Yerda eng dastlabki tirik organizmlar 3,5 mlrd oldin paydo bo'lgan

Yerda eng dastlabki tirik organizmlar 3,5 mlrd oldin paydo bo'lgan

Hayot - bu materiyaning tug'ilishidan to o'limigacha mavjud bo'lishning faol shakli bo'lib, u tiriklik xususiyatini o'z ichiga oladi.

Tiriklikning asosiy xususiyatlari

• Modda va energiya almashinuvi
• O'sish va rivojlanish
• O'ziga o'xshash formalarni xosil qilish
• Ko'payish
• Irsiyat va o'zgaruvchanlik
• Atrof-muhitga ta'siri
• Gomeostaz

Modda va energiya almashinuvi
O'sish va rivojlanish
O'ziga o'xshash formalarni xosil qilish
Ko'payish
Irsiyat va o'zgaruvchanlik
Atrof-muhitga ta'siri
Gomeostaz

Hayotning paydo bo'lishi haqidagi farazlar

• Idealism
• Materialism
• Hayotning o'z-o'zidan paydo bo'lishi
• Kosmozoy
• Panspermiya

1
Idealism
Materialism
Hayotning o'z-o'zidan paydo bo'lishi
Kosmozoy
Panspermiya

Idealizm oqimi- yer yuzidagi tirik organizmlar va odamlar yaratganning qudratidan paydo bo'lgan degan tushunchani uzoq vaqt targ'ib qilgan

Materializm- Hayot hech qanday kuch ishtirokisiz,tabiiy qonunlar asosida paydo bo'lganligini e'tirof qiladi

Hayotning o’z-o’zidan paydo bo’lish nazaryasi-XVII asrning ikkinchi yarmigacha organizmlar o'z ajdodlaridan biogenez yo'li bilan hosil bo'lishidan tashqari anorganik moddalardan abiogenez yo'l bilan paydo bo'ladi.Masalan:sichqonlar kir kiyimlardan,timsohlar balchiqdan paydo bo'lgan deyiladi.

Kosmozoy-koinotda hayot mangu bo'lib,zarrachalari bir sayyoradandan ikkinchi sayyoraga ko'chib yuradi.Bu zarrachalarning ko'chib yurishida materiallar asosiy rol egallaydi

Panspermiya-hayot yerda paydo bo'lmagan,boshqa sayyoralardan yerga yorug'lik nurlarining bosimi ta'sirida kelib qolib,qulay sharoitda oddiy organinizmlardan tortib murakkab organizmlarga rivojlangan

Frachesko Redi tajribasi(1688)

Arxey erasi [3,8-4.0 milliard yil oldin]

Arxey davrining boshida Yerda suv kam edi, bitta okean o'rniga faqat bir-biriga bog'lanmagan sayoz hovuzlar mavjud edi. Arxey davrining atmosferasi asosan karbonat angidrid CO2 dan iborat bo'lib, uning zichligi hozirgidan ancha yuqori edi.

Proterozoy erasi[2,5-2,6 milliard yil oldin]

Yer yuzasi yalang'och cho'l edi.Atmosfredagi kislorod miqdori last edi.Ozon ekrani yo'q.Tirik organizmlar faqat suv muhitida yashashi mumkin edi.Qurtlar,chuvalchanglar,bo'g'imoyoqlilar,ko’p hujayrali suvo'tlar,marjonlar paydo bo'lgan.

Paleozoy erasi [570 million yil oldin]

Iqlimi

• Dengiz va quruqliklarning qayta taqsimlanishi,yagona materiyalarning qit'alarga bo'linishi
• Tog'larni qurish jarayonlari
• Atmosferadi kislorod miqdori oshishi
• Dengiz sathining pasayishi

Hayot

• Foraminiferalar,dengiz kirpilari,dengizlarda trilobitlar(qadimgi artropodlar),ikki pallalilar va boshoyoqlilar hukronlik qilgan

Paleozoy erasi

Mezozoy egasining davrlari va davomiyligi

• Trias-252-201 million oldin davom
• Yura-201-145 million yil oldin
• Bo'r - 145- 66 million yil oldin

Tiriklikning asosiy xususiyatlari
Mezozoy egasining davrlari va davomiyligi
Trias-252-201 million oldin
Yura-201-145 million yil oldin
Bo'r - 145- 66 million yil oldin

Mezozoy erasi

Trias

• Amfibiyalar aksariyati nobud bo'ladi
• Deyarli butunlay sporali o'simliklar yo'qoladi
• Turli xildagi ochiq urug'lilar paydo bo'ladi
• Issiq qo'li hayvonlar paydo bo'lishi

Yura

• Dinozavrlar suv va havo muhitni egallaydi
• Ochiq urug'lilar hukmronligi

Bo'r

• Yopiq urug'lilarning paydo bo'lishi
• Turli xil sutemizuvchilarning paydo bo'lishi
• Dinozavrlarning yo'qolishi

Kaynozoy(Paleogen,neogen)

• Issiq iqlim,hatto mo’datil
• Cho'llar shakllanishi
• Donli o'simliklar rivojlanish
• Tog'larning ko'tarilishi
• O'txo'r sutemizuvchilar
• Odamsimon maymunlar paydo bo'lishi

E'tiboringiz uchun rahmat!