘linmasining kvitansiyalari
11	Yo‘ldagi pul mablag‘lari kassaga kelib tushgan	5010-5020	5710	Kirim kassa orderi, kvitansiya
12	Yo‘ldagi pul mablag‘lari hisob-kitob schyotiga kelib tushgan	5110	5710	Hisob-kitob schyotidan bank ko‘chirmasi
13	Yo‘ldagi pul mablag‘lari valyuta schyotiga kelib tushgan	5210, 5220	5710	Valyuta schyotidan bank ko‘chirmasi
14	Yo‘ldagi pul mablag‘lari bankdagi maxsus schyotga kelib tushgan	5530	5710	Maxsus schyotdan bank ko‘chirmasi
15	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usuli bo‘yicha, "Yo‘ldagi o‘tkazmalar" turkumidagi valyuta pul mablag‘lari bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	9620	5710	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi

Qisqa muddatli investitsiyalarni hisobga
oluvchi schyotlarning (5800) bog‘lanishi

Qisqa muddatli investitsiyalarni hisobga oluvchi schyotlar korxonaning boshqa korxonalar qimmatli qog‘ozlariga qilingan qisqa muddatli (bir yil muddatdan ko‘p bo‘lmagan) investitsiyalari (qo‘yilmalar), davlat qarzlarining foizli obligatsiyalari, boshqa korxonalarga berilgan qarzlar va boshqalarning mavjudligi va harakati to‘g‘risidagi axborotlarni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan. Hisob quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi:

5810 "Qimmatli qog‘ozlar";
5820 "Berilgan qisqa muddatli qarzlar";
5890 "Boshqa joriy investitsiyalar".
Ushbu schyotlarning debetida korxona tomonidan aksiyalar, obligatsiyalar va boshqa qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlarning xarid qilinishi, qarzlar berilishi va boshqa amalga oshirilgan joriy investitsiyalar, kreditida esa - ularning qaytarilishi aks ettiriladi.

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schyotlar		Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
		debet	kredit
1	Uzoq muddatli investitsiyalar qisqa muddatliga o‘tkazilgan	5810	0610	O‘tkazish shartnomasi
2	Qimmatli qog‘ozlar ustav kapitalidagi ulush hisobiga kelib tushgan	5810	4610	Bildirgi, bank ko‘chirmasi
3	Qimmatli qog‘ozlar aksiyalarga to‘lov hisobiga kelib tushgan	5810	4610	Bildirgi, bank ko‘chirmasi
4	Qimmatli qog‘ozlar naqd pulga xarid qilingan	5810	5010	Oldi-sotdi shartnomasi, chiqim kassa orderi
5	Qimmatli qog‘ozlar qiymati hisob-kitob schyotidan to‘lash yo‘li bilan xarid qilingan	5810	5110	Oldi-sotdi shartnomasi, hisob-kitob schyotidan bank ko‘chirmasi
6	Qimmatli qog‘ozlar qiymati valyuta schyotidan to‘lash yo‘li bilan xarid qilingan	5810	5210, 5220	Oldi-sotdi shartnomasi, valyuta schyotidan bank ko‘chirmasi
7	Qimmatli qog‘ozlar qiymati akkreditivlar bilan to‘lash yo‘li bilan xarid qilingan	5810	5510	Oldi-sotdi shartnomasi, akkreditiv
8	Qimmatli qog‘ozlar qiymati cheklar bilan to‘lash yo‘li bilan xarid qilingan	5810	5520	Oldi-sotdi shartnomasi, chek mili
9	Qimmatli qog‘ozlar qiymati maxsus schyotdan to‘lash yo‘li bilan xarid qilingan	5810	5530	Oldi-sotdi shartnomasi, maxsus schyotdan bank ko‘chirmasi
10	Jamg‘arish usuli bo‘yicha, valyutaga xarid qilingan qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	5810	6230	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
11	Ustav jamg‘armasiga to‘lov hisobiga qimmatli qog‘ozlarning unitar korxonaga kelib tushishi hisobga olingan	5810	8310, 8320, 8330	Ustav, ta’sis shartnomasi, yukxat
12	Shirkatga hissa sifatida kiritilgan qimmatli qog‘ozlar oddiy shirkat shartnomasi bo‘yicha umumiy ish yuritayotgan ishtirokchi tomonidan olingan	5810	8330	Ustav, ta’sis shartnomasi, yukxat
13	Qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar tayyor mahsulotlarni, tovarlarni sotish, xizmatlarni ko‘rsatish, ishlarni bajarish yo‘li bilan xarid qilingan	5810	9010, 9020, 9030	Hisobvaraq-faktura, yukxat
14	Qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar asosiy vositalarni sotish yo‘li bilan xarid qilingan	5810	9210	Hisobvaraq-faktura, yukxat
15	Qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar materiallarni va boshqa aktivlarni sotish yo‘li bilan xarid qilingan	5810	9220	Hisobvaraq-faktura, yukxat
16	Inventarlash paytida aniqlangan qimmatli qog‘ozlarning ortiqchasi aks ettirilgan	5810	9390	Inventarlash ro‘yxati, inventarlash dalolatnomasi
17	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usuli bo‘yicha, valyutaga xarid qilingan qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	5810	9540	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
18	Jamg‘arish usuli bo‘yicha, valyutaga xarid qilingan qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	3290	5810	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
19	Inventarlash natijasiga ko‘ra, qimmatli qog‘ozlarning kamomadi aks ettirilgan:			Inventarlash ro‘yxati, inventarlash dalolatnomasi
	- tannarxi bo‘yicha	9220	5810
	- aybdor shaxs aniqlanmagan taqdirda, kamomad zararga hisobdan chiqarilishi	9430	5910
	- kamomad moddiy javobgar shaxs hisobiga o‘tkazilishi	4730	5910
20	Aksiyalar majburiyatlar hisobidan garovga berilgan	6010	5810	Garovga berish dalolatnomasi
21	Oddiy shirkat ishtirokchisining ulushi qimmatli qog‘ozlar bilan qaytarilgan	6620	5810	Ta’sischilar majlisining bayonnomasi, yukxat
22	Qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar bozor qiymati bo‘yicha hisobga olinganda, ular qo‘shimcha baholangan	5810	9560	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
23	Qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar bozor qiymati bo‘yicha hisobga olinganda, ularning qiymati pasaytirilgan	9690	5810	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
24	Qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlar eng kam qiymati bo‘yicha hisobga olinganda, ularning qiymati pasaytirilgan	9690	5810	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
25	Qimmatli qog‘ozlar boshqa korxonalarga sotilgan:			Shartnoma, hisobvaraq-faktura, yukxat
	- balans qiymatiga	9220	5810
	- sotish bahosiga	4010	9220
	- sotish bahosi balans qiymatidan ortiq summaga	9220	9320
	- balans qiymati sotish bahosidan ortiq summaga	9430	9220
26	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usuli bo‘yicha, valyutaga xarid qilingan qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	9620	5810	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
27	Hisob-kitob schyotidan qisqa muddatli qarz berilgan	5830	5110	Hisob-kitob schyotidan bank ko‘chirmasi, shartnoma
28	Valyuta schyotidan qisqa muddatli qarz berilgan	5830	5210, 5220	Valyuta schyotidan bank ko‘chirmasi, shartnoma
29	Maxsus schyotdan qisqa muddatli qarz berilgan	5830	5530	Maxsus schyotdan bank ko‘chirmasi, shartnoma
30	Jamg‘arish usuli bo‘yicha, valyutada berilgan qisqa muddatli qarzlar bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	5830	6230	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
31	Qisqa muddatli qarz tayyor mahsulot ko‘rinishida berilgan	5830	9010	Qarz berish to‘g‘risida shartnoma, yukxat
32	Qisqa muddatli qarz tovarlar sotilishi yo‘li bilan berilgan	5830	9020	Qarz berish to‘g‘risida shartnoma, yukxat
33	Qisqa muddatli qarz xizmatlar ko‘rsatish, ishlarni bajarish yo‘li bilan berilgan	5830	9030	Qarz berish to‘g‘risida shartnoma, yukxat
34	Qisqa muddatli investitsiyalar asosiy vositalar berilishi yo‘li bilan amalga oshirilgan	5830	9210	Asosiy vositalarni qabul qilish-topshirish dalolatnomasi
35	Qisqa muddatli investitsiyalar (qaytariladigan) yosh hayvonlarni berish yo‘li bilan amalga oshirilgan	5830	9220	Hayvonlar chiqib ketishi to‘g‘risida dalolatnoma, shartnoma, yillik qaydnoma
36	Qisqa muddatli qarz materiallar va boshqa aktivlarni sotish yo‘li bilan berilgan	5830	9220	Qarz berish to‘g‘risida shartnoma, yukxat
37	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usuli bo‘yicha, valyutada berilgan qisqa muddatli qarzlar bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	5830	9540	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
38	Jamg‘arish usuli bo‘yicha, valyutada berilgan qisqa muddatli qarzlar bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	3290	5810	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
39	Korxona oldidagi qarz qimmatli qog‘ozlar bilan qoplangan	6990	5810	Shartnoma, yukxat
40	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usuli bo‘yicha, valyutaga berilgan qisqa muddatli qarzlar bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	9620	5830	Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
41	Qimmatli qog‘ozlar qaytarilishi milliy valyutada aks ettirilgan	5110	5830	Yukxat, hisob-kitob schyotidan bank ko‘chirmasi
42	Qimmatli qog‘ozlar qaytarilishi chet el valyutasida aks ettirilgan	5210, 5220	5830	Yukxat, valyuta schyotidan bank ko‘chirmasi
43	Qimmatli qog‘ozlar qaytarilishi maxsus schyotda milliy valyutada aks ettirilgan	5530	5830	Yukxat, maxsus schyotdan bank ko‘chirmasi
44	Qisqa muddatli qarzlar summasiga xaridorga da’vo taqdim etilgan	4860	5830	Tijorat dalolatnomasi
45	Da’vo muddati o‘tib ketganligi munosabati bilan qisqa muddatli qarzlar bo‘yicha qarz zararga hisobdan chiqarilgan	9430	5830	Qarzlar bo‘yicha solishtirma dalolatnoma