Yo`ldаshev Asqarali Yakubovich soliqlar va soliqqa tortish

 
2-§. Jismoniy shaxslarning jami yillik daromadini aniqlash tartibi 
Jismoniy shaxslarning jami yillik daromadini soliqqa tortishda aso-siy ish 
joyidan hamda asosiy bo`lmagan ish joyidan, yakka tartibdagi tadbirkorlik 
faoliyatidi va boshqa daromadlari soliqqa tortiladi. Bunday daromadlarga 
quyidagilar kiradi: 
- mehnatga haq to`lash shaklida olingan daromadlar; 
- jismoniy shaxslarning mulkiy daromadi; 
- jismoniy shaxslarning tadbirkorlik faoliyatidan kelgan yalpi daromadi . 
Mehnatga haq to`lash shaklida olinadigan daromadlariga jismoniy 
shaxslarning mehnat shartnomasi bo`yicha qilingan ishlaridan va fiaqarolik-
huquqiy shartnomalar bo`yicha olingan daromadlari kiradi. Mehnatga haq to`lash 
shaklida olinadigan daromadlariga quyidagilar kiradi: 
- xodimlarga sotiladigan tovar (ishlar, xizmatlar) qiymati bilan bunday 
tovarlarni (ishlar, xizmatlar) xarid qilish narxi yoki ularning tannarxi o`rtasidagi 
manfiy farq; 
- ish beruvchi tomonidan xodimlarning chiqimlarini qoplash uchun qilingan, 
ularning faoliyati bilan bog`liq bo`lmagan xarajatlar; 
- xodim ish beruvchiga toiashi kerak bo`lgan, ammo ish beruvchining qarori 
bilan hisobdan chiqarilgan qarz summalari; 
- ish beruvchi o`z xodimlarining hayoti va sog`lig`ini ixtiyoriy sug`urtalash 
badallarini to`lash uchun qilgan xarajatlar; 
- ish beruvchining jismoniy shaxsdan ushlab qolishi kerak bo`lgan to`lovlar 
yuzasidan to`langan summasi; 
- ish beruvchining o`z xodimlarining bevosita yoki bilvosita daromadlarini 
tashkil etadigan boshqa xarajatlari. 
Xodimlarga O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilangan 
me'yorlar doirasida beriladigan xizmat safari to`lovlarining summalari jami yillik 
daromadga kiritilmaydi. 
Jismoniy shaxslarning mulkiy daromadiga foizlar, dividendlar bo`yicha 
olingan daromad, mol-mulkni ijaraga berishdan keladigan daromad kiradi. 
Jismoniy shaxslarning tadbirkorlik faoliyatidan keladigan yalpi daromadiga 
tovarlar (ishlar, xizmatlar) realizatsiyasidan, daromad olish maqsadida tavakkal 
qilib, o`z mulkiy javobgarligi ostida yakka tartibda amalga oshiriladigan, qonun 
hujjatlarida tasdiqlangan boshqa faoliyatdan keladigan barcha tushumlar kiradi. 
Jismoniy shaxslarning tadbirkorlik faoliyatidan keladigan yalpi daromaddan 
soliq solinadigan daromadlarni aniqlash vaqtida mazkur yalpi daromadni olish 
(topish) uchun qilingan xarajatlar, majburiy to`lovlar, chiqimlar va ajratmalar 
chegirib tashlanadi. 
Jismoniy shaxslarning tadbirkorlik faoliyatidan keladigan yalpi daromaddan 
chegirib tashlashi lozim bo`lgan xarajatlar, majburiy to`lovlar, chiqimlar va 
ajratmalarni aniqlash tartibi O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 
tomonidan belgilanadi. Jismoniy shaxslarning shaxsiy iste'mol bilan bog`liq 
bo`lgan xarajatlari tadbirkorlik faoliyatidan keladigan yalpi daromaddan chegirib 
 
49

---

tashlanmaydi.