Yer osti qazish kon ishlari kon mashinalari va avtomatlashtirilgan komplekslari to’g’ri sida umumiy tushunchalar

Yer osti konlarida ishlatiluvchi qazib olish kombayni
Qazib oluvchi kombaylarni shartli ravishda qazib olayotgan qatlam qalinligi bo’yicha
yupqa ( 0,8 m gacha qalinlikda),
kichik qalinlikdagi (0,8—1,5 m)
o’rta qalinlikdagi (1,5—3,5 m)
qalin (3,5 m dan oshiq)
Ural-20R lahim o’tish va qazib olish kombayni
Ural-20R lahim o’tish va qazib olish kombayni texnik tavsifi

Asosiy kursatgichlari nomlanishi	Miqdori
Kon jinslarining kesishga bulgan qarshiligi Ar=450 N/mm bo’lgandagi texnik unumdorligi, t/min	7.0
Kombaynning mksimall xarakatlanish tezligi, m/min	3.0
Kombayn dvigatellarining quvvatlari yigindisi, kVt	745
Asosiy ishchi organi dvigatellariquvvatlari yigindisi, kVt	395
Ishchi organi turi	Plenetarli-diskli
Ishchi organi maydoni, m2	15.5
Gabarit o’lchamlari, mm: - uzunligi - yonbosh frezerlari bilan birgalikdagi eni - ishchi organi balandligi	12000 5100 3100
Kombayn massasi, t	90

Keng qamrovchi kombaynlar - asosan kesuvchi mashinalar bazasida uning ishchi organi va transmissiyasini konstruktiv o’zgartirish orqali yaratilgan. SHuning uchun ularning ishlash chegarasi bir tomonlama texnologik sxema asosida belgilanadi.
Keng qamrovchi kombaynlar yordamida ko’mir qazish texnologiyasi: a-kesuvchi mashina bilan; b-Donbass ken qamrovchi kombayni bilan; v -2KTSTG – keng qamrovchi kombayni bilan.
«Donbass-1G» kombaynining tuzilishi va texnologik sxemasini keltiramiz (rasm,b). Bu kombayn quyidagi asosiy qismlardan tashkil topgan: elektryuritgich 4, harakatlantirish mexanizmi 3, baraban 2 va sim arqon 1 dan tashkil topgan tortish organi; uzatish mexanizmi 5 (transmissiyasi); rasshtbovshik 6; kombinatsiyalashgan ish bajaruvchi organ 7 (buzuvchi shtanga va diskli 8 aylana bar); pritsepli aylana yuklagich 9.
«Kirovets» keng qamrovchi kombayni (0,6-0,8 m qalinlikdagi qatlamlarga mo’ljallangan) «Donbass-1G» dan farq qilib, diskli buzuvchi shtangasi bo’lmaydi. Aylana yuklagichi esa 2 xil konstruktsiyalidir: aylanasimon sidirgichli zanjiri pritsepli va bir aylanali sidirgichli bitta tayanchga ega bo’lgan zanjir.
2KTSTG kombayni tuzilishi va texnologik ishlash sxemasi yuqoridagilardan farq qiladi. Uning ishchi organi 4 ta burg’ulash koronkasidan va kesuvchi zanjirli chegaralovchi aylana bardan iborat (rasm, v).
Hozirgi vaqtda keng qamrovchi kombaynlar deyarli ishlatilmaydi, ular o’z o’rnini to’la ravishda tor qamrovchi kombaynlarga bo’shatib berishgan. Keng qamrovchi kombaynlardan faqatgina «Kirovets» va 2KTSTG kombaynlarigina ayrim shaxtalarda ishlatilmoqda.