Yelim materiallarining tarkibi ularning klassifikatsiyasi va ishlatilishi
Download 0.51 Mb.
|
Abdumalikov Feruzbek
YELIM MATERIALLARINING TARKIBI ULARNING KLASSIFIKATSIYASI VA ISHLATILISHI.Reja:
Charm buyumlari uchun yelim turlari juda ko'p. Ularni turli belgilariga qarab tasniflash mumkin. Tasvirda charm buyumlar uchun yelimnning asosiy farqlanadigan belgilari bo'lgan polimerlarni yaratilishidan olingan tasniflar berilgan. Undan tashqari yelim qanday maqsad uchun, ya'ni u qanday biriktirish uchun belgilanganligi bilan tasniflanadi: - masuliyatli yelimlab biriktirish, masalan poyabzal tag charmini biriktirish, yelimlab tortib cho'zib, poyabzal iislini biriktirish, tanavorni yelimlab yig'ish, poshnani faqat yelim bilan biriktirish.
Bu polimerlarning ko'pchiligi gidrofilli bo'lib ilviraga o'xshash gelni hosil qilib, suvda eriydi yoki bo'rtib, shishib chiqadi. Tabiiy kauchuk va guttapercha bundan istisno bo'lib, suvda erimay organik erituvchilarda eriydi. Suniy polimerlar asosida bo'lgan yelimlar (suniy yelimlar) poyabzal sanoatida karboksimetilselluloza asosida bo'lgan yelimlar (KMS) asosan charm galanteriya sanoatida qo'llaniladi. Ammo turli guruhda bo'lgan sintetik yelimlar poyabzal sanoatida bo'lganday, charm galanteriya sanoatida ham keng miqyosda qo'llaniladi.
Texnikoviy xususiyati va usullari nuqtai nazaridan yelimlarni ishlatilganda, ularning xiliga qarab tasniflashda (1.2. tasvir), asosiy ajralib turadigan belgilardan biri, ularni yelimlanuvchi sahnga surilgandagi turish holati hisobaga olingan (to'g'rirog'ini aytganda, yelim asosini yaratuvchi polimer). Yelim eritmalari tez suratli adgeziyaga ega bo'lgan, organik erituvchilarda eritilgan va yelim birikmalari va yelimli ayrim xususiyatini bajaruvchi yoki tartibga solib turuvchi har xil qo'shimchalarni saqlovchi elastomerlar, plastiklar, qatronlar (smolalar) yoki ularni birikmalari hisoblanadi. Yelimni suvlik eritmasi ham bo'lib, ular poyabzal sanoatida unchalik ahamiyatga ega emaslar.
Yelim eritmasini sahnga surilgandan so'ng, erituvchi asta-sekin yelimdan chiqa boshlaydi va yelim pardasi pay do bo'ladi. Dispersiyali ya'ni yoyilgan yoki aralashadigan yelimlarni dispersiyali fazasi polimer qismlaridan iborat bo'li.b, (odatda kauchuk yoki plastika, qatronlar, globula tuzilmasidagi globula o’lchami 1– 0,1 mkm), dispersiyali muhiti suv hisoblangan kolloid tuzilma hisoblanadi.
Kauchuklarni suvli dispersiyasini latekslar deb ataladi. Bunday yelimlarni agregativ birdekligi polimer globulalari atrofida solvat qobiqlami hosil qiluvchi va shunday qilib, bir tarafdan globuladagi polimer molekulalari bilan, boshqa tarafdan suv molekulalari bilan o'zaro ta'sir ko'rsatuvchi yuzaki aktiv jismlarni (PAV) kirgizish yo'li bil.an ta'minlanadi.
Download 0.51 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling