3. Ma’lumotlarning qanday modeli relyatsion deb ataladi.
Relyatsion ma'lumotlar modeli-Edgar Kodd tomonidan yaratilgan mantiqiy ma'lumotlar modeli:
ma'lumotlar tuzilmalari (vaqt o'zgaruvchan) munosabatlar to'plamlari shaklida;
ma'lumotlar bo'yicha bir nechta nazariy operatsiyalar: birlashma, kesishma farq va Kartezyen mahsuloti;
maxsus relyatsion operatsiyalar: selektsiya, proektsiya, qo'shilish va bo'linish;
ma'lumotlarning yaxlitligini ta'minlaydigan maxsus qoidalar
Ma'lumotlarning relyatsion modeli-bu ma'lumotlarni ko'rib chiqish usuli, ya'ni ma'lumotlarni taqdim etish usuli (jadvallar orqali) va bunday vakillik bilan ishlash usuli (operatorlar orqali). Bu ma'lumotlarning uch jihati bilan bog'liq: tuzilish (ob'ektlar), yaxlitlik va ma'lumotlarni qayta ishlash (operatorla
4. Ma’lumotlar bazasi ilovalarini yaratishda foydalanuvchilar talablarini yig’ish va taxlil etish maqsadlari?
Ushbu bosqich ma'lumotlar bazasini kontseptual loyihalashning dastlabki bosqichidir. Ushbu bosqichda o'zi uchun muhim moddiy ob'ektlar harakatining modeli yaratildi va hujjat aylanishi jarayoni o'rganildi. Har bir hujjat uchun foydalanish chastotasi aniqlandi, tanlangan funktsiyalarni bajarish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar aniqlandi.
Ma'lumotlarning takrorlanishiga, yolg'on ma'lumotlarning paydo bo'lishi ehtimoliga katta e'tibor berildi.
5. SQL tilida foydalanish xuquqi berish.
; QL muhitidа har bir fоydаlаnuvchi mахsus identifikаtsitоn nоm, murоjaаtidentifikаtоrigа (ID) egа. Mа’lumоtlаr bаzаsigа yubоrilgаn kоmаndа mа’lum fоydаlаnuvchi bilаn yoki bоshqаchа аytgаndа mахsus murоjааt identifikаtоri bilаn bоg‘lаnаdi. SQL mа’lumоtlаr bаzаsidа ID ruхsаt – bu fоydаlаnuvchi nоmi vа SQL kоmаndа bilаn bоg‘lаngаn murоjааt identifikаtоrigа ilоvа qiluvchi mахsus kаlit so‘z USER dаn fоydаlаnishi mumkin.
Registrаtsiya - bu kompyuter tizimigа kirish huquqini оlish uchun fоydаlаnuvchi bаjаrishi kerаk bo’lgаn prоtsedurаdir. Bu prоtsedurа fоydаlаnuvchi bilаn qаysi murоjааt ID si bоg‘lаnishini аniqlаydi.
Imtiyozlаr - har bir fоydаlаnuvchi SQL mа’lumоtlаr bаzаsidа nimа qilish mumkinlgini ko‘rsаtuvchi imtiyozlаrgа egаdir. Bu imtiyozlаr vаqt o‘tishi bilаn o‘zgаrishi ya’ni eskilаri o‘chirilib, yangilаri qo‘shilishi mumkin. SQL imtiyozlаr bu оb’ekt imtiyozlаridi
SQL GRANT - bu foydalanuvchilarga ma'lumotlar bazasi obyektlariga kirish yoki imtiyozlarni berish uchun ishlatiladigan buyruq.
privilege_name - bu foydalanuvchiga berilgan huquq yoki imtiyoz. Kirish huquqlarining ba'zilari HAMMA, YO'Q va TANLASH.
object_name - ma'lumotlar bazasi ob'ektining nomi, TABLE, VIEW, STORED PROC va SEQUENCE
user_name - kirish huquqi berilgan foydalanuvchining ismi.
PUBLIC - barcha foydalanuvchilarga kirish huquqini berish uchun ishlatilad
ROLLAR - bu imtiyozlar to'plami bo'lib, ular guruhlangan bu imtiyozlar yoki kirish huquqlarining to'plami. Ma'lumotlar bazasida ko'p foydalanuvchilar bo'lsa, ularga imtiyozlarni berish yoki bekor qilish qiyin bo'ladi. Shuning uchun, agar siz rollarni aniqlasangiz, foydalanuvchilarga imtiyozlarni berishingiz yoki bekor qilishingiz mumkin, shu bilan avtomatik ravishda imtiyozlar beriladi yoki bekor qilinadi.
GRANT OPTION - foydalanuvchi boshqa foydalanuvchilarga kirish huquqini berad
SQL REVOKE buyrug'i ma'lumotlar bazasi ob'ektlariga kirish huquqini yoki
foydalanuvchini olib tashlaydi
Do'stlaringiz bilan baham: |