Yalpi talab va yalpi takli

9.7. IS-egri chizig‘i va uning tenglamasi
IS-egri chizig‘i tovarlar xizmatlar bozorida foiz stavkasi R va daromadlar darajasi Y ning kombinatsiyalarini xarakterlovchi, bir vaqtning o‘zida asosiy makroiqtisodiy ayniyat, iste’mol, investitsiya va sof eksport funksiyalari qondiriladigan nuqtalarning geometrik joylashuvini xarakterlaydi. Bu egri chiziqning har bir nuqtasida investitsiyalar va jamg‘armalar o‘zaro teng bo‘ladi. IS-egri chizig‘ini Keyns xochi va investitsiya funksiyasi grafigi yordamida keltirib chiqaramiz. (9.6-,9.7-, va 9.8-rasmlar.)
Kiskacha xulosalar
AD-AS modeli umumiy makroiktisodiy muvozanat modeli bo`lib milliy bozorni kiska va uzok muddatga taxlil kilish imkonini beradi. AD-AS modeli iktisodiy tebranishlarni taxlil kilish va baxolash uchun asos yaratadi.
YAlpi talab – uy xo`jaliklari, korxonalar, xukumat va chet ellik xaridorlarning baxolarning ma`lum darajasida iktisodiyotda ishlab chikarilgan yakuniy tovarlar va xizmatlarning umumiy xajmiga bo`lgan talabidir.
Baxolar darajasi va talab kilingan milliy maxsulot xajmi o`rtasidagi bogliklikni ifoda etuvchi chizik yalpi talab egri chizigi deb ataladi AD egri chizigi traektoriyasini pulning mikdoriy nazariyasi tenglamasi bilan xamda baxo omillari bo`lgan foiz stavkasi samarasi, boylik samarasi va import xaridlari samarasi bilan izoxlash mumkin. Baxodan boshka omillar ta`sirida AD egri chizigi o`ngga yoki chapga siljiydi.
AS egri chizigi keyns, oralik va klassik kesmalarni o`z ichiga oladi. Uzok muddatli davrlarda AS egri chizigi vertikal, kiska muddatga esa gorizantal bo`ladi. SHuning uchun AD dagi o`zgarishlar ishlab chikarish xajmi, bandlik xamda baxolar darajasiga bu kesmalarda turlicha ta`sir ko`rsatadi. YAlpi talab va yalpi taklif xajmlari o`zaro mos kelgan, ya`ni AD va AS egri chiziklari kesishgan nukta makroiktisodiy muvozanat nuktasi, unga mos keluvchi baxolar darajasi baxolarning muvozanatli darajasi deb aytiladi.
AS egri chizigi ishlab chikarishga jalb kilingan resurslar xajmi ko`payishi xamda chngi texnologiyalarning kiritilishi xisobiga o`ngga siljiydi. Bu xolat iktisodiy o`sish deb ataladi. AS egri chizigining chapga siljishi stagflyatsiyadan dalolat beradi.