Yakuniy nazorat bilet №1 1normal formadan 2normal formaga o’tish qanday amalga oshiriladi? Misollar keltiring

3. Relyatsion model tarixi. Relyatsion modelning asosiy moxiyati.
Hozirgi kunda axborot tizimlarini loyihalash va predmet sohasini tavsiflash uchun ko‘p usullar mavjud. Shulardan biri ER (Entity-Relation) ya’ni mohiyat-aloqa usulidir. Bu model 1976-yil Piter Chen tomonidan kiritilgan bo‘lib, u o‘ziga bir qator grafik diagrammalarni oluvchi bir necha har xil turdagi komponentlarni birlashtirgan. Piter Chen mohiyatlar to‘plami va ular orasida bog‘lanish sifatida relyatsion ma’lumotlar strukturasini interpretatsiya qilishni taklif qiladi. ER modelining asosiy komponentlari mohiyat, bog‘lanish va atribut hisoblanadi.
Predmet sohani mohiyat aloqa usulida tavsiflaganda quyidagi bosqichlarda ish olib boriladi:
1. Predmet sohani obyektlari aniqlanadi.
2. Obyekt sohalari (atributlari) belgilanadi va uning kalit parametri aniqlanadi. Kalit parametri obyektni identifikatsiyalaydi.
3. Obyektlar o‘rtasida aloqa o‘rnatiladi va ular sinflarga ajratiladi.
4. Maxsus belgilar kiritilib, mohiyat aloqa diagrammasi o‘rnatiladi. Bu diagramma Predmet sohasining infologik modeli grafik tasviri hisoblanadi.
6. Relyatsion modelining asosiy tushunchalari.


4. UNIQUE komandasining vazifasi.
UNIQUE cheklovi ustundagi barcha qiymatlar turlicha bo'lishini ta'minlaydi. UNIQUE va PRIMARY KEY cheklovlari ustunlar yoki ustunlar to'plamining noyobligini kafolatlaydi. PRIMARY KEY cheklovi avtomatik ravishda UNIQUE chekloviga ega. Biroq, har bir jadvalda UNIQUE cheklovlari bo'lishi mumkin, ammo bitta jadvalda faqat bitta PRIMARY KEY cheklovi mavjud. UNIQUE cheklovi ikkita yozuvni ustunlarda bir xil qiymatlarga ega bo'lishiga to'sqinlik qiladi. Mijozlar jadvalida, masalan, ikki yoki undan ortiq odamning bir xil yoshga ega bo'lishining oldini olishni xohlashingiz mumkin
Agar mijozlar jadvali allaqachon yaratilgan bo'lsa, unda AGE ustuniga UNIQUE cheklovini qo'shish kerak.
ALTER TABLE CUSTOMERS MODIFY AGE INT NOT NULL UNIQUE;
Cheklovni bir nechta ustunlarga nomlashni qo'llab-quvvatlaydigan quyidagi sintaksisdan ham foydalanishingiz mumkin.
ALTER TABLE CUSTOMERS
ADD CONSTRAINT myUniqueConstraint UNIQUE (AGE, SALARY);
UNIQUE cheklovini olib tashlash uchun quyidagi SQL so'rovidan foydalaning.
ALTER TABLE CUSTOMERS DROP CONSTRAINT myUniqueConstraint;
Agar siz MySQL-dan foydalanayotgan bo'lsangiz, quyidagi sintaksisdan foydalanishingiz mumkin: ALTER TABLE CUSTOMERS DROP INDEX myUniqueConstraint;