Yashindan himoyalashni hisobi

Yashinning yer ustidagi joylashgan inshoatlarga tasiri ikki xil bo’ladi
1)Yashinning yer ustidagi inshoat, qurilmalarga to’g’ri urilishi buzilishiga, yonuvchi modda va materiallarining alangalanishiga olib keladi.
2) Yashinning ikkilamchi tasiri himoyalanuvchi bin ova inshoatlarning metall konturiga yashin urilishi vaqtida zaryadlarning elektrostatik va elektromagnitli induksiyalanishi bilan boradi. Natilada uchqunlanish bilan bog’liq xavfli vaziyat vujudga keladi.
Atmosfera elktrini netrallash uchun mo’ljallangan tadbirlar tizimi himoya moslamalari kompleksiga yashindan himoyalanish deyiladi.
Binolarni, inshoatlarni yashin urishidan saqlaydigan moslama yashin qaytargich deyiladi.
U yashin qabul qiluvchi , tokni uzatuvchi va yerga ulovchi vositadan tashkil topadi.
Yashin qabul qiluvchi o’zakli, antenali va to’rsimon shaklda bo’lishi mumkin, kesim yuzasi 100 kvmm bo’lishi kerak.
Yashindan himoya qilinadigan barcha binova inshoatlar uchta kategoriyaga bo’lingan.


I kategoriyaga V-I, V-II kiruvchi binolar, qurilmalar, A kategoriyaga mansub ishlab chiqarish kiradi.

II kategoriyaga V-Ia, B-Ib, B- IIa, B-Ig sinfiga talluqli binolar , qurilmalar va B kategoriyaga mansub ishlab chiqarish kiradi.

III kategariyaga P-1, P-2a, P-III sinfiga oid binolar, qurilmalar va V, G, D kategoriyadagi ishlab chiqarish kiradi.
O’zakli yashin qaytargichning balandligi (x = 60 m) va undan kam bo’lmaganda himoya zonasi asosida doiradan iborat bo’lgan konus shaklida tasvirlanib, zona radiusi r=1,5 x gat eng deb olinadi.
Yer yuzasidan inshoatning balandligi (x) bo’lganda yashin qaytargichning balandligi himoya zonasi radiusi quyidagi tenglamalar asosida topiladi va yashin qaytargichning soni belgilanadi:
rx= 1,5(h-1,25hx) 0 < hx < h holatida.

rx= 0,75(h- hx) 2\3h < hx < h holatida.
bu yerda: