Yengil atlitika va uning turlari

Oxirgi  kuch berishga  tayyorlanish Oxirgi kuch beri tuxtatish fazasi. Oxirgi kuch  berishga  tayyorlanish turli xil  uloqtirishda   turli xil buladi, ammo barcha xollarda uloqtirish  oxirida snaryad harakati  tezligini oshirish katta axamiyatga eg`a.

Shu bilan birga, Oxirgi kuch  berishni bajarmoq uchun  uloqtiruvchi shunday xolatda  turishi  kerakki, u xolat Oxirgi fazani snaryad eng katta  tezlik bilan uchib chiqadigan qilib bajarishga imkon bersin.

Uloqtirishning  kupchilik turlaridan uloqtiruvchining snaryadni Ayni qo`ldan chiqarishgacha bulgan oraliq xolatlarning umumiy  jixatlari  kup. Bu oraliq  xolatlar uchun uloqtirayotganda gavda , oyoq mushaklaridan to`liq  foydalanish maqsadida  umumiy o.m bir  qancha  pastga tushishish harakterlidir.U.o.m.   Oxirgi kuch berish oldidan oyoq-larni ma`lum  kenglikda  va bo`kib  qo`yilishi hisobiga pasayadi.

Oxirgi kuch  berishga  tayyorlanish jarayonida  va snaryadni  qo`ldan  chiqarish  paytida  uloqtiruvchi gavdasining ayrim  qismlari  siljish tezligining   o`zgarish harakteri  umumiydir.Buni  sxematik  tasavvur etsa ham buladi.

1.  Uloqtiruvchining  snaryad bilan birga  dastlabki  tezligi  (yugurib kelishga  tayyorlanish va yugurib kelish).

   
   

2.  Tezlikning  umumiy  oshirilishi  (tezlanib yugurib kelish).

   
   

3.  Uloqtiruvchi gavdasining  yuqori  qismiga  va snaryadga  nisbatan gavdaning pastki  qismlari tezligi oshirish (Oxirgi kuch berishga  tayyorlanish).

   
   

4.  Gavdaning  pastki qismlari  siljishini  sekinlatib  gavdaning yuqori qismlari  bilan snaryadlar harakatini  tezlatish (uloqtrish xolatiga o`tish va oyoqlarni keskin  to`g`rilab  uloqtirish).

   
   

5.  Olg`a intiluvchi  va aylanma  harakatlarning  tuliq tuxtalishi.

   
   

   Uloqtirishga  tayyorlanish  bilan uloqtirishning  o`zi o`zaro bo`gliq bulib, uni uloqtiruvchining  bir xolatdan ikkinchi xolatga oddiygina utishi deb  bulmaydi. Bunda oyoqlar gavda, uloqtiruvchi va bush qo`l qanday  xolatda  ekanining  barcha  detallari  bir-biriga aloqador bulib, buning muxim  ahamiyati bor.

Barcha   uloqtirish turlarida (bosqon  uloqtirishdan tashqari, chunki bunda  chap oyoq har doim erda  turishi kerak) Oxirgi kuch  berish  chap oyoqni erga kuyguncha qadar boshlanadi.  Chap oyoqni yerga qo`ygunga qadar Oxirgi kuch berish  uloqtiruvchi gavdasini siljish tezligini saqlab boradigan sezilar-sezilmas harakatlardan iborat buladi.

Uloqtirishda  sport toyoqlarning  qanchalik tez va kuchli to`g`rilanishi hamda buni  gavda va qo`l harakatlari  bilan moslay bilish katta ahamiyatga ega. Uloqtirish vaqtida, avval yirik  muskul  guruxlari , keyin esa  tez  qisqarish qobiliyatiga eg`a bulgan kichik muskul guruxlarida   ishga  tushsagina gavdani  eng tez  to`g`rilash mumkin. Bu harakat  uloqtiruvchi  gavdasining  uloqtirish tomoniga yo`nalgan  va asosan oyoqlarni to`g`rilash  bilan kuchaya boradigan olg`a  intiluvchi  va aylanma   harakatlarga mos  bulishi kerak. Shuning uchun barcha uloqtirish turlarida  Oxirgi kuch  berish to`g`ri  bajarilganda  oyoqlar va uloqtiruvchi  qo`lning to`g`rilanishi   tugashi bilan  bir paytda uloqtirish ham tug`aydi.

Oxirgi kuch berishda  qarayib  hamma vaqt  olga tomon yuqorilab  yunalgan eng tez  harakat bilan bir  paytda  kukrak  ham uloqtirishning tomoniga  buriladi. Uloqtirishning  to`g`ri va usuliga qarab  elka kamari  bilan tos harakatidagi  munosabatda  ba`zi  bir farqlar buladi.

Yakunlovchi kuch  berishni  erga tayanib  turganda  bajarish foydalidir.Sakrab  oyoqlarni faol  almashtirib bir qo`llab  uloqtirishda  tayanchsiz  xolda  ham snaryadga unchalik  katta  bulmagan yakunlovchi kuch ta`sir  ettirish (masalan panjani yozish  bilan snaryadga ta`sir etish ) mumkin.

Yakunlovchi kuch berishdagi uloqtirish texnikasida  uloqtirish ijro etilayotgan  maydoncha  chegarasidan chiqib ketmay  muvozonat saqlab qolish  zarurati  ham xisobga olinadi.

Uloqtirish turiga va texnikasiga hamda musoboqa qoidalariga  belgilangan shartlarga qarab,  uloqtirishdagi harakat turli xil oxirlanadi. Bir qo`llab  katta  tezlikda  uloqtirishda  (har bir uloqtiruvchi  shunga intilish   kerak)  sakrab oyoqlarni aktiv  almashtirish qo`llaniladi.  Bu snaryad uchib  chiqqandan keyin gavda  harakati keskin tuxtatib qolishga  imkon beradi.

Agar uloqtiruvchi yakunlovchi kuch berish paytida  katta tezlik xosil  qila olmasa va oyoqlari bilan  faol depsina olmasa, sakrab oyoqlarni almashtirishni bir-biriga mos keltirib bulmaydi.