Yo`lovchi transportlarining asosiy afzalliklari va kamchiliklari. Reja

Afzalligi — atmosferani zaharlarmaydi (lekin sliovqin darajasi yuqori).
Tramvay yo‘lida relslar oralig‘i 1524 mm (temir yo‘l va metropoliten yo‘llari kabi).
Yo‘llarning bo‘ylarna qiyaligi 60 %dan oshmasligi lozim.
Metropoliten. Katta tezlikka va yo‘lovchi tashish sig‘imiga ega bo‘lgani holda, qurilishi uchun juda katta sarmoya talab etiladi. Shuning uchun, metro-politenni loyihalash yo‘lovchilar oqimi bitta yo‘nalish bo‘ylab soatiga kamida 20 ming yo‘lovchi harakatlanadigan yo‘nalishlarda qo‘llash maqsadga muvofiqdir yoki u aksariyat hollarda aholisi kamida 1 min. kishi bo‘lgan shaharlarda rejalashtiriladi. Jahon tajribasida esa metropoliten tarmog‘i aholisi kamida 4 min bo‘lgan shaharlar uchun maqsadga muvofiqdir.
Metropoliten tarmog‘ida bekatlar oralig‘i 1—2 km qilib loyihalanadi. Lekin bekatlar oralig‘ining o‘lchami aksariyat hollarda shaharni tashkil etuvchi funksional zonalarga, aholi ko‘proq yig‘iladigan joylardan kelib chiqadi.
Metropoliten tarmog‘i chuqur joylashgan, sayoz joylashgan va yer ustida o‘tkaziladi. Chuqur joylashgan metropoliten tarmog‘iga misol qilib, Sankt- Peterburg shahridagi metroni keltirish mumkin. Toshkent shahrida esa metropoliten tarmog‘i unchalik chuqur bo‘lmagan holatda o‘tkazilgan.
Tarkib harakatlanadigan tonellarning bo‘ylarna qiyaligi 40 %dan oshmasligi lozim.
Demak, metropoliten tarmog‘i ulkan shaharlarda transport masalasini yechishda muhim rol o‘ynaydi va shaharsozlikda bu transport turi istiqbollidir.
Yo'lovchilarni tashish bo'yicha operatsion tizim diagramma (1-rasm) ko'rinishida kengaytirilgan shaklda taqdim etilishi mumkin, bu erda kirishda bizda ma'lum miqdordagi va turdagi harakatlanuvchi tarkib mavjudligi, shuningdek, talab mavjud. yo'lovchilarni tashish uchun (aholi ehtiyoji harakat), chiqishda esa yo‘lovchilarni belgilangan sifatga rioya qilgan holda o‘z vaqtida belgilangan manzilga yetkazish. Transformatsiya jarayonlari - yo'lovchilarni tashishning zaruriy sifati va arzonligi bilan kiritilgan ma'lumotlarni mahsulotga aylantirish jarayonlari, ya'ni o'z vaqtida. Transformatsiya kirish xarajatlariga narx yoki transport xarajatlariga mos keladigan ma'lum qiymat qo'shadi.
O'z navbatida, yo'lovchi tashishning tarkibiy elementlari faqat ularga xos bo'lgan muayyan qonunlar bilan tavsiflanadi. Hozirgi vaqtda transport xizmatlaridan foydalanuvchilar yo'lovchilarni tashishning vaqt jadvallariga (jadvallariga) rioya qilish, kelishilgan ehtiyojlarni qondirish uchun javobgarlik va tashish ishonchliligi kabi ko'rsatkichlarni afzal ko'radilar. Ushbu talablarning bajarilishi yo'lovchilarni tashish bosqichlarini etarlicha aniq vaqtni hisoblash, ya'ni barcha elementlarning o'zgarish qonuniyatlarini bilish va ularning o'ziga xos qiymatlarini belgilash bilan bog'liq. Tashish bosqichlari va elementlarining qonuniyatlarini aniqlash yo'lovchi tashishni tashkil etishning barcha mumkin bo'lgan turlarini tizimli qurish uchun asosdir.
Yo’lovchilar metropolitenni eng qulay, tez yuraradigan, havfsiz va komfortli transport turi deb hisoblaydilar. Mutaxassislar esa metropolitenni ommabopligini, uning yo’lovchi tashish hajmini (miqdorini) yuqoriligi, xizmat ko’rsatish madaniyatini, ish sifatini yaxshiligi, harakat mexanizmlarini avtomatlashtirilganligi sababli deb tushuntiradilar. Hammaning fikri bir yerdan chiqadi – metropoliten eng zamonaviy tezyurar transport vositasi.