Yarimo’tkazgichlarning yana bir muhim xususiyati ular elektrik o’tkazuvchanligining temperaturaga o’ta sezgirligidir


ε* — dielektrik singdiruvchanlik nisbiy koeffitsienti. Optik fononlarning ωe


Download 1.45 Mb.
bet22/63
Sana05.01.2022
Hajmi1.45 Mb.
#221024
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   63
Bog'liq
яримутказгич ва диэлектрик (1)

ε* — dielektrik singdiruvchanlik nisbiy koeffitsienti. Optik fononlarning ωetakroriyligi q to’lqin son o’zgarishi bilan kam o’zgaradi, shuning uchun uni o’zgarmas deb olish mumkin.

Energiyaning saqlanishini ifodalaydigan



tenglamadan ikki yechim topiladi:


Bunda


(24)

(25)






Birinchi yechim fonon yutilishiga, ikkinchisi esa, fonon chiqarilishiga mos keladi.

  1. Yuqori temperaturalar (kT>>ħωeyokik>>qo) sohasini qarab chiqaylik. Bu holda fonon yutish va chiqarishda ham. qmin—0, qmax=2k, bundan tashqari Nq=kT/ħω2>1.

Yuqoridagi (17) integral ostidagi ω0( q ) o’rniga (23) ifoda bo’yicha ω( q ) ni qo’yamiz, integralni hisoblab, ushbu natijani olamiz:

(26)

Bu ifodadan τ2T-1bo’ladi degan xulosa kelib chiqadi. Erkin yugurish yo’li



(27)

Agar elektronning o’rtacha energiyasi ekanligini e’tiborga olsak, bo’ladi, ya’ni o’rtacha erkiy yugurish yo’li temperaturaga

bog’liq emas.


  1. Endi past temperaturalar sohasida optik tebranishlar bilan elektron (kovak)ning qanday o’zaro ta’sirlashishi masalasiga to’xtalamiz. Bu holda fononlar energiyasi elektronlarning o’rtacha energiyasidan katta, ya’ni kT<<ħωe. Ravshanki, elektron energiyasi fonon chiqarishga yetarli emas, elektron fonon yutishi mumkin, binobarin,elektronning to’qnashishi elastik bo’lmaydi. Ammo bu hodda ham muayyan hisoblash usuli yordamida t relaksatsiya vaqtini kiritish mumkin: past temperaturalarda elektron fonrn yutishi mumkin, bunda u kT ga nisbatan katta ħωeenergiyaga ega bo’ladi va deyarli ana o’shanday energiyali fononni chikaradi, lekin uning harakat yo’nalishi o’zgaradi.

Tegishli hisoblashlar orqali bu holdagi relaksatsiya vaqti uchun quyidagi ifoda keltirib chiqarilgan

(28)


  1. Download 1.45 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling