Yarim mahsulotlar va ularning hosil bo'lish sabablari Reja

Yarim mahsulotlar va ularning hosil bo'lish sabablari
Reja:

1. 
   Harorat ko‘tarishligida qotishmaning kengayishi
   
2. 
   Qattiqlik va moslanuvchanlik
   
3. 
   Hajm xususiyatlari va og‘irlik kuchi
   
4. 
   Magnit xususiyatlari
   

Qotishmalarning xususiyatlari ularni tashkil etuvchi moddalar xususiyatlaridan shunchalik ajralib turadiki, ularni alohida o‘rganish maqsadga muvofiqdir.

Yаqinda olib borilgan tadqiqotlar qotishmalarining xususiyatlarini uni tarkibidagi moddalarning miqdorligiga bog‘liqligini ko‘rsatdi. Fizikaviy xususiyatlarining asosiy qismi quyidagi omillarga bog‘liqdir:

1. 
   Aralashma kristallarning paydo bo‘lishi.
   
2. 
   Kimyoviy birikmalarning paydo bo‘lishi.
   
3. 
   Ikki moddadan konglomerat paydo bo‘lishi (evtektika yoki evtektoid).
   

Bu xususiyatlar shu kitobning II bobida muvozanat diagrammalarng asosida ko‘rib chiqilgan edi.

1. 
   Ikki modda bir – birida to‘liq eriydi va uzluksiz suYuq va qattiq holatda turli qotishmalar paydo qilishadi.
   

Misollar: IAa, IAb, IAc.

2. 
   Ikki modda bir – birida suYuq holatda to‘liq eriydi, lekin qattiq holatda bir – birida cheklangan erish qobiliyatiga egadir. Bunda uzluksiz qattiq holatdagi qotishmalar paydo bo‘lishi qiyindir. Misol: ICa. Bunda eritmaga har qanday moddalar qo‘shilsa uning kristallanish haroratini pasaytirib boradi.
   
3. 
   Ikki modda suYuq va qattiq holatlarida to‘liq bir – birida aralashmaydilar va toza komponentlardan tuzilgandir. Masalan IB sistemasiga har qanday moddaning qo‘shilishi sistemani kristallanish haroratini pasaytiradi.
   
4. 
   Ikki modda faqat suYuq holatda bir – birida cheklangan holatda eriydi va qattiq holatga o‘tishida birga kristallanish xususiyatiga ega emas. Masalan IDa va IDb tuzilishlarga har qanday modda qo‘shilishi ularninng kristallanish haroratini pasaytrib boradi.
   
5. 
   Tizimda bitta yoki ko‘proq kimyoviy birikma hosil bo‘lishi. Bunda quyidagi ko‘rinishlar bo‘lishi mumkin. Masalan, ikkita toza moddalar A va V quyidagi komplekslar paydo qilishmadi: A₂ V₃ va V₄ A₂. Bularning asosida turli komplekslar paydo bo‘lishi mumkin: A – A₂V₃; A₂V₃ – V₄A₂ va V₄A₂ – V. Bu komplekslar o‘ziga xos xususiyatlarga egadir va Yuqorida qayd etilgan guruxlarni biriga kirish mumkin.
   

Masalan IIA va IB bir – biri bilan turli kombinatsiyalarda I ko‘rinishda muvofiqdir.