Yasalihi reja: Fors tilida fe’l. Fors tilida fe’l asoslari. O’tgan zamon fe’li asoslari

3. Hozirgi zamon fe’l asosi.
Hozirgi zamon fe’l o‘zagining yasalishi birmuncha murakkab bo‘lib, ma’lum bir qoidaga buysunmagan holda yasaladi. Lug‘atlarda fe’lning masdar shaklidan so‘ng qavs ichida fe’lning hozirgi zamon o‘zagi beriladi. رفتن raftan – رو ru bormoqآمدن omadan آ " o" kelmoq, دیدن didan بین bin ko‘rmoq. دادن dodan ده deh bermoq.
Ba’zi یدن – idan, ادن – odan bilan tugagan fe’llardan, shu qismini tushirib qoldirish bilan hozirgi zamon fe’li o‘zagi yasaladi. باریدن boridanبار bor – yog‘moq, نامیدن nomidan نام nom – atamoq, ایستادن istodan ایست ist – turmoq, to‘xtamoq.
Amaliy mashg‘ulot uchun topshiriqlar
1-topshiriq.Quyidagi fe’llarning hozirgi zamon asosini yozing va yod oling.

رفتن [raftan] bormoq رو [rou]
گفتن [goftan] demoq گو [gu]
دیدن [didan] ko‘rmoq] بین [bin]
آمدن[amadan] kelmoq ا [a(y)]
خریدن [xaridan] sotib olmoq خر [xar]
نوشتن [naveshtan] yozmoqنویس [navis]
خواندن [xandan] o‘qimoq خوان [xan],
نشستن [neshastan] o‘tirmoqنشین [neshin]
استادن [istodon]turmoq. to'xtamoqایست [ist]
خوردن [xo’rdan] yemoq, ichmoqخور [xo’r]
بردن [bo’rdan]olib bermoq. olib ketmoq بر [bar]
شستن [sho’stan\ yuvmoq شو [shu]
بودن [budan] bo‘lmoq باش [bash]

Quyidagi fe’llarning o‘tgan va hozirgi zamon negizini yasang va yod oling.
افتادن، شنیدن، بردن، شدن، کردن، خوابیدن، گرفتن، نمودن، داشتن، زدن، شکستن، چشیدن، آنداختن، ریختن، گذاشتن، گریختن، دادن، آمدن
2-topshiriq.Matnni yozing va tarjima qiling.
کادوی ژاله
آن شب ژاله در اُتاقش نشسته بود و با ماژیک هایش چیزهای قشنگی می کشید. دو روز پیش دایی پژمان برای ژاله کادوهای زیادی آورده بود. او تازه از ژاپن بر گشته بود. ژاله از بین کادوها از ماژکهای پفی بیشتر خوشش می آید. آن شب ژاله آن قدر چیزهای قشنگ کشید که ماژیک هایش تمام شد. نیمه های شب با شنیدن زمزمه های چشمانشرا باز کرد کنار دیوار مادر بزرگش را دید ژاکت می بافت. سرشرا برگرداند و در گوشه ی اُماقش یک ماشین پژو دید. در همین هنگام آمبولانس آژیر می کشید از کنارش رد شد.

ماژیکmojik -flomaster
قشنگqashang - chiroyli
کشیدنkashidan - chizmoq
کادوkodu- sovg’a
آوردنovardan – keltirmoq, olib kelmoq
بر گشتن bar gashtan - qaytmoq
پفpaf- qalin
(از) خوشش آمدن xushash omadan - yoqmoq
شنیدنshenidan- eshitmoq
زمزمهzamzame- past ovozda kuylamoq, ming’irlamoq
باز کردنboz kard - ochmoq
دیدنdidan- ko’rmoq
بافتن boftan – to’qimoq
آمبولانسambulons – tez yordam mashinasi
بر گرداندنbar gardondan – qaytmoq, o’girmoq
گوشهgushe – burchak
اُتاق o’toq - xona
پژو peju - pejo
آژیرojir - tez yordam mashinasining signali
از کنار رد شدaz kenor rad sho’d - yonidan o’tib ketdi

Savollar:

1. 
   Fors tilida fe’l qanday ma’noni anglatadi?
   
2. 
   Fors tilida qanday fe’l asoslari mavjud?
   
3. 
   O’tgan zamon fe’li asoslari qanday yasaladi?.
   
4. 
   Hozirgi zamon fe’li asosi qanday hosil qilinadi?
   
5. 
   “Koduye Jole” matnidagi fe’llarni aniqlang?
   
6. 
   “Koduye Jole” matnini gapirib bering.