Yoqilg‘i reja

6-Mavzu. Benzinli dvigatellar ta’minlash tizimining

rivojlanish istiqbollari
Mavzu rejasi: - Karbyuratorli ta’minlash tizimi yangiliklari
- Injektorli ta’minlash tizimi.
Benzinli dvigatellarning ta’minlash tizimi ikki turdan iborat – karbyuratorli va injektorli. Karbyuratorli dvigatellarda yonuvchi aralash-ma karbyuratorda hosil qilinadi.
Karbyuratorli ta’minlash tizimidagi yangilik shundan iboratki kar-byuratordagi ish jarayonlari elektronika orqali boshqarila boshlandi.
Karbyuratorli ta’minlash tizimi bir qator kamchiliklarga ega:

1. Hamma stilindrlarga uzatilayotgan ishchi aralashmaning miqdori bir xil emas;

   
   

2. Hamma stilindrlarlagi ishchi aralashmaning tarkibi bir xil emas;

   
   

3. Chiqindi gazlarning zaharliligi yuqori.

   
   

Shuning uchun 1970 yildan boshlab injektorli ta’minlash tizimlari yengil avtomobil dvigatellarida keng qo’llanila boshlandi.
Injektorli dvgatellarda yonuvchi aralashma kiritish quvuri ichida hosil bo’ladi.
Injektorli dvigatellarda benzin forsunka orqali kiritish quvuriga sepib beriladi. Injektor bilan jihozlangan birinchi avtomobilni 1954 yili Mersedes-Benst kompaniyasi ishlab chiqargan.
Injekstiya so’zi – sepib berish ma’nosini beradi.
Injektorli ta’minlash tizimining karbyuratorli ta’minlash tizimi dan afzalligi quyidagilar:
- stilindr ko’proq yonuvchi aralashma bilan to’ldiriladi.
- yonuvchi aralashma stilindrlararo teng taqsimlanadi,
- hamma stilindrlarga uzatilayotgan yonuvchi aralashmaning tarkibi bir
xil;
- dvigatelning hamma rejimlari uchun yonuvchi aralashmaning tarkibi


mos ravishda tayyorlanadi,
- ishlatilgan gazlarning zaharliligi kam,
- yonilg’ini kamroq sarf qiladi.
Injekstiyaning ikki xil turi mavjud. Bular markaziy va tarqatilgan sepish. Hozirgi paytda tarqatilgan sepish usuli keng tarqalgan.
Injektor tizimining ishini elektron boshqarish bloki boshqaradi. Bu maxsus kompyuter bo’lib, 16 ta datchiklardan ma’lumotlarni elektr sig-nallar ko’rinishida qabul qiladi, ularni qayta ishlaydi va 12 ta buyruqni elektr signal ko’rinishida forsunkalarning elektromagnit klapani va bosh-qa ijrochi moslamalarga jo’natadi.
Kompyuter (ing . computer - hisoblayman), EHM (Elektron Hisoblash Mashinasi) - oldindan berilgan dastur (programma) boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma. Elektron hisoblash mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama.